De Hogere Burgerschool, een verlaten onderwijssysteem 18 Kees Siccama Behalve de man die de Zuupsteeg de mooiste straat van Nederland vond, heb ik nooit een wonderlijker mens gekend dan dr. C.G. Smit (vrij naar Nescio). Dr. Coenraad Smit was directeur van de gemeentelijke hbs, Achter de Hoven 23 in Leeuwarden van 1946 tot 1968, en ik was als leerling onder zijn vleugels gevangen van 1954 tot in 1961. Zijn opmerkelijke aanwezigheid in de kleine middelbare school van gemiddeld 300 leerlingen begon 's morgens. Tijdens de jaren van herstel en wederopbouw waren auto's geen gemeengoed en het gros der leraren kwam op de fiets. Zij meerden aan bij de middelste opening van het hek voor het schoolplein en de dichtst bij die doorgang aanwezige leerling werd geacht na een vriendelijk: 'goedemorgen' het rijwiel over te nemen en deze naar binnen te lopen (de stalling voor leraren was binnen, voor leerlingen overdekt ach ter de school). Teneinde deze handeling te vermijden vertoefden er weinig scholieren bij dit gedeelte van het hek, maar op een onverwacht ogenblik kon je toch de klos zijn. Afwachten, opdat een ander wellicht zou toeschieten, werd als Smit arriveerde, direct met luider stem afgestraft, in de trant van: 'sta daar niet zo béte te lachen jóh, steek je handen uit je mouwen'. De fiets van tekenleraar Bosch (potloatsje Bos) kreeg je daarentegen niet te pakken. Een enkele niet ingelichte eersteklasser, die het toch probeerde, kreeg dan te horen: 'hallo zeg, ik ben geen oude kerel'. Ik ben er zeker van dat dit een vorm van stil verzet was tegen de maatregel van Smit, die een autoritair beleid voerde in deze jaren van gezagsgetrouwheid en hiërarchie. Overigens was Bosch wel een leraar op leeftijd, zoals vele andere col lega's. Een wonderlijke onderwijswereld, in vele opzichten niet te vergelijken met de huidige scholengemeenschappen. Dr. Smit verdween dan in zijn kantoor, een gevorderd leslokaal met een archief kast en een geweldig bureau, waarachter hij, klein van stuk, plaatsnam en direct begon te roken. Broches, platte Egypti sche sigaretten, waarvan hij er grote aan tallen per dag doorheen blies. Alom aanwezige Pa Smit Het gebouw waarin de school was gehuis vest, was de oude Gemeenteschool 12, met één verdieping en een aangebouwd gym nastieklokaal. Het telde vijftien lokalen waarvan vier ingericht als amfitheater. Het lokaal boven dat van Smit werd gebruikt als lerarenkamer; off limits voor leerlingen, behalve bij de uitreiking van de diploma's na de vijfjarige cursus A. Eenmaal in je schoolleven had je er toe gang, als je het zolang uithield natuurlijk. Smit (bijnaam: pa Smit) kende de namen en de bijzonderheden van alle leer lingen en schroomde nietje bij het minste Een klassefoto gemaakt in het schooljaar 1955-1956 van klas IB. Van links naar rechts, achterste rij: Boyen de Boer (is vrijwel niet zichtbaar), Chris v.d. Kolk, Egbert Vos, Barend Boontje, Cees Siccama, Mark Meijer Drees, Jacob Rinzema, Joop de Vos, Andries de Blaauw en Rein Kooyman. Voorste rij jongens: Erik Niesten, Joop Bleeker, Gerard Draaisma, Rienk Boomsma, Hans Engelmoer, Henk Brouwer, Rob Ploos van Amstel en Klaas Brouwer. Achterste rij meisjes: Monica Gramsma, Truus Zuidema, Liesbeth Tops en Ida v.d. Duim. Voorste rij meisjes: Willy Wielinga, Sabina Boonstra, Tjitske Wes- terbaan, Tjitske de Vries, Ineke Lameris, Annie Mulder, Marjan Boonstra en Marijke de Wal Collectie Cees Siccama Le0Va.V3tA.1t

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2007 | | pagina 20