Toetsing oan Beliedskader Gemeentlike Weryndieling
Ynlieding
It Ryk spilet as wetjouwer in wichtige rol op it mêd fan gemeentlike weryndieling. Op 3 april
2009 hat de eardere steatssekretaris fan Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties it fernijde
Beliedskader Gemeentlike Weryndieling oan de Twadde Keamer stjoerd. Dit beliedskader jout
ynhaldlike en prosesmjittige kaders oan foar gemeentlike weryndieling. By de beoardieling fan
in weryndielingsfoarstel leit foar de wetjouwer de klam op de prosesmjittige toets. De
ferantwurdlikens foar in ynhaldlike toets leit mei klam by de provinsje. Yn it fernijde
beliedskader gemeentlike weryndieling binne hanfetten opnaam om dizze ynhaldlike toets troch
de provinsje better ynfolje te kinnen.
Om beoardiele te kinnen of en op hokker wize op basis fan in weryndielingsadvys wetjouwing
yn tarieding naam wurdt, toetst de provinsje elk weryndielingsadvys under mear oan seis
kritearia. Dêrby is yn it beliedskader oanjün dat yn konkrete situaasjes kritearia meiïnoar
konfliktearje kinne of dat der ütinoar rinnende konklüzjes lutsen wurde kinne troch de belutsen
gemeenten oer it tapassen fan ien kritearium. Yn dat gefal sil dus in öfweaging makke wurde
moatte tusken dy kritearia, respektivelik tusken de stanpunten en belangen fan de belutsen
gemeenten. It beliedskader gemeentlike weryndieling hat de neikommende kritearia op basis
wêrfan't in weryndielingsfoarstel beoardield wurdt:
1Draachflak: hjirby wurdt ünderskie makke tusken bestjoerlik en maatskiplik draachflak op
lokaal nivo en bestjoerlik draachflak op regionaal nivo. Ek wurdt ünderskie makke tusken
de easken dy't oan draachflak steld wurde yn gefal fan in weryndieling op inisjatyf fan
gemeenten en op inisjatyf fan provinsjes.
2. Bestjoerskrêft: de nij te foarmjen gemeente moat by steat wêze syn maatskiplike opjeften op
te pakken en wetlike taken adekwaat te ferfoljen, wêrby't rjocht dien wurdt oan en yn it
belang fan syn maatskiplike omjouwing.
3. Duorsumens: de gemeente moat tarist wêze foar in langere perioade en net ynkoarten wer yn
in weryndielingsdiskusje reitsje.
4. Ynterne gearhing: de nij te foarmjen gemeente moat in logyske ynterne gearhing ha dy't
identiteit jout (sosjaal, kultureel, ekonomysk ensfh.) oan de nije bestjoerlike ienheid.
5. Regionale gearhing en lykwicht: de nije gemeente moat in bestjoerlike partner wêze dy't by
steat is om (yn gearhing mei oare gemeenten, yntergemeentlike gearwurkingsferbannen en
de provinsje) in mearwearde te leverjen by it oppakken fan regionale opjeften en taken.
6. Planologysk romteferlet: as sokke romtlike knooppunten üntstean dat dy troch gearwurking
net op te lossen binne dan kin dit in kritearium wêze. De nije gemeente moat dêrom in
antwurd jaan op romtlike knooppunten of dizze yn alle gefallen net slimmer wurde litte of
üntstean litte.
It beliedskader stelt dat boppesteande kritearia allinnich jilde foar gemeentlike gearfoegings.
Foar gemeentlike tafoegings of grinskorreksjes hoege dizze net ütwurke te wurden om te
toetsen. Yn de neikommende paragraaf wurdt oanjün op hokker wize de gemeenten dy't
üntstean troch de twa gearfoegings (respektivelik It Hearrenfean en Ljouwert) foldogge oan de
boppeneamde kritearia.
