De strijd tegen tuberculose in Leeuwarden, 1900-1940* Hartje Abbo-Tilstra De negentiende eeuw is door ontwikkelingen op medisch gebied, zoals wetenschap pelijk onderzoek mei behulp van de microscoop en bacteriologische vondsten, vooral van grote betekenis geweest voor lijders aan longtulhnculose. die in de volksmond te ring werd genoemd. Tuberculose kreeg nis besmettelijke ziekte een totaal ander aan zien. De in JB05door W.C. Röntgen ontdekte stralen vergemakkelijkten het stellen van de diagnose- Twee richtingen in de bestrijding viin tuberculose Medio negentiende eeuw bracht experimen teel onderzoek san het licht duL longtering overdraagbaar is en in 1862 ontdekte de Duitse huisarts Robert Koch de hiervoor verantwoordelijke bacterie, destijds tulier- kei bacil genoemd- Grote voldoening Diider di* medici, zou men denken. Dit was echter niel hij allen het geval, want sommige tui sen geloofden niet dal tl ie bacil verantwoor delijk was voor tuberculose. Ren sterke aan wijzing voor erfelijkheid was toch wel hol vóórkomen van voel slachtoffers in één ge zin. En hoe weatf de bacil overgedragen? Een Onbeantwoorde vraag bleef verder waarom tering vooral vaak voorkwam bij de arme bevolking. De verdeeldheid onder de niédici leidde tot twee richtingen in de tu berculosebestrijding. De ene richting, de directe genoemd, hecht te ge looi' aan de besmettelijkheid en wilde de tuberculoselijder afzonderen ter bescher ming van de gezinsleden. Ze waarschuwde tegen de besmettelijkheid, liet patiënten liefst apart kuren, panto ontsmettingen toe en probeerde met hoestdoekjes en sputum potjes als hulpmiddelen de opgevangen ba cillen oh schadelijk te maken. De indirecte richting zag geen heil in deze, door haar 'ba cil |enjacht' genoemde werkwijze, want de angst voor besmetting onder het publiek, de tuberculose vrees, maakte dat dp luhercn lo se] ijd er en zijn geïin werden gemeden, tor- wijl zij voorheen een normaal sociaal leven konden leiden. Rovendien nam de kans op Verpleging in het Parkherstelüngsoafd, ca. 1935 t frites: Gft, Gom baalt) werk af ol' kroeg de zieke werknemer ont slag, wal de toestand nog bed roe vond er maakte on tic armoede vergrootte, De indi recte richting zocht de primaire oorzaak van tgherculose in sociaal-hygiënische wantoe standen en wenste daarLcgen maatregelen. De één kamerwoningen moesten verdwijnen en in ile woning moesten licht, frisse lucht R. ;M>M-TLIiira bereidt een proelsdj rilt vuür over tbv-lji'ïlrijd ing in fnes IjiTid LiOVifltrSt-dL h.

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2000 | | pagina 8