De Leeuwarder schilder Nicolaas Huppes (1913-2001)
13
Chris Visser In galerie-kunstcafé De Dream te Dokkumer Nieuwe Zijlen was de afgelopen zomer
een overzichtstentoonstelling te zien van het werk van de Leeuwarder schilder
Nicolaas Huppes, die door zijn biograaf, dr. ir. Jan Haisma, is omschreven als 'een
vakman in de kunst, vaardig in het kunstbedrijven in vele toonaarden en daarom
een kunstvaardig vakman.'
Nicolaas Huppes is in Leeuwarden gebo
ren in de Kleine Kerkstraat 36, hoek
Grote Kerkstraat, op 21 oktober 1913 als
oudste zoon van Dominicus Franciscus
Huppes (1882-1957) en Sytske Zoethout
(1892-1967). In zijn geboortehuis woont
hij tegenover museum Princessehof, dat
hij in zijn jongere jaren meerdere malen
bezoekt.
Op de lagere school blinkt Nico al uit
in tekenen en op de ambachtschool (1927-
1930), waar hij het vak van huisschilder
leert, is hij een van de besten in vrij teke
nen. Na deze school krijgt hij zijn eerste
baan als schildersknecht bij de firma
Nicolaas Huppes op jongere leeftijd aan
het werk Collectie: Chris Visser
J. Koopman aan de Westerkade 1 en tus
sen 1932 en 1934 werkt hij als etaleur bij
het nog steeds bestaande reclamebureau
Bouman, dat toen was gevestigd op de
Kelders 19. In die tijd verhuist het gezin
Huppes naar Nieuwestad 33, waar Nico
zijn eerste primitieve schildersatelier mag
inrichten in een hoek van de zolder.
In de jaren 1935-1936 is hij werkzaam
als zelfstandig reclameontwerper, daar
na als restaurateur, kunsthandelaar en
kunstschilder.
Fijnschilder
Van 1941 tot 1942 verblijft hij in Amster
dam, op het Oosteinde, waar hij ook Azia
tische kunst verzamelt. Daarna keert hij
terug naar Leeuwarden en beheert daar
tot 1946 Kunstzaal De Steeg in de oude
Stadsbank van Leening, Heerestraat
13. Uit 1942 stamt ook zijn contact met
notaris Nanne Ottema (1874-1955), de
belangrijkste grondlegger van museum
Princessehof. Ottema koopt uit Huppes'
verzameling veel stukken voor het muse
um. In diens opdracht zet Nico Friese kos
tuums en sieraden naar voorbeelden van
schilderijen in plakkaat- en waterverf op
papier. Hiervoor gaat hij heel Friesland
door en vraagt bezitters van schilderijen
met oude kostuums of hij die ter plekke
mag kopiëren. Overdag doet hij dat voor
de notaris, 's avonds, soms 's nachts, in
duplo voor zichzelf. Al dat werk dat hij
in opdracht voor Nanne Ottema heeft
gemaakt is in het bezit van de Ottema-
Kingma Stichting en bevindt zich in het
Princessehof. Nico had intussen ook kera
miek, Chinees porselein en andere mooie
kunst verzameld.
In de Tweede Wereldoorlog ontplooit
de schilder zich als restaurateur van
hoofdzakelijk porselein en keramiek, als
bemiddelaar en handelaar in antiek en
kunstvoorwerpen en als kunstschilder.
Door het naschilderen van Friese kos
tuums wordt Nico Huppes bedreven in
het fijnschilderen. In zijn beginperiode
maakt het werk van Johannes Elzinga
(1893-1969) veel indruk op hem en een
korte tijd is hij bij de schilder Cor Reisma
in de leer. Als eerste opdracht moet hij
een ei tekenen en dan blijkt dat Reisma
Nico niets hoeft te leren; de meester kijkt
er van op hoe goed Nico dat kan en heeft
hem niet echt beïnvloed in zijn werk.
De Friesche Schilderskring
Met Piet van der Hem deelt Huppes enige
tijd een atelier en deze geeft hem menig
nuttig schildersadvies. Samen werken ze
buiten, onder andere in Koarnjum, Ear-
newald en Holwerd. Ondanks de leerzame
contacten zoekt Huppes zijn eigen weg.
Hij is al vroeg gewonnen voor het
expressionisme; is zijn stadgenoot Ger-
rit Benner de schilder van het abstract
expressionisme, Huppes wordt een fijn-
figuratief expressionist. In zijn werk komt
het glaceren nogal eens voor, het aanbren
gen van enigszins donkere transparante
(lak)verf op een lichtere ondergrond van
olieverf. Piet van der Hem prijst hem van
wege zijn bijzondere glaceertechniek.
Na de Tweede Wereldoorlog zoeken
Friese schilders contact met elkaar en
wordt de Friesche Schilderskring opge
richt. De eerste kersttentoonstelling van
deze groep is in Huppes' kunstzaal De
Steeg in december 1945. Andere leden
van de schilderskring zijn Wobbe Alkema,
Piet Hanja, Simon Kamminga, Pieter
Kooistra, Dirk Kerst Koopmans en Stinus
Veldkamp. Deze expositie is een groot
