BENTIEB LESTHADE,
Sigarenmagazijn YAEIÏTAS,
7
wijl Hugo Smit in maart 1894 liet weten
dat hij op nummer 1 zijn magazijn voor
kachels, rijwielen en naaimachines had
geopend.
Voortdurende veranderingen
Natuurlijk gingen de zaken in De
Spiegelzaal gewoon hun gang en was
er tijdens de kermis opnieuw een groot
gezelschap van twaalf personen waar
onder karakterkomieken (komieken die
een bepaald type uitbeelden), chanso-
nettes, coupletzangeressen en duettisten.
Wel waren de veranderingen voor enkele
ondernemers aanleiding om ook een hore-
caonderneming in de Oude Lombardsteeg
te beginnen. Zo werd in 1895 op nummer
5 door uitbater Schmitz het Café Restau
rant Zum Rathskeller geopend, dat voor
een gulden een zogenaamd 'Beursdiner'
serveerde en waar het echte Pilsener bier
uit Bohemen werd getapt. Het bedrijf werd
na een jaar al overgenomen door Van der
Ley die zijn zaak als Salon voor Dames
ging aanbevelen, maar ook nu werd het
geen succes en vanaf mei 1897 kon men er
bij elektrotechnicus J. de Boer terecht voor
ondermeer 'telefonie, electrische schellen
en bliksemafleiders'.
Dat de Oude Lombardsteeg zeker niet
voor elke zaak geschikt was bleek al snel
nadat een melksalon op 16 januari 1893
achter de winkel van Bukers er zijn deuren
had geopend. Dit filiaal van eenzelfde
door P. van der Weerdt gedreven melk
inrichting op de Weaze, verkocht zoete
melk, cacao- en karnemelk per kop of per
glas en ook deze zaak werd vooral bij de
dames beleefd aanbevolen. De onderne
ming die van 's morgens 7 tot 's avonds 10
uur geopend was, bleek niet renderend en
stond in mei 1894 weer te huur, waarna
een jaar later de kleine melksalon met een
nieuwe uitbater nogmaals open ging en er
voortaan ook koffie en bier werd verkocht.
Nadat ook deze vier jaar later dicht ging
werd de bescheiden inventaris van onder
meer vier tafel, twintig stoelen, enkele
ketels en twee kachels, verkocht. Dat er
wel degelijk behoefte was aan een dergelijk
populair etablissement bleek toen naast
de winkel van Bukers, maar nu op de
Nieuwestad, de melksalon van N. Booy in
1903 open ging en daar jarenlang op deze
betere stand voldoende bezoekers trok.
Wel had ook deze melksalon inmiddels,
Oude LombardsteegG 3, Leeuwarden
lnvrrt I'M hjeiztvlt Su*.*fLftJ PAR.APLjUIES til P.lhA-
SOia, Ifjen billijKt F'Üwn.
ZIE DITSTALLIJTCr.
Advertentie in de Leeuwarder Courant
van 26 juni 1893 van de parapluwinkel
van Rentier Lestrade, gevestigd aan de
Oude Lombardsteeg 3
zoals de meeste van deze zaken, meer het
karakter van een lunchroom gekregen.
Ook de winkelpanden veranderden van
huurder. Zo vertrok magazijn De Zon en
vestigde zich daar in 1897 De Camelia,
een speciaalzaak in zwarte goederen, die
zich naast rouwkleding eveneens richt
te op aanstaande lidmaten van de Her
vormde Gemeente. Ook deze winkel ging
al na twee jaar dicht maar de rijwielhan
del van J. Smit uit Sneek, die er daarna
introk, had meer succes en werd in 1905
overgenomen door Arema.
