1branusH
i MUT FUT
BRANDSMA MUT FUT! Het libertair-provincialisme
van Swatte Jat
19
Martin Smit De Friese anarchistische actiegroep Swatte Jat manifesteerde zich in de jaren tus
sen 1977 en 1980 met een serie mooie, opzienbarende affiches en met het bijna
glossy vormgegeven tijdschrift It Swatte Wiif. De affiches zorgden in de Friese
hoofdstad voor aanzienlijke ophef en een aantal acties die de groep organiseerde,
veroorzaakte enorme verontwaardiging bij lokale bestuurders, prominenten en
politici. Ondanks alle publiciteit vond de groep het eind jaren zeventig nodig zich
abrupt op te heffen, het was blijkbaar tijd voor andere zaken. Ruim dertig jaar
later een terugblik op een opmerkelijke actiegroep.
'Een anonieme aktiegroep, die zich Swatte
Jat noemt, waarschijnlijk naar de vuilig
heid, waarmee zij smijt, heeft het niet op
de burgemeester van de Friese hoofdstad
begrepen.' Dit schreef de hoofdredactie
van de Leeuwarder Courant in een com
mentaar op 2 januari 1978, naar aanlei
ding van de op oudejaarsavond massaal
in Leeuwarden geplakte affiche tegen de
Leeuwarder burgemeester Brandsma.
'DE nieuwjaarswens voor Leeuwarden
voor 1978: BRANDSMA MUT FUT', luid
de de tekst, ondertekend met een zwart
handje en de letters SJ. 'Wy hewwe de
afbraak van Huzum op um teugen. Wy
hewwe de kloatebouw anne Willemskade
op um teugen. Wy binne der op teugen
dat ie de binnenstad folstopt met autoos
Die mut fut, as we fan 1978 nog
wat make wille', schreef Swatte Jat. De
Leeuwarder Courant meldde dat de groep
eerder betrokken was bij de verspreiding
van een affiche tegen de opening - door
Prins Claus - van het nieuwe gebouw van
de Kamer van Koophandel aan de Wil
lemskade. Op dat affiche (een mooie foto
montage) leunt Claus op het betreffende
gebouw en spreekt hij in een tekstballoon:
'Brandsma, mut ut nou sü? Nee wel?' Bij
de ondertekenaars van de affiche: Kom-
mando Swatte Jat.
De pijlen van actiegroep Swatte Jat
richtten zich vooral op het beleid van de
Actie tegen het 'afbraakbeleid' van de stedelijke overheid, bij de opening van de Kamer van Koophandel aan de Sophialaan
