27 Laat 19de-eeuws of begin 20ste-eeuu>s schilderij van "Villa Vaartzicht', in het bezit van de familie Hopperus Buma te Warnsveld Noch nea sa goed hawn Het verzorgingshuis van Triotel was in de eerste plaats bedoeld als vervanging van het oeroude stadsverzorgingshuis in de Haniasteeg. De oude mensen werden daar wel goed verzorgd, maar zij hadden wei nig privacy. Er waren aparte slaapzalen voor mannen en vrouwen en een gemeen schappelijk dagverblijf zonder sier of tier. In februari en maart 1974 vond de ver huizing van de Haniasteeg naar de Jan- soniusstraat plaats, een enorme logistieke operatie, die goed verliep. Voor de bewo ners betekende die verhuizing een zeer grote overgang. Zo groot zelfs, dat ver schillenden van hen die niet overleefden. Er waren nogal wat sterfgevallen in de eerste maanden van 1974 in het verzor gingshuis van Triotel. De meesten over leefden echter wel en die verzekerden ons dan: 'wy hawwe it yn üs libben noch nea sa goed hawn'. Een zelfde verhuizing ondergingen de bejaarden, die ondergebracht waren in de beide rusthuizen van Huzum. Deze tehui zen liggen vlak bij Abbingahiem en bestaan nog, maar hebben nu een woon functie. Avondrust Het eerste te beschrijven ouderenverblijf was een van de merkwaardigste woonoor den voor bejaarden, die ik heb meege maakt. Het complex bestond uit een zestal aan elkaar gebouwde woonhuizen aan de Huizumerlaan, de nummers 136 tot en met 146. Elk huis heeft een hal, een gang en een keuken. Daarnaast bevinden zich de voor- en achter(slaap)kamer. Boven de hal en de keuken vindt men ook nog twee kamertjes. Welnu, in ieder van die zes kamers per huis woonde een bejaarde. In een van die huizen hadden de verzorgers van die oudjes zich geïnstal leerd. Dat was het echtpaar De Haan, bij gestaan door een stoet van helpsters. Het zal wel goed toeven zijn geweest in huize Avondrust, in al die geschakelde woningen. Aan de voorkant werden de tuintjes gescheiden door hekjes. Aan de achterkant was de tuin één geheel, met een breed voetpad langs alle huizen. Overdag waren alle voordeuren los en kon je zomaar binnenkomen. Van diefstal was nauwelijks sprake. Veel ruimte hadden de bewoners niet. Vooral in de kleine kamertjes boven de keuken en boven de hal was het benauwd wonen. Er was alleen maar plaats voor een bed, een kast en een stoel. Op de gang was een toilet. Als men slecht ter been was zat men, als men boven woonde, eigenlijk altijd opgesloten. Liften waren er uiteraard niet. De opening van het ver zorgingshuis van Triotel betekende dan ook een enorme verbetering voor de bewo ners van Avondrust. Na de verhuizing werden de geschakelde panden aan de Huizumerlaan terug verbouwd naar hun oorspronkelijke bestemming als gezins woningen. Het tweede rusthuis in Huzum was de villa Vaartzicht. Deze riante villa was rond 1860 gebouwd door de rijke familie Hopperus Buma als buitenverblijf, aan de splitsing van de Potmarge en de Wurdu- merfeart en temidden van de talloze tuin derijen, die het dorp Huzum toen rijk was. Deze familie was sociaal gericht. Bernar- dus Hopperus Buma bezat in Westernij- tsjerk een zogenaamde weeshuisplaats. Op zijn kosten woonde daar een groot aantal wezen. Toen bleek dat die kinderen door de weesouders slecht behandeld wer den, ontsloeg Bernardus hen op staande voet en bracht alle wezen over naar een leegstaande arbeiderswoning aan de Hui zumerlaan, vlakbij Vaartzicht. In 1907 heeft de zoon van Bernardus, Willem Wiardus, een nieuw Tjallinga- weeshuis laten bouwen. In 1937 werd dit weeshuis gesloten en de enkele wezen, die nog over waren, werden gehuisvest in een woning aan de Gerard Terborchstraat. Het Tjallingaweeshuis werd vervolgens de ambtswoning van de burgemeester van Leeuwarderadeel. Na de oorlog werd het gebouw uitgebreid en dient nu als onder dak voor moeilijk opvoedbare kinderen. Eveneens na de oorlog werd Vaartzicht door de familie Buma beschikbaar gesteld als onderkomen voor bejaarden. Ook hier had iedere bewoner één kamer, zij het dat de meeste kamers groter en hoger waren dan die aan de Huizumerlaan. Een zekere familie Adema zwaaide de scepter over beide Huzumer rusthuizen. Toen het verzorgingshuis klaar was, zijn ook de meeste bewoners van Vaart zicht hier heen gegaan. De oude villa Vaartzicht is daarna grondig gerestau reerd en dient nu weer als woonhuis. Leova.'c^tA.lt

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2006 | | pagina 29