LeovttjTd ca»; 27 Achter de Witte Hand met op de actergrond de Breede Plaats, ca. 1927; in deze omgeving groeide de kleine Johannes Corpier op de omgeving van de Wissesdwinger, Wisses- straat en Achter de Witte Hand. In 1862 werd Johannes Corpierwegenshetvervullenvan zijn militaire dienstplichtambtshalveuithetbevol- kingsregistergeschrapt.Waarschijnlijkheefthij nadien een zwervend bestaan geleid om ver volgens tebelandeninéén vandebedelaarsko- loniesvandeMaatschappijvanWeldadigheid. Hierzalhetzijngeweestdathijzijntoekomstige levenspartner Aaltjeheeftontmoet,aangezien beidenzichoprespektievelijklseptemberl870 en30maartl871vanuitVeenhuizenblijvendin Leeuwarden vestigden en op 1 oktober daar- aanvolgendinhethuwelijktraden. Sedertdien hebbenJohannesenAaltje'Pang'op tientallen adressendoor de gehelebinnenstad gewoond, hetgeen tevens een verklaringmagzijnvoorde ruimebekendheiddiedezekleurrijkefigurenin het oude Leeuwarden genoten. WaarzelfsFennoSchoustrainl979geenweet vankonhebben - op bepaalde archiefbronnen berust uit privacy-overwegingen nu eenmaal een openbaarheidsbeperking-is eenlevendi- gebeschrijvingvanhetreilenenzeilenvande huishoudingvande familie Corpier alias Pang, inl900opgemaaktdooreenarmbezoekervan deStadsArmenkamer.Inmijnherinnering,die 'slechts' terugreikt tot eind j aren vijftig van de vorige eeuw, hoor ik nog steeds - na het buiten spelenenvlakvoorhetaanschuivenaandeeet- tafel-hetwantrouwendecommandovanmijn moeder: 'Laat my eerst dien hannen es sien!' Waarna meer dan eens de opdracht volgde: 'Viesspeuk! Gaaneerstdynhannenwassen, de liekstPangwel! Nu, navelejaren, wordtduide- lijkhoeverindegeschiedenisdezegevleugelde woorden terugreiken. De grootouders of mis schien wel de overgrootouders van mijn moe der moeten deze woorden - toen zij hun kroost inhetbeginvande20steofinhetlaatstekwart vandel9deeeuweenbeetjebeschavingpoog- den bij te brengen - reeds hebben gebezigd! Vandaag overvloed, morgen gebrek Het rapport van de armbezoeker spreekt in ditgevalboekdelen!Opdonderdag8februari 1900 vervoegde deze zich aan het adres Sint Jobsleen 217, nadat debewoners -de 63-j ari- ge Johannes Corpier en diens 58-j arige echt genote Aaltje de Jong- de Armenkamer om ondersteuninggedurendedewintermaanden 'i A i ï&Airel&ÉslI CiWfiw .fiïPlfw- haddengevraagd.Zoalsdestijdsgebruikelijk, werd terstond een onderzoek ingesteld of er inderdaadnoodzaakwasomgeldelijkeonder- steuningtoete staan. Inwonendbij Johannes enAaltjewarende21-jarigeKlaskePiersmaen haarkindAaltje,oud29weken.Navraagleerde datdeze Klaskeverkeringhadmetéénvande zonen van Corpier, tewetenMartinus, die als soldaatbijhetKNILinNederlandsIndiëdiende. BlijkbaarheeftMartinushetverstandiggeacht omKlaskeietshechteraanzichtebindendoor er voor te zorgen dat zij voor zijn vertreknaar deOost, zwangerwas. Gevraagdnaar de ver diensten, antwoorddeCorpier datzij rondkwa men vanhetventenmetliedjes,hetverkopen vandoorstekersenlampenwissers.Gedurende de Leeuwarder - en Marssumer kermis ver- maaktenzijdekermisgangersookwelmeteen gehuurddraaiorgel.Andereinkomstenwerden verkregenmetbedelen,waarbijookhetplatte- landindeomtrekvanLeeuwardenwerd afge stroopt. Eenjuisteopgavevan inkomstenkon den de beide echtelieden echter niet geven. BeidenverklaardenaljareninLeeuwardente wonen.Demanwasoorspronkelijkafkomstig vanJoureende vrouw van Drachtster Com pagnie N aar het oordeel van de armbezoeker zou het best zo kunnen zijn dat hun praktij - ken nu niet zo goed floreerden als 's zomers, maardathetwelduidelijkwasdatdezelieden 'gaarneaandestadsruifwildenstaan'. Daar naast werd vastgesteld dat de beide oudjes bepaaldnietafkerigwaren vansterkedrank. Eenvernietigendoordeelgafdearmbezoeker waarhethunwoning, huisraad, zindelijkheid en persoonlijkheid betrof: 'Een fatsoenlijke paardenstalisbeterdanhunwoning,meubels enzindelijkheid.Hetvuilzitzekeréénduimop devloer.De man,bijgenaamdPang,en vrouw zijnbekendestraatfigurenl'Inzijnadviesaan devoogdenvandeStadsArmenkamermaakte de armbezoeker nog de volgende kantteke- ningen:'Er zijntwee zonen, Martinus, soldaat bij het Indisch Legerkomt omstreeks Kerst mis 1900thuis,enBauke, marinier. Corpier en vrouw zijn menschen die bij den dagleven, vandaag overvloed, morgen gebrek. Over 't algemeen worden zij gehouden voor lui die beter te eten kr ij gen dan menig anderToen Martinusnaarlndiëginginhetnajaarvan'98, washetelkedagbalIZeermoeilijkishetuitte maken ofhier onderstand noodigis. Verzoe-

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2001 | | pagina 30