6
vinden van de dader ontdekt worden en
deze sporen kunnen bij een simpele aan
raking of verplaatsing verloren gaan. En
zo kan dus de olifant ook door de porce-
leinkast van het bewijsmateriaal gaan
Laten we nu veronderstellen, dat de bewo
ners van het huis, na het constateren van
de inbraak, het vertrek niet hebben betre
den en zelfs de knikken van de deuren
daarna niet meer hebben aangeraakt. Dan
kan dê rechercheur met een redelijke kans
op succes aan het werk gaan.
Bij het eerste onderzoek maken de heren
van de politie een ietwat zonderlinge in
druk. Ze kijken overal op, onder, boven
en achter, kruipen over de vloer, hanteren
desnoods een vergrootglas. De kleinste
kleinigheid kan hun belangstelling wekken
en de stevigste voorwerpen behandelen ze
even voorzichtig als men met eierschalen
pleegt te doen. Iets met de hand aanraken
behoort overigens niet tot hun gewoonte,
omdat ze er geen behoefte aan hebben
daarop later hun eigen vingerafdrukken
tenig te vinden.
liet opsporen van vingerafdrukken is ook
een onderdeel van het eerste onderzoekings
werk. De moeilijkheid is daarbij, dat men
deze herinneringen aan de dader niet zon
der meer met het blote oog kan waarnemen.
De plaatsen, waar men de aanwezigheid
van vingerafdrukken vermoedt (krukken
handvaten, randen van laden en deuren)
worden daarom bestoven met een fijn, wit
poeder, dat zich op een uiterst dun vet-
laagje hecht en dus ook op het dunne vet-
laagje, dat de vingerhuid op zo'n plaats
achterlaat. Aldus verkrijgt men een zeer
fraaie collectie „lijntekeningen" van vinger
groeven, maar de meeste zijn van de huis
genoten afkomstig en die ene, waarvan de
herkomst niet onmiddellijk vastgesteld kan
worden, blijkt misschien van het nichtje te
zijn, die de vorige dag was komen thee
drinken en zelf het kopje uit de kast had
gehaald.
Maar het kan ook zijn, dat het vinger
portretje van een onbekende is achterge
bleven en dan loont het de moeite eens te
proberen of de bijbehorende persoon ge
vonden kan worden in het archief, dat de
politie heeft en waarin de vingerafdrukken
van heel de klantenkring voorkomt.
Het loont de moeite, maar vraagt 11 niet
hoeveel moeite er aan zo'n onderzoek ver
bonden is. De vingerafdrukken worden,
volgens een globaal schema, ingedeeld in
tien groepen. Van elke afdruk in het archief
is deze groep bekend, zodat men maar in
één van de tien laatjes hoeft te zoeken.
Maaar dan komt het fijne werk, want een
oppervlakkige gelijkenis heeft geen waarde.
Twaalf, dertien punten van overeenkomst
leveren pas de zekerheid, dat de afdrukken
van dezelfde persoon zijn. Voor het maken
van een vergelijking worden de afdrukken
gefotografeerd en daarna sterk vergroot.
De grootste moeilijkheid is daarbij, dat men
op de plaats van het misdrijf zelden een
gave vingerafdruk vindt; in vele gevallen
liggen er zelfs twee of meer over elkaar.
Bij het onderzoek van vingerafdrukken
komt men bij de plaatselijke politie niet
verder, wanneer de dader hier nog niet
eerder in aanraking met de politie is ge
weest. Is hij een nieuweling in het vak.
dan schiet men dus aanvankelijk niet veel
met dit karwei op, maar wanneer de man
elders iets op zijn kerfstok heeft gehad,
dan komt zijn vingerafdruk voor in een
enorme landelijke verzameling, die in Den
Haag wordt bijgehouden. De misdadiger
die een ander werkterrein heeft gezocht
kan dus met Haagse hulp worden opge
spoord.
Het zoeken naar vingerafdrukken zou men
een vast programma-onderdeel van het re
cherchewerk kunnen noemen. Of het van
groot belang is, hangt uiteraard van allerlei
omstandigheden af. Maar de politieman
heeft meer pijlen op zijn boog. De foto
grafie kan een belangrijk hulpmiddel zijn;
Leeuwarden heeft een speciale politiefoto-
graaf, die men bijvoorbeeld ook bij ver
keersongelukken in actie kan zien. Niet
alleen de vingerafdrukken, maar ook de
foto's van oude klanten van de politie wor
den systematisch bewaard en kunnen soms
van groot nut zijn om het herinneringsver
mogen van ooggetuigen uit te buiten. Men
sen, die iets gezien of gehoord hebben, zijn
voor het opsporingswerk trouwens altijd van
grote betekenis, zelfs wanneer ze zelf de
waarde van hun waarnemingen niet be
seffen.
Kleinigheden, die op de plaats van het mis
drijf worden gevonden, kunnen voor het
verdere onderzoek van beslissende beteke
nis zijn. Misschien mogen we dit met een
paar gevallen uit de practijk verduidelijken.
Bij een inbraak werden een paar rode haren
gevonden, later ontdekte men elders een
oude pet met precies dezelfde haren en
Twee vingerafdrukken. Links een archief
exemplaar, rechts een op de plaats van een
misdrijf gevonden afdruk. Ziet u een
overeenkomst?
ten slotte vond men de man, die tijdens het
misdrijf dit hoofddeksel had gedragen
In een ander geval ontdekte een speurende
rechercheur één simpele snorhaar. Bij een
zorgvuldig onderzoek bleek hier een uiterst
geringe hoeveelheid kolenstof aan te kleven.
De dader zou dus iets met het brandstoffen-
bedrijf te maken kunnen hebben en inder
daad bleek deze aanwijzing tot het vinden
van de dader te leiden.
Bij een inbraak werd een jasknoop gevon
den, met een paar draadjes van de stof
van de kleren van de dader. Uitgemaakt
kon worden wat de man had gedragen en
daarmee was men een grote stap in de
goede richting gevorderd.
Na een aanrijding met een fietser reed de
chauffeur van een auto door. Op de fiets
vond men een kruimeltje lak, dat van de
auto gestoten moest zijn. De vermoedelijke
dader werd gepakt, maