Willem van Harens 300e geboortejaar 24 Peter de Haan Het is in 2010 precies 300 jaar geleden dat dichter en staatsman Willem van Haren in de toenmalige Papingastins, nu het Leeuwarder Princessehof, is geboren. Alle reden om hem in dit kroonjaar te ontrukken aan de vergetelheid waarin hij ver zeild is geraakt. Na Jan Jansz. Starter is hij met zijn broer Onno Zwier een van de eerste Friezen onder de Nederlandstalige dichters die nationale bekendheid heeft verworven. Via diverse bestuurlijke functies zou hij ook politiek de aandacht op zich gaan ves tigen. Het geslacht Van Haren, oorspronkelijk afkomstig uit de omgeving van Maastricht, heeft overigens tal van andere bekende representanten voortgebracht. Een daar van was de in 1626 in Leeuwarden gebo ren en later als ambassadeur bekend geworden Willem van Haren naar wie de Portret van Willem van Haren (Leeuwarden 1710-St. Oedenrode 1768). Dichter, staatsman, grietman van Het Bildt, lid Friese Staten en Staten-Generaal, gezant te Brussel, kwartier schout en dijkgraaf van Peelland Van Harenskerk in Sint Annaparochie is genoemd en wiens vader Stalmeester aan het Hof van Willem Lodewijk was. Over hem gaat het hier niet. Evenmin over de man naar wie Museum Willem van Haren in Heerenveen is genoemd, de grietman in Doniawerstal, Weststellingwerf en het Bildt. Zijn twee kleinzonen, de broers Onno Zwier en Willem van Haren, zijn bekender geworden. Ik richt me in dit kroonjaar op de laatste telg en baseer me onder andere op een reeks bijdragen van H. Sannes in de Leeuwarder Courant van 1942 en een korte biografie door J.J. Kalma. Jeugd Willem is op 21 februari 1710 in het grote pand aan de Grote Kerkstraat geboren en werd twee dagen later al gedoopt. Hij kreeg na Onno Zwier ook nog een zus, Frouck. 's Winters verbleef de familie in Leeu warden, 's zomers in Sint Annaparochie waar hun vader, Adam Ernst van Haren, grietman was. Deze overleed al toen Wil lem 7 jaar oud was. Van zijn moeder, Am al ia du Tour, was bekend dat ze niet met geld om kon gaan. Toen Willems vader wegviel, ontnam opa Van Haren, toen al 63 jaar oud, daarom Am al ia de opvoeding. Tussen haar en Van Haren senior is het nooit meer goed gekomen. Ook liet de laatste zich toen tot grietman van het Bildt benoemen om daarmee het latere bestuurspad voor zijn kleinzoon warm te houden. Opmerkelijk was dat de hoofdpersoon in ons verhaal letterlijk en figuurlijk kind aan huis was bij het Stadhouderlijk Hof. Daar resideerde Marijke Meu, de weduwe van de in 1711 bij de Moerdijk verdron ken Stadhouder Johan Willem Friso met haar beide kinderen Charlotte en Wil lem, de latere Stadhouder Willem IV. Met hem heeft Willem van Haren zijn hele leven een zeer nauwe vriendschap onder houden. Hij ging in Leeuwarden naar de Latijnse school, waar de geleerde rector Isaac Valckenaer hem Latijn leerde. Op zijn 14e ging Willem al rechten stude ren aan de Hogeschool van Franeker om al snel naar Groningen te gaan waar de Franstalige professor Jean Barbeyrac niet alleen zijn leermeester maar ook zijn persoonlijk mentor werd en hem naast de nodige educatie perfecte omgangsvormen en kennis van muziek, teken- en dans kunst bijbracht. Intussen was Willem al jf Willem van Haren werd op de plaats van het huidige Princessehof geboren

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2011 | | pagina 26