Inleiding
Voor u ligt het herindelingsadvies van vijf gemeenten in het hart van de provincie Fryslan: Boarnsterhim,
Heerenveen, Leeuwarden, Südwest-Fryslan en Skarsterlan (als rechtsvoorganger van de gemeente De
Friese Meren i.o.). Dit advies is de tweede formele stap die de gemeenten samen zetten om te komen tot de
opheffing van de gemeente Boarnsterhim per 1 januari 2014 door middel van twee samenvoegingen en
twee grenscorrecties.
Het bestuurlijk landschap van Fryslan is in beweging. De gemeenteraad van Boarnsterhim heeft nagedacht
over versterking van de bestuurskracht en de verdere toekomst van de gemeente Boarnsterhim. Hij heeft
uitgesproken dat het niet wenselijk is dat de gemeente Boarnsterhim zelfstandig blijft voortbestaan.
Leeuwarden, Heerenveen, Südwest-Fryslan en Skarsterlan nemen als logische en natuurlijke partners
gebiedsdelen van Boarnsterhim over.
Dat maakt dat dit herindelingsadvies een uniek karakter heeft. Tot op heden heeft er in Nederland nog geen
traject plaatsgevonden waarin een gemeente vrijwillig en op eigen initiatief werd opgesplitst in vier
afzonderlijke delen. De gekozen verdeling kan rekenen op ruim draagvlak in de betrokken dorpen. De
uitwerking van de voorgenomen plannen in dit herindelingsadvies is gezamenlijk opgesteld door de vijf
betrokken gemeenten. Daarbij moet worden genoemd dat het hier een herindelingsadvies betreft dat in
formele zin voorziet in het instellen van twee nieuwe gemeenten met de namen Heerenveen en Leeuwarden
door middel van herindeling (namelijk een samenvoeging van delen van Boarnsterhim met Leeuwarden en
Heerenveen), het uitbreiden van twee bestaande gemeenten door middel van grenscorrecties (namelijk
Südwest-Fryslan en Skarsterlan) en het opheffen van één gemeente (namelijk Boarnsterhim).
Vanuit zorgvuldigheid en toekomstbestendigheid is er gekozen voor één integraal herindelingsadvies,
waarin zowel de samenvoegingen als de grenscorrecties zijn opgenomen. Daarmee wordt op één en het
zelfde moment een robuuste oplossing geboden voor alle inwoners en het totale grondgebied van de
gemeente Boarnsterhim. Er wordt een integrale oplossing gepresenteerd, met duidelijkheid voor zowel
inwoners, maatschappelijk middenveld en andere lokale en regionale belanghebbenden. De gemeenten
Heerenveen, Leeuwarden, Südwest-Fryslan en Skarsterlan dragen door hun deelname bij aan het vergroten
van de bestuurskracht in de regio. De samenvoegingen en grenscorrecties hebben als doel om ten dienste
van de samenleving ook in de toekomst zorg te dragen voor een robuuste en adequate aanpak van
maatschappelijke opgaven op en rond het grondgebied van de huidige gemeente Boarnsterhim.
Tegelijkertijd wordt er verder gebouwd aan de bestuurskracht van de vier betrokken gemeenten. De vijf
gemeenten hebben er zorg voor gedragen dat de belangen van de inwoners van de gemeente Boarnsterhim
en de belangen van de inwoners in de andere vier gemeenten in balans samenkomen in de voorgenomen
plannen.
Een speciale status in dit herindelingstraject is weggelegd voor de gemeente Skarsterlan. Deze gemeente is
op dit moment, samen met haar partners Lemsterland en Gaasterlan-Sleat, betrokken in een
herindelingstraject dat per 1 januari 2014 moet leiden tot het ontstaan van de gemeente De Friese Meren.
De grenscorrectie met Boarnsterhim zal op 1 januari 2014 feitelijk plaatsvinden met deze nieuwe gemeente.
Daar waar de gemeente De Friese Meren echter nog niet bestaat is dit herindelingsadvies opgesteld in
overleg met haar rechtsvoorganger, de gemeente Skarsterlan. Daarbij heeft de gemeente Skarsterlan zorg
gedragen voor zorgvuldige en adequate afstemming met haar fusiepartners. Daar waar gesproken wordt
over Skarsterlan geldt dat dit per 1 januari 2014 geldt voor de gemeente De Friese Meren, er van uitgaande
dat op basis van de brief van de minister de Arhi-procedure voor deze gemeente per 1 januari 2014 wordt
afgerond.
Voor wat betreft het juridische fundament van dit herindelingsadvies hebben de gemeenten zich gebaseerd
op de Grondwet en de wet Algemene Regels Herindeling (wet Arhi). In de Grondwet (artikel 123, eerste
lid) is bepaald dat gemeenten kunnen worden opgeheven en ingesteld. De wet Arhi schrijft voor hoe het
instellen en opheffen van gemeenten procedureel en qua inhoudelijke kaders in zijn werk dient te gaan.
Daarnaast is dit herindelingsadvies opgesteld conform de uitgangspunten in het Beleidskader
Gemeentelijke Herindeling, zoals vastgesteld in de ministerraad op 3 april 2009.
6
