Leeuwarden: Sodom en Gomorra Leova.'c^LA.It 1 Beam Bilker Een geliefd thema van de vermaarde dominee Johannes Hendrikus Zelle was de verderfelijkheid die eens in Sodom en Gomorra heerste. Dat in zijn tijd Sodom en Gomorra voor Leeuwarden ingeruild kon worden, kostte Zelle geen enkele moeite, sterker nog: in praktisch elke preek werd de kerkganger Leeuwarden als afschrikwekkend voorbeeld voorgehouden. En toch woonde Zelle, die van 1907 tot 1983 leefde, bijna zijn hele leven in deze stad, die hij kennelijk niet de rug wilde toekeren. Wellicht dat hij gedacht moet hebben, dat zolang er nog enkele recht vaardigden in deze stad woonden, de stad behouden kon blijven! Mijn eerste kennismaking met dominee Zelle was in Wijnaldum. Tot mijn dertien de woonde ik in Sexbierum en zondags werden we 's morgens met andere kinde ren uit het dorp naar "het gereformeerde lokaal' te Wijnaldum gebracht. Daar kon den de weinige kerkgangers dan toch naar het eigen dorp om de preek te beluis teren. Maar kinderen uit Sexbierum moesten het zaaltje wat vullen en na afloop hadden wij daar dan zondags school. De meest bijzondere dominees gingen voor: kandidaten die het preken nog moesten leren, ouderlingen die voor het eerst een leesdienst hielden en domi nees die het puur van het preken moesten hebben, zoals dominee Zelle uit Leeuwar den. Die kwam daar menigmaal. Op jonge kinderen maakte niet alleen de persoon Zelle, maar ook zijn preken een enorme indruk. Zelle was in velerlei opzicht een singulier man. De kerkdienst begon ook wel eens later op de ochtend, omdat hij dan eerst ergens in de buurt had gepreekt. Zo zaten wij als kinderen opge pakt achter in de auto van de plaatselijke winkelier en Zelle zat voorin, want dan hadden we dominee opgehaald uit een naburig dorp. Spraakzaam was hij niet, een afgedwongen ja of nee was meestal het antwoord. Wat wij als kinderen goed in de gaten hielden, waren zijn snoepjes. Hij stak het één na het ander keelsnoepje in zijn mond, om zijn stem kracht bij te zetten. De snoepjes werden niet helemaal opgegeten, hij haalde ze uit de mond en gooide ze achteloos over zijn schouder naar de achterbank waar wij ze moesten Dominee Johannes Hendrikus Zelle (1907-1983) met (onbekende) verloofde zien te ontwijken. Ik weet nog dat het kleine groene snoepjes waren! Het lokaal in Wijnaldum was helemaal vol, normaal konden wij op de stoelen plaats nemen, maar als Zelle preekte, wisten wij al dat we op ongemakkelijke bankjes zonder leuning moesten zitten en dan nog wel pal naast de preekstoel. Dus de zwarte dominee stond recht boven ons te preken. Elke keer trilden wij van ontzag en wij waren stil als muisjes, want dit was in onze ogen de enige echte dominee. En hij kwam ook nog uit Leeuwarden. De preek over Sodom en Gomorra maakte diepe indruk op ons. Immers, op die bloedhete zondag was het zo warm, ook in het lokaal, dat dominee zelf in een wit overhemd preekte. Het zweet gutste langs zijn gezicht. Wij hadden het ook erg warm, maar we zaten braaf te luisteren naar wat komen ging. Dominee kon mooi preken, je wist waar je aan toe was,

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2005 | | pagina 3