6 Schilkampen in 1964 uitslag te doen accepteren, zonder wrok van de een ten opzichte van de ander. Ate Tjibbeles trok aan het langste eind. Ate Pieters kocht enkele jaren later de werf te Echtenerbrug van de erfgenamen van scheepsbouwer Jan Bos. Vader Tjibbele Ates van der Werff, van de werf te Warga, had reeds op de provi sionele veiling voor zijn zoon Ate geboden. Op de finale veiling van 26 oktober 1909 kocht Ate Tjibbeles, als hoogste bieder, de werf van zijn achterneef Oebele Pieters van der Werff. Ate was begin oktober 1909, kort voor de overname van de werf, getrouwd met Trijntje Pieters Mennega, beter bekend als Nynke fan de Meekma-pleats. Zij en haar zuster Sytske hadden, als weeskin deren, de boerenplaats in De Broek (nu Damwoude) van hun ouders geërfd. Deze boerderij werd verkocht, zodat de werf per 1 mei 1910 uit Trijntjes deel van de opbrengst kon worden betaald. Een van de eerste schepen die Ate bouwde, was een skütsje, LBD, 16,85 x 3,58 x 0,45 meter, voor de gebroeders Jeltema uit Moleneind (Münein), die het de naam De Drie Gebroeders gaven. Het schip, nu met de naam De Verandering, is thans in het bezit van de stichting Sint Bekkema te Boornbergum. Na verlenging door Jan Oebele van der Werff, op diens werf bij het Buitenstverlaat te Drachten, heeft het sindsdien een lengte van 19,35 meter en een laadvermogen van 48 ton. Het doet regelmatig mee aan de jaarlijk se IFKS-wedstrijden in de B-klasse. Het wordt beheerd door een stichting, die het ook ter beschikking stelt voor recreatie- tochten. Al gauw na de overname van de werf in 1909 werd er een ernstige tegenslag ondervonden. Een van de twee reeds oude hellingbanen bezweek met een schip op de slede. Hiermee werd het startschot gegeven om, in plaats van de hellingbaan te repareren, een grondige modernisering van de werf door te voeren. Een extra impuls hiertoe gaf de elektrische energie, die vanaf 1912 beschikbaar zou komen. In het begin van 1911 werd er een begin gemaakt om een dwarshelling aan te leg gen op de plaats van de oude helling. De vijf nieuwe hellingbanen, met de bijbe horende rails, werden daarbij niet ver der in het vaarwater gelegd dan de oude bestaande houten banen. Deze plannen werden bij de 'Heeren Gedeputeerde Sta ten van Friesland' ingediend en goedge keurd. Deze formele goedkeuring bleek in latere jaren van onschatbare waarde. In verband met de toenemende schaalvergro ting van de scheepvaart en de aanpassing van de vaarwateren, betwistten Provinci ale Waterstaat en de gemeente Leeuwar den herhaaldelijk de rechtmatigheid van de positionering der hellingbanen in het vaarwater, zij het zonder succes. Oorspronkelijk werden de hellinglieren met mankracht bediend. Zodra echter de elektriciteitsvoorziening gerealiseerd was, werd het bedrijf geëlektrificeerd. De hel ling was na deze modernisering geschikt voor het hellingen van schepen met een lengte van ruim 30 meter. De Friese maatkasten, qua afmetingen afgestemd op de Friese sluizen en bruggen, met een lengte van 31,5 meter konden dus op de helling worden drooggezet. Afhankelijk van het waterpeil, konden twee of drie schepen naast elkaar worden drooggezet. Zo lag er soms wel een zestal schepen op de werf. Omdat de elektrische centrale het koel water loosde in het Vliet, was de water temperatuur relatief hoog. In de buurt van de werf vroor het vaarwater, in niet al te strenge winters, niet dicht. Dit in tegenstelling tot de situatie elders in de provincie. Hierdoor konden schepen, die bij de werf overwinterden, toch 'gehel- lingd' worden. Eerste Wereldoorlog Met het uitbreken van de Eerste Wereld oorlog in 1914 ontstond er een pro bleem, omdat Ate gemobiliseerd werd. Omstreeks 1917 werd hij overgeplaatst naar Leeuwarden. Toen hij een belangrij ke opdracht in de wacht sleepte, mocht hij met zakenverlof naar huis. De werf was intussen gemoderniseerd. Ten oosten van de werf, aan de andere kant van de vroe gere tochtsloot, kwam een terrein aan het vaarwater beschikbaar dat voor de nieuw bouw van schepen was bestemd. Aan de noordkant van het complex, aan het kleinere vaarwater de Kurkemeer, was ook een werkwal beschikbaar voor het verrichten van kleine reparaties. Het blokje van twee woningen dat hier stond, werd in 1919 vergroot en verbouwd tot LiCOV<3LP^t4)t,k

Historisch Centrum Leeuwarden

Leovardia, 2000-2018 | 2012 | | pagina 8