De verkleining van de doelgroep Wsw van 1.260 Wsw'ers naar 420 Wsw'ers (minder dekking van de vaste
kosten), de lagere verdiencapaciteit van deze doelgroep en de lagere rijksvergoeding die de gemeenten
voor de loonkosten van de Wsw-ers ontvangt, maken dat de exploitatie van de Wsw-uitvoeringsorganisatie
(voor ons Empatec) onder druk komt te staan. Het Rijk voorziet deze gevolgen en gaat ervan uit dat de
gemeenten zich moeten bezinnen op een herstructurering van de Wsw-uitvoering. Het Rijk voorziet dat dit
de gemeenten geld kost en heeft daarom een herstructureringsfonds van 400 miljoen euro in het leven
geroepen voor de periode 2012 tot en met 2018 waar de gemeenten naar rato een beroep op kunnen doen.
Voor het gebied van de GR Fryslan West betekent dit 5,4 miljoen. Voorwaarde is wel dat uiterlijk 30 april
2012 de aanvraag binnen is. De aanvraag dient te bestaan uit een aantal elementen.
Allereerst dient aangegeven te worden wat de financiële resultaten zijn bij ongewijzigd beleid (voor de GR
Fryslan West een structureel tekort van 7 miljoen per jaar) waarna 'de stip aan de horizon' geformuleerd
moet worden om te voorkomen dat dit verlies optreedt.
De gemeenten dienen zelf zorg te dragen voor 25% co-financiering en dienen dit richting Rijk aan te geven.
Bij een trekkingsrecht van €5,4 miljoen, betreft dit €1,8 miljoen aan co-financiering. Het bedrag van €5,4
miljoen wordt over zeven jaar verdeeld. Daarbij is er geen gelijke verdeling tussen de jaren. In 2012 is het
trekkingsrecht €136.000 en in 2013 is het €816.000. Dat betekent dat in 2012 de co-financiering €45.000
bedraagt en in 2013 bedraagt de co-financiering €272.000 euro. Deze co-financiering kan bestaan uit de
bijdrage van de dertien gemeenten die zij reeds inbrengen. Er is bestuurlijk afgesproken dat de gemeenten
aan de co-financieringseis voldoen via de reeds bestaande jaarlijkse gemeentelijke bijdrage van €500 per
SE.
De trekkingsrechten van €5,4 miljoen mogen enkel gebruikt worden voor de kosten van de verandering, niet
om de lopende exploitatie te verbeteren. Een voorbeeld van dergelijke subsidiabele kosten is een sociaal
plan, het versneld afschrijven van activa (doordat bijvoorbeeld huisvesting wordt afgestoten) en/of het
beëindigen van bedrijfsactiviteiten. Ook kunnen kosten voor omscholing, herhuisvesting, aanpassing iet-
systemen hiermee worden gedekt. De Colleges van B&W moeten akkoord gaan met het
herstructureringsplan en moeten de gemeenteraden betrekken in de afwegingen. De GR kan -namens de
gemeenten- de aanvraag indienen. Als gemeenten de aanvraag niet of niet tijdig vóór 30 april 2012 indienen,
zal het geld -in 2014- verdeeld worden over de andere gemeenten dan wel bij het Rijk blijven. Er komt geen
tweede mogelijkheid voorde aanvraag.
Een onafhankelijke commissie toetst de voorstellen marginaal. Eén van de voorwaardes is dat er jaarlijks
een rapportage over de voortgang van de doelstellingen aan het Rijk moet worden aangeleverd.
De economische situatie in Nederland is aan het verslechteren waardoor de arbeidsmarkt onder druk staat.
Dit kan betekenen dat het beroep dat mensen doen op een uitkering gaat toenemen en dat mensen die al
een uitkering hebben, moeilijker aan een betaalde baan komen. Dat vraagt een forse inspanning van de
gemeenten om vanuit de wettelijke kaders tot een optimale ondersteuning te komen. Zoals aangegeven
wordt door de wettelijke kaders het bestand van de gemeenten zwaarder; het bestand groeit in aantal en
heeft gemiddeld een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door een arbeidshandicap. Deze
'mismatch' zal zo goed mogelijk opgelost moeten worden.
De samenloop van de bezuinigingen, de toename van het aantal mensen dat is aangewezen op een
gemeentelijke uitkering, de complexiteit van de problematiek van deze doelgroepen, de mismatch op de
arbeidsmarkt en de gemeentelijke herindelingen vragen om een herbezinning op de uitvoering van de
verschillende taken van de gemeente, ledereen die inzetbaar is, is nodig op de arbeidsmarkt. Ook mensen
met een beperkte inzetbaarheid.