Een ander punt is: de concentratie van het onderwijs, die voor de kleine
scholen, die vaak in moeilijkheden verkeren, perspectieven opent en een
hechtere basis geeft. Zo ook de concentratie van openbare en bijzondere
scholen. De voorbereidende contacten hiervoor kunnen beter worden gelegd
door een objectief orgaan, zoals het streekorgaan, dan rechtstreeks door
gemeente-- en schoolbesturen. Er zijn natuurlijk nog veel meer zaken, waar
voor het streekorgaan vruchtdragend kan werken. Dat zoekt zo'n streekorgaan
zelf wel uit. Op cultureel en sociaal terrein zijn wij mede-verantwoordelijk
voor alles wat voor de inwoners van het gehele midden-Friesland bevorderd
dient te worden, zoals mevrouw Spijkstra bedoelt. Spreker heeft bezwaar tegen
de wijze, waarop de meerderheid van het college een soort tevredenheid tot
uiting brengt over al hetgeen tot stand is gekomen,zonder invloed van een
streekorgaan. Zo'n tevredenheidsbetuiging is niet voldoende. Daar kunnen wij
niet mee toe. De motivering van het stuk opent geen perspectieven. Tot de
taak van de overheid behoort ook initiatieven te ontwikkelen voor een onder
zoek naar mogelijkheden om voorzieningen voor de mens te creëren.
De voorzitter die het meerderheidsstandpunt verdedigt, zegt ter voorko
ming van misvatting, dat het niet in de bedoeling ligt slechts een functio
naris aan te stellen, maar meerdere betaalde krachten. De kosten zullen dus
aanmerkelijk hoger worden dan die van het oude streekorgaan. Er wordt wel
gesuggereerd, dat 80$ van de kosten via een doeluitkering door het rijk zal
worden betaald, maar zekerheid daaromtrent is er nog niet» Er is in Friesland
nog geen gemeente, wier verzoek is ingewilligd, ondanks een gunstig advies
van Gedeputeerde Staten.
Gezien de grote verschillen in structuur in de deelnemende gemeenten,
acht spreker het positieve resultaat van de werkzaamheid van een streekorgaan
zeer gering. Het noemen van feiten komt niet voort uit een gevoel van zelf
voldaanheid, zoals de heer Vledder stelt. Het is slechts een opsomming van
concrete zaken, die zonder "orgaan" tot stand zijn gekomen. De Stichting voor
Maatschappelijk Werk zou ook gekomen zijn zonder streekorgaan.
De kerkelijke organisaties waren hier de grote stimulans.
Zodra de behoefte zich doet gevoelen, komt er wel een samenwerkingsvorm tot
stand. Hetzelfde hebben wij gezien met het organiseren van de openbare biblio
theek in de diverse gemeenten, alsmede de gezamenlijke belangen behartiging
van de recreatie: Recreatieschap Marrekrite en de gemeenschappelijke regeling
tussen Smallingerland, Tietjerksteradeel en IdaarderadeelHet streekorgaan
zal nooit beter kunnen fungeren dan de gemeentebesturen met deskundigen van
particuliere instellingen. Het oude streekorgaan is doodgebloed wegens gebrek
aan arbeidsveld. Op economisch terrein is er nog iets uit de bus gekomen.
Dat heeft zich beperkt tot slechts een dorp (van de 39 dorpen van Midden-
Friesland). Ingeval van onvoldoende emplooi bestaat de neiging kunstmatig
behoeften op te roepen. Men moet evenwel geen behoeften zoeken, die er niet
zijn. Levende behoeften komen automatisch wel naar voren. Voor de concentratie
van scholen heb je geen streekorgaan nodig. Dit ligt in het bestuurlijke vlak
en wordt bereikt door overleg tussen gemeente, schoolbestuur en oudercommis
sies. Als voorbeeld noemt de voorzitter: de voorgenomen bouw van een gemeen
schappelijke O.L.- en R.K.-school te Warga, De Trije Doarpenskoalle is ook
zonder streekorgaan tot stand gekomen. ("Is een gevolg van een maatregel van
Marchant", interruptie van wethouder Vledder).
De voorzitter ziet nog niet, dat de raden inspraak zullen hebben in het werk
van het streekorgaan. In Opsterland kan het wel, is er gezegd. Maar dit is
een grote gemeente met slechts 2 kleine dorpjes. In het college is ook al ge
sproken over de wenselijkheid van een commissie, welke bepaalde behoeften
zou moeten peilen. Daarvoor hebben wij geen streekorgaan nodig. De meerderheid
van het college heeft begrip voor immateriële behoeften, maar ze moeten levend
aanwezig zijn.
Wethouder Vledderin tweede termijn replicerend, zegt, dat immateriële
behoeften begrip vragen, materiële belangen vragen investeringen.
Men moet niet van tevoren zeggen: er zijn geen behoeften. In deze maatschap
pij wordt nog te veel geleden, doordat veel zaken niet aangesneden worden.
Er zijn veel zaken, die nog niet aan de oppervlakte zijn gekomen.
Burgemeester en wethouders zeggen: niet aanboren»
- 8 -
