Nieuws van monumentenzorg28 28 Lief en leed in monumentenland In juni 2001, in Leovardia 5, maakte ik melding van het Project Actualisering Monumentenregister en beloofde ik u op de hoogte te houden van het project. De dossiers van honderden monumenten zijn nu onderzocht. Daaronder waren monu menten die uit het straatbeeld verdwenen zijn; van lang geleden gesloopte objecten als de Nieuwe Toren tot meer recent ver dwenen panden zoals het Ritske Boele- magasthuis of de Klanderij. Nieuwe toren In de jaren zestig werd gezocht naar een nieuwe plek voor het Frémy-carillon dat ooit in de Nieuwe Toren hing. De gemeen te suggereert in een brief uit 1963 de toren te herbouwen en het carillon daarin weer een plaats te geven. De Rijkscom missie voor de Monumentenzorg heeft geen bezwaar tegen de herbouw, maar geeft wel aan dat de herbouwkosten niet voor subsidie in aanmerking komen. De rest van het verhaal is bekend, een nieu we toren is er nooit gekomen en het caril lon is uiteindelijk weer in het raadhuis terechtgekomen, waar het voor de oorlog ook al heeft gehangen. De Nieuwe Doelen De sloop van het hotel De Nieuwe Doe len werd in 1959 bij de Rijks Dienst voor Monumenten Zorg (RDMZ) onder de aan dacht gebracht door architect A. Baart jr. Hij wees onder andere op de betimmering van de eetzaal met schouw die zeer de moeite waard zou zijn. In verband met de sloopplannen werd nog snel een onderzoek ingesteld naar de bouwgeschiedenis van het gebouw. In het rapport over het onder zoek wordt geschreven over 14de eeuwse kelders, een 17de eeuwse herbouw en een wijziging en uitbreiding in de 19de-eeuw, waarbij veel uit voorgaande perioden ver loren ging. Dat laatste rechtvaardigde volgens de gangbare opvattingen uit die tijd wel de sloop. Bij de sloop in augustus 1960 bleek echter, tegen alle verwachtin gen in, dat het huis nog vrijwel alle mid deleeuwse elementen bezat. Alleen het dak bleek 19de eeuws te zijn. De rest, opgetrokken uit forse kloostermoppen, dateerde vrijwel geheel uit het midden van de 15de eeuw. Enkele restanten wer den opgenomen in de verzameling van de RDMZ; een kruisvenster en vloertegels werden opgeslagen in de Papingastins en zijn daar later bij een restauratie toege past. De sloop van het hotel valt nog meer te betreuren in de wetenschap dat er na afbraak een gapend gat achterbleef dat 35 jaar lang de stad ontsierde. In aflevering 252 van 700 jaar bouwen in Leeuwarden grijpt Lieuwe Valk de nieuwbouwplannen voor het gat aan om de omgeving nog eens nader te beschouwen. De Klanderij In dezelfde aflevering haalt hij ook hotel De Klanderij aan. Het gat dat dit hotel achterliet in 1975 werd wel snel opge vuld. Het dossier dat de RDMZ heeft van de sloop van het hotel bevat veel krantenartikelen uit 1972 toen het hotel moest sluiten. Met een krachtig pleidooi probeert een verontwaardigde student in 1975 de RDMZ nog tot andere plannen te brengen, maar de Klanderij bezit volgens die instantie te weinig kwaliteit en daar mee is het lot bezegeld. Kwaliteit of niet, bij het Monumenten Selectie Project had het hotel zeker tot een van de waardevol ste monumenten behoord! Galileërkerk Net als de Galileërkerk. Deze kerk werd in 1940 gesloopt en daarmee verdween volgens Lieuwe Valk het laatste tastbare spoor van het Minderbroederklooster uit Leeuwarden. Toch blijken er delen van de kerk bewaard te zijn, althans dat was de bedoeling, want de huidige staat van die onderdelen is mij niet bekend. Bij de sloop De Nieuwe Toren in de Grote Hoogstraat De Klanderij aan het Zuiderplein

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2003 | | pagina 31