Nicolaas Arnoldi, burgemeester en Oranjeaanhanger La» it 15 Beam Bilker Burgemeester Nicolaas Arnoldi (1696-1777) van Leeuwarden had als thesaurier van Zijne Doorluchtige Hoogheid Willem IV Prins van Oranje een belangrijke functie. Niet alleen was hij zes keer gekozen als burgemeester van de stad Leeuwarden, maar hij was tevens zaakwaarnemer van de Friese Nassaus, die in 1747 van Leeuwarden naar Den Haag waren vertrokken. De Friese stadhouder Willem Carel Hendrik Friso werd toen algemeen erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden en vertrok met zijn gemalin, Anna van Hannover en hun dochtertje Carolina, naar Den Haag. Het jaar daarop werd een zoontje geboren, de latere stadhouder Willem V. De enige die in Leeuwarden achterbleef, was de moeder van Willem IV, Maria Louise van Hessen-Kassei, weduwe van stadhouder Johan Willem Friso, Marijke Meu. Zij woonde in haar 'Witwensitz' (weduwenverblijf) het Princessehof, aan de Grote Kerk straat. Er ging menig brief van Arnoldi naar Den Haag, om de stadhouder op de hoogte te stellen van wat er zoal gaande was in Leeuwarden. Talloze briefes zijn officiële plichtplegingen bij verjaardagen, geboor ten en andere familiegebeurtenissen. Maar politieke gebeurtenissen in Leeu warden, of in Friesland, werden ook keurig verwoord in brieven. Op 3 augustus 1748 beschreef Arnoldi aan Willem IV en aan Anna van Hannover de moeilijke situatie in Friesland, de strijd tussen de patriotten en Oranjegezinden. Deze belangrijke brief, de kwalificatie is van de brievenschrijver zelf, is geheel in het Frans opgesteld en beschrijft de intriges die er dan in Fries land spelen. Toen Willem IV in 1751 stierf en Anna van Hannover gouvernante was geworden, werd de correspondentie voort gezet, zelfs in hogere frequentie, want Arnoldi, zo blijkt uit de brieven, was een vertrouweling van Anna. Zelfs 'alledaagse zaken' zoals een opge loste moord, werden door de Leeuwarder burgemeester aan de gouvernante door gegeven. Inmiddels schreef Arnoldi ook brieven aan de dochter van gouvernante Anna, prinses Carolina. Elk jaar werd een gelukwens gestuurd naar aanleiding van Carolina's verjaardag; zij was geboren in Leeuwarden op 26 februari 1743. Arnoldi schreef ook aan Carolina dat zijn jongste dochter in het huwelijk zou gaan treden met dominee Knock, predikant in deze stad 'biddende dat het Hare Hoogheid Nicolaas Arnoldi niet onaangenaam moge zijn, en dat het mij gepermitteerd zij....' Goedkeuring voor Carolina's huwelijk Arnoldi voelde zich genoodzaakt prinses Carolina een brief te schijven bij het over lijden van haar moeder, Anna van Hanno ver, op 12 januari 1759. Hij betuigde haar zijn diep leedwezen. Een lange brief volgde over het voorgenomen huwelijk van prin ses Carolina. Nog net op haar sterfbed had moeder Anna een brief aan alle Staten in de Nederlanden verzonden, met het ver zoek of Hunne Hoogmogende Heren het huwelijk van Carolina met Carl Christian, Vorst van Nassau-Weilburg zouden willen goedkeuren. Arnoldi haastte zich om zijn diensten aan te bieden en hij verheugde zich op het huwelijk. Uit alles blijkt dat hij zeer gelukkig was met dit huwelijk en dat ook steunde. Daar had Arnoldi beslist een bedoeling mee. Er gingen stemmen op, nu Carolina's broertje nog minderjarig was, het Huis Oranje maar weer aan de kant te zetten. Het was immers de begintijd van de strijd tussen patriotten en Oranjegezin den. Het huwelijk van Carolina was dan ook van grote betekenis om het aanzien van de Oranjes te versterken en Arnoldi, vurig Oranje-klant, zal ongetwijfeld binnen Friesland zijn contacten hebben gebruikt om het huwelijk goedgekeurd te krijgen. Ondanks de fraaie en hoffelijke volzinnen is de spanning van die periode uit de brie ven af te lezen: 'Ik verneem so aanstonds

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2003 | | pagina 17