Van café tot cabaret
Terwijl Bender allerlei activiteiten organi
seerde om zijn Spiegelzaal onder de aan
dacht van het publiek te brengen bleef hij
proberen om de exploitatie aan anderen
over te dragen. Zowel in oktober 1894
als in januari 1895 werd wegens omstan
digheden voor de tijd van vijf jaar te huur
aangeboden 'het van ouds bekende en zeer
net ingerichte Café De Spiegelzaal met
vergunning en inventaris, hetwelk een
rijk bestaan oplevert en thans bij de eige
naar in gebruik is'. Bovendien was ook het
Koffiehuis met vergunning, restauratie en
logement met twintig bedden te huur dat
op de hoek van de Hoedemakerssteeg en
het Ruiterskwartier stond (nummer 149)
waar Klaas Elders later jarenlang met
succes een 'baardscheerderij en tapperij'
exploiteerde. Ook hier was een ruime
benedenzaal aanwezig. Beide percelen
hoorden wel min of meer bij elkaar, maar
hadden meestal ieder een eigen uitbater.
Pas een jaar later werd De Spiegelzaal
door Bram van Volen overgenomen en ook
hij zorgde nu en dan voor muziekuitvoerin
gen afgewisseld door 'hoogstbeschaafde
heerenvoordrachten' en duetten, terwijl
tijdens de kermis zelfs het befaamde revue
gezelschap van Henry ter Hall uit Amster
dam optrad. Om het zijn bezoekers zo aan
genaam mogelijk te maken in zijn nette
zaak, voerde hij meteen de bepaling in
dat dames zonder behoorlijke begeleiding
voortaan niet werden toegelaten. Voor de
wintermaanden engageerde van Volen het
gezelschap Antoni, dat naast muziek en
zang ook acrobaten, een jongleur en een
goochelaar hun kunsten liet vertonen. Ze
traden er zelfs elke donderdag, zaterdag
en zondagavond op.
Toen in 1901 het pand weer te huur stond
nam kastelein Rinse Reitsma de exploitatie
van het café op zich. Voorstellingen in de
voormalige Spiegelzaal bleven daarna
beperkt tot de kermisweek. Tijdens de rest
van het jaar diende de zaak voornamelijk
als café en was er vooral veel drukte op
marktdagen en tijdens biljartwedstrijden.
Nadat de weduwe van Reitsma de zaak na
het overlijden van haar man nog korte tijd
had voortgezet, werd tenslotte de flinke
inventaris, met ondermeer een elektrische
piano, twee biljarts, twee grote leestafels,
zestig Weener stoelen met houten zitting
en honderd twintig matstoelen, in maart
1915 verkocht.
Nog in hetzelfde jaar opende de nieuwe
exploitant P. de Vries in oktober zijn Ca
baret Spiegelzaal en traden er weer drie
avonden in de week operetteduettisten
en zangers op, begeleid door een speciaal
geëngageerde café-chantant pianist. Er
bleek voldoende animo bij het publiek te
bestaan om in het volgende jaar nog enige
tijd door te gaan, ondanks het feit dat in
de stad al meerdere cabaretgelegenheden
waren geopend en ook het Leeuwarder
Bioscoop Variété wekelijks nieuwe arties
ten liet optreden.
OüöE LOHSAADVHI6.
atvARABiaiïinf 4. f, BEDimix,,r «>a «r F« a**
bBHUpCtjiU.
TmÈ*r irrn &mm
HA'VAHA HfiflHR f- «IL uir rluk.
UliODB cf IjEU
KAHFJUj DDJIEU.EX t
TL4R I?& ÜBHi'JCA
ju ai ra IV,
U.UJ1A34JL tv,
VI CTt'UlA a
DbenÉ lialju vuur STr KROtAiS-CAEEAlX.
C[»i ftïTïjm Ju Éficctulil
iioiinitn!, BTFntnpil, luusajuM, irariim „i
Sigarenmagazijn Varinas, gevestigd
aan de Oude Lombardsteeg 7, adver
teerde ook regelmatig in de Leeuwarder
Courant. Hier een advertentie van
28 november 1892
LcOVflLT^i4)t»k
