32
De Grote Hoogstraat met de Nieuwe Toren, vlak voor de sloop in 1884 (Foto: T.M. Staas)
Na de sloop van de Nieuwe Toren in 1884
kwam de oostzijde van de Sint Jacobskapel
(Klokstraat 16) te voorschijn
De bouw van de toren heeft de kapel
waarschijnlijk niet ongemoeid gelaten.
In 1538 vond een belangrijke verbouwing
van de toen nog vrij nieuwe kapel plaats.
Door de situering van de toren zal de
verbouwing mogelijk betrekking hebben
gehad op de koorsluiting van de kapel,
die nu geen ramen meer aan de oostzijde
kon hebben. Het lijkt mij in dit verband
niet uitgesloten dat de onderbouw van de
toren de functie van koor van de kapel
heeft gekregen.
De foto van Th. M. Staas uit 1884, geno
men vanaf de Brol, toont aan de oostzijde
in de onderste geleding van de toren het
later dichtgemetselde venster dat dan de
nieuwe plaats van het altaar moest ver
lichten. De door Martin getekende goti
sche boog kan aldus de (later gedichte)
verbinding tussen koor en schip van de
kapel hebben gevormd. Een aanwijzing
voor de koorfunctie is ook de situering van
de toreningang aan de noordzijde naast de
traptoren. Gezien de veronderstelde litur
gische functie van de onderbouw van de
toren ligt een oostelijke ingang niet voor
de hand. In de zeventiende eeuw bleek
de hoge benedenruimte van de toren zeer
geschikt voor de berging van ladders en
slangen van de brandspuit. Wellicht is
toen voor een betere bereikbaarheid de
toegang aan de oostzijde ingebroken.
H. Mulder, Toornwerd
De inzender heeft volkomen gelijk wanneer
hij stelt dat de tekening de zojuist afgebro
ken Nieuwe Toren voorstelt en dat de Sint
Jacobskapel er nog staat. Waarschijn
lijk is het juist de bedoeling van Martin
geweest om dit oostelijke - voorheen aan
het gezicht onttrokken - gedeelte van de
kapel op een tekening voor het nageslacht
te vereeuwigen. De werkzaamheden na de
sloop van de Nieuwetoren zouden immers
gewoon worden voortgezet en de achterlig
gende panden Klokstraat 16 en 14 zouden
ook tegen de vlakte gaan. De door de sloop
ontstane ruimte werd in 1887 'voor den
openbaren dienst bestemd' en met keien
bestraat (de redactie).
Noodlanding
op vliegveld Kalverdijkje
In aansluiting op het artikel van Swier-
stra in uw blad, nummer 8 van juni jl.
deel ik u mede dat er in 1937-1938 nog
een vliegtuigje een (nood?)landing heeft
gemaakt op het veld aan het Kalverdijkje.
Wij zijn aan het Groningerplein komen
wonen in april 1937 en zijn op een avond
naar het toestel gaan kijken dat door een
militair bewaakt werd. Het betrof een
open toestel en het was voor ons de eerste
vliegmachine die we van dichtbij konden
bekijken. Naar ik meen was het een Fran
se machine.
G.H. Epema, Grou
LeOVdlC^LA, It
