Olde Nije 3
8
Jan te Nijehove
Het Liobahuis, het zusterhuis van het Bonifatius Hospitaal, rond 1960
De eerste van wie ik hoorde dat zij niet
meer kon ruiken was Liesbeth List. Ik
schrok, ik had tot dan toe niet gedacht
dat dat ook zou kunnen. Ik was al zoveel
geuren kwijt geraakt: de eerste pindakaas
toen ik zes was, de stijve koek van bakker
Boterkooper, de springbalsemien bij de
achterdeur van mijn eerste baas op mijn
eerste werkdag. Enzovoort. Als mijn neus
niet meer zou werken, dan was ik -net
als Liesbeth- ook de geuren van nu kwijt.
Een echte angstaanjagende handicap.
Geuren van vroeger. Waar kunnen
we die ervaren? Ik heb geen weet van
een geurenmuseum. Geuren kunnen op
plekken, in en bij gebouwen, in bepaal
de situaties wel opeens terugkeren in
je eigen geurengeheugen. Soms ruik ik
weer de neuskap bij mijn amandelope
ratie, grr. Of het boren van een kies
door tandarts Pape. Daar kwam de
smaak nog bij: de waarnemingstwee-
ling bij uitstek. Sommige geuren zijn
ook veranderd door vervuiling, kunst-
mestgebruik, uitstoot van gassen. Door
schoonmaakmiddelen hebben woonhui
zen hun eigen geur bijna verloren.
De aanleiding voor het geurenrelaas
zit hem in de voorgenomen afbraak van
Bonnehos. Nergens anders roepen geuren
zoveel, vaak tegenstrijdige, gevoelens op.
Een ziekenhuis is geboorte, dood, ongeluk
en ziek zijn, opkrabbelen en beter worden.
Geurende bloemen van troost of vreugde.
Geuren van spanning en vrolijkheid. Hoe
kun je nadenken over de herbestemming
van dit complex zonder de associatie aan
die specifieke geuren deels gekoppeld aan
emotionele gebeurtenissen. Eerste reactie:
breek maar af. Maar... bij nader inzien:
Het Liobahuis kan goed als studenten
huisvesting -wat het als zustershuis ook
wel min of meer was- we hebben nooit
genoeg: kunnen de noodgebouwen bij het
Rengerspark vlot weer weg. De toren is de
ultieme steile wand. Het hoefijzervormige
hoofdgebouw kan een prachtig gezond
heidscentrum worden waarin plaats is
voor heel veel functies. Waarom eigenlijk
geen commerciële kliniek? De kapel mag
stiltecentrum blijven met een permanent
verhaal over Bonifacius. De rest kan
weg. Blijft er toch nog veel grond over om
huizen op te bouwen.
