16
Op een onderduikadres in Suwald: het echtpaar Wielenga met zoon Maurits en dochter
Aafke. De robuuste kinderwagen werd in de oorlog nog wel eens gebruikt voor clandes
tien vervoer van kolen! Collectie Wielenga
worden er door de Duitsers nog heel wat
verzetsstrijders gearresteerd. Ze worden
allen verhoord en op een gegeven moment
wordt heel duidelijk de Nieuwe Ooster
straat genoemd. Er is iets met de verster
ker aan de hand, doordat de batterijen
bijna leeg zijn. Hoewel de mannen tot het
uiterste gespannen zitten te luisteren,
horen ze slechts enkele losse worden "Wie
lenga, Oosterstraat'. Weet deze persoon
iets van de Luisterpost af? De mensen
die de wachtdienst hebben, zien elkaar
scherp aan. Dit kan heel gevaarlijk zijn
en zelf zijn ze ongewapend. Ze besluiten
die nacht niet in het pand te blijven en de
familie Wielenga wordt, samen met twee
jonge kinderen, naar een 'schoon' adres
overgebracht. Voortaan zal de vrouw van
een van de leden van de Luisterpost voor
voeding en drinken zorgen. Want de man
nen hebben geen vrede met deze vlucht.
Een van hen, Kopie, vindt het onverant
woord om deze belangrijke bron van infor
matie in de steek te laten. Piet Kramer
is dat met hem eens. Het gaat om men
senlevens: misschien zullen die vallen
onder de afluisteraars, maar dat risico
moet dan maar genomen worden. Nu de
familie Wielenga weg is, laat Piet Kra
mer wapens uitreiken aan de mannen en
er komen drie zwaar bewapende KP-'ers
om hen extra bescherming te geven. De
volgende morgen om half tien begint het
nieuwe rapport van de Luisterpost.
Geheim bewaard
Het geheim van de Luisterpost is goed
bewaard gebleven. Ondanks geruchten
over verraad zijn de Duitsers er niet ach
ter gekomen. Als er iets haperde aan de
telefoon op het Burmaniahuis, ging Ste
ven er met lood in de schoenen naar toe.
Zouden ze onraad bespeurd hebben? De
laatste week zaten de mannen op de Luis
terpost met dezelfde vraag, totdat zij op
zaterdagavond de 14e april om kwart voor
negen hun laatste notitie uit de mond van
de Duitsers opvingen: 'Ze gaan naar de
vesting Holland, over de Afsluitdijk!'. Een
kwartier later staat op de notitie: 'De SD
wordt gebeld. Geen gehoor!!!!!!!' Zeven uit
roeptekens: het werk zit er op!
Als Grundmann later in Leeuwarden
gevangen zit en over de Luisterpost hoort,
springt hij bijna tot de zolder toe van woe
de. Ze wisten dat ze afgeluisterd werden,
maar niet hóe, en dan nog wel van zo'n
omvang! Als we dat eerder ontdekt had
den, schreeuwde hij, was het hele stads
deel van Leeuwarden in puin gelegd.
Maar het rijk van deze knarsetandende
beul was uitgespeeld. Voorgoed!
(1) Als extra zware verhoormethode werd de
zogenaamde waterkist gebruikt, een met lood
beklede kist waar gevangenen in werden geduwd
met de bedoeling hen tot bekentenissen te dwin
gen. Deze waterkist is voor zover bekend nergens
anders in Nederland toegepast. Het Verzetsmu
seum in Leeuwarden bewaart een nagemaakte
kopie van deze waterkist.
(2) Berucht was de behandeling van gevangenen
in de kelder van het Burmaniahuis. Zij moesten
daar de nacht veelal doorbrengen op de koude
vloer, soms aan elkaar vastgeketend en bewaakt
door honden.
Naschrift
Bovenstaand artikel is voornamelijk ont
leend aan het memorandum dat wijlen
mijn moeder Hieke Wielenga-Ypma in
1947 had geschreven en in 1992 werd her
zien. Uit respect zijn de passages zo veel
mogelijk intact gelaten en zijn er slechts
hier en daar enige correcties, herzien
ingen en uiteraard spellings wijzigingen
doorgevoerd. Mijn ouders hebben hun ver
zetswerk gedaan in geloofsvertrouwen.
Alleen daarom konden zij de spanningen
die dit gevaarlijke werk met zich mee
bracht, ook verwerken.
In zijn boek Grensconflict verhaalt
Fokke Sierksma over zijn ervaringen op
de Luisterpost.
Mocht u als oudere lezer van dit artikel
nog een herinnering aan het werk van de
Luisterpost hebben, dan wil ik u vriende
lijk verzoeken om contact met mij op te
nemen: Maurits C.J. Wielenga, Oksewei 30,
8501 TX Joure, telefoon: 0513 - 416699,
e-mail: mcjwielenga@zonnet.nl