D E
17
FRASCATÏi
{■I rw A-r bhi r« op Vi-ftd** dtt on J&Ww***
ApurA iilirt A™ knqm: Jr 8wca DtysMm
of «woM ii« *4 nn W«olt Mwuojtfli.
tm+flo 31 Ou L< vurnn 4J Ctnli i* fviniti,
Je» BTUOdl tn HHT, A. L flt*.
Advertentie Leeuwarder Courant juni 1849 (Collectie Toornstra)
Driwrj Ccntraiit, ÜXcrlfjj, Siainfr,
FJ'tWff in lüinltiN gtü\trtmd* ty>ti jaren met cfo grepttté trlangtivlling
de ntfumfcmt gn-tikrtti-ing Jwi4#)F W^ggC dregt*tit t*r kfhi,tt,
gviwltn-, J'~ir niittai Lij lUrr dfl Koningin v-m Tut^lfliLiL
tit giticjkuiudc Li£\l«r*ti dtr Ntgetf ti giTigiTieu dufl/da
wumfïf-f* 0-n fijmstn na tf bootsAn.
Afbeelding ontleend aan een advertentie in de Amsterdamsche Courant van 1847
(Collectie Toornstra)
Geanimeerde stemming
In de herfst van 1848 was A.I. Bia, de
huurder van de Stadsschouwburg in Leeu
warden, met het idee gekomen tijdens het
winterseizoen, om de veertien dagen, op
zondagavond een speciale muziekavond
te organiseren. Als voorbeeld koos hij de
nieuwe opzet waarmee dergelijke avonden
in de bekende Amsterdamse zaal Frascati
erg populair waren geworden. Daar was
onder de directie van Eduard Stumpff de
grote zaal tot een ware wintertuin omge
toverd. In een gezellige, met veel groene
planten en struiken gedecoreerde ruimte
konden de bezoekers ongedwongen en op
hun gemak rondwandelen, een praatje
maken of op één van de vele zitjes of bank
jes plaatsnemen om aandachtig naar de
muziek te luisteren. Voor goede populaire
muziek had Bia de bekende muziekmees
ters Wedemeyer en Samentini gevraagd
om uit de beste talenten van de stad een
flink bezet orkest samen te stellen.
Zo ging op 12 november voor de eerste
keer een soirée a la Frascati van start
en de opkomst stemde meteen tot grote
tevredenheid. Iedereen vond de muziek
uitmuntend gespeeld en vol afwisseling
en de stemming uiterst geanimeerd. Er
bestond geen enkele twijfel over het suc
ces van dit initiatief. Bia had kosten noch
moeite gespaard om het zijn bezoekers
naar de zin te maken. De gasverlichting
was verbeterd en een nieuw verwar
mingstoestel zorgde voor een aangename
temperatuur in de grote schouwburgzaal,
die met zijn door groen omgeven paden en
enkele knusse prieeltjes de ongedwongen
sfeer opriep van de zomerse concerten
in de Prinsentuin. Bovendien zorgde het
personeel van het buffet de gehele avond
voor een vlotte en keurige bediening.
Het idee sloeg zo aan dat het al snel door
de uitbaters van enkele andere grote zalen
in de stad werd overgenomen. Zo was er
op zondag 24 december niet alleen een
'Groot Frascati' in de Schouwburgzaal,
maar organiseerde W. van der Wielen in
zijn zaal aan de Breedstraat op hetzelfde
tijdstip een 'Frascati' tegen dezelfde toe
gangsprijs. Hoewel het uitgaansleven in
die tijd door de heren werd gedomineerd,
bevonden zich, volgens de krant, bij Van
der Wielen zelfs verscheidene dames
onder het publiek. Begin april werd de
laatste 'Frascati' van dit eerste seizoen in
Zaal van der Wielen gehouden, terwijl in
de Stadsschouwburg in juni nog het ver
rassende optreden van de negerzangers
volgde.
Heer met of zonder dame
In de herfst van 1849 werden alleen bij
Van der Wielen de muzikale avonden
onder de naam Frascati voortgezet en lag
in de tweede helft van oktober een inteken-
lijst klaar. Voor dit nieuwe seizoen gold
dat Kinderen van HH. Intekenaren kun
nen tegen de Dames Entree (van 25 cent)
worden toegelaten. Buiten de intekening
wordt niemand toegelaten en introductie
biljetten voor Dames en Vreemdelingen
zijn aan het Bureau te bekomen. Ondanks
de ruime belangstelling werd deze laatste
regel al snel losgelaten en kon iedereen,
zelfs zonder abonnement, deze avonden
bezoeken tegen 'de toegangsprijs van 75
cent voor een heer met of zonder dame.'
Ook nu werd soms een 'Frascati' gehou
den waarop een buitengewone attractie
LeOVdLC^LA, It
