Wim Bloemendaal, van Liwwadden tot
Peazens Moddergat, vica versa (III)
26
Zoals is gebleken in de vorige nummers van Leovardia, heeft Leeuwarden bij Wim
Bloemendaal een onuitwisbare herinnering achtergelaten. In dit nummer vindt u
de derde selectie van de stukjes over onze stad, afkomstig van zijn weblog, die hij
ons beschikbaar heeft gesteld.
Deursetterke
De enige drukke weg, die ik op weg naar
school kruiste, was de Groningerstraat
weg. Op een vrije woensdagmiddag zat
ik soms met een paar vriendjes op een
trottoirrand en noteerden we kentekens.
Vooral auto's uit ver weg gelegen provin
cies als Zeeland (kenteken begon met K)
en Limburg (kenteken begon met P) zorg
den voor opwinding. Maar soms waren
het ook de auto's zelf: vrachtwagens
zonder carrosserie, zelfs zonder cabine,
waarop de chauffeur in poolkledij op een
simpel houten bankje, stuurde. Vermoe
delijk waren dat Scania's uit Södertalje in
Zweden, die in Nederland moesten wor
den afgebouwd, dat scheelde deviezen.
Om precies diezelfde reden assembleerde
Morris auto's in Amersfoort, Ford bij de
Hembrug in Amsterdam en Kaiser-Frazer
in Rotterdam.
Er was op weg naar school niets bij
zonders te beleven. De Van Leeuwen
hoekstraat, waarin ik mijn weg vervolgde,
was een saaie straat met, geloof ik, maar
één winkel. Ik aarzel tussen een groen
tewinkel en een schoenmakerij, ergens
aan de rechterkant. Vlakbij school was
links een park, dat nu vernoemd is naar
de uitvinder van het Esperanto. Achter
de school begon een landweg, met met
een links de barakken voor mensen met
besmettelijke ziekten. Toen mijn moeder
hoorde dat we voor schooltijd in de winter
op het ijs voor de barakken 'deursetterke'
deden, kreeg ik de strikte aanwijzing
daarmee op te houden: veel te gevaarlijk,
behalve een nat pak, was de kans op een
ernstige ziekte veel te groot.
Ik heb drie jaar lang les gehad van
meester Rijpstra, want op school 17 gin
gen de juffen en meesters met hun klas
sen mee. Zijn lessen werden één keer per
week, na het speelkwartier 's ochtends,
onderbroken door een mevrouw die op de
Leeuwarder openbare scholen de 'blijde
boodschap' bracht. Ik bedoel: godsdienst
onderwijs gaf en ze heette, meen ik, Van
der Zee. Als je het Onze Vader niet kon
opzeggen, moest je het als straf tien keer
opschrijven. Waarom ik in hemelsnaam
haar lessen moest volgen zal altijd wel een
raadsel blijven, maar waarschijnlijk von
den mijn ouders het goed voor mijn alge
mene ontwikkeling. Waarom ik thuis niet
vertelde dat ik van haar strafwerk kreeg,
begrijp ik ook niet, het zou ongetwijfeld
het einde betekend hebben van mijn ken
nismaking met dit soort christendom.
Dood van de rode familie
'Tell your momma to vote Obama' is een
variatie op een slogan uit mijn jeugd 'Alle
moekes stemmen Joekes', waarmee ik
niet wil beweren dat het Amerikaanse
democratische kamp ooit van de Tweede
Kamerkandidaat van de Partij van de
Arbeid uit 1948 heeft gehoord. Bij ons
thuis zal ongetwijfeld een affiche van de
PvdA voor de ramen hebben gehangen,
maar onze straat was niet dik bezaaid
met politieke aanbevelingen; dat was in
andere straten van de stad wel anders.
Men kwam voor zijn mening uit en er zat,
in elk geval bij ons thuis, een hele sliert
andere zaken aan die politieke overtui
ging vast. Je was lid van het NW, het
Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling,
las Het Vrije Volk, kocht de Arbo boeken-
reeks, was lid van de VARA en de AWL,
verzekerd bij de Centrale en kocht bood
schappen bij de Coöperatie.
Tot mijn verdriet was 'Het snoepje
van de week' van De Gruyter voor mij
niet weggelegd. Toch werd juist in de
consumptieve sector het vaste spoor het
eerst verlaten en ging mijn moeder niet
langer naar de Coöperatie op de Oldega-
leien of op het Cambuursterpad; ze werd
avontuurlijk in haar aanschaffingen. Op
de hoek van de Goudenregenstraat was
De Sperwer, daar haalde ze kruideniers
waren en in de stad werd Scherpenzeel in
de Grote Hoogstraat haar favoriete adres
voor kaas. Het was het begin van de dood
van de rode familie.
Het pas opgeleverde paviljoen (barak) voor besmettelijke ziekten in 1930 aan wat toen
nog het Kalverdijkje heette, nu de noordzijde van de Boerhaavestraat
LeoVAÏ^£A.k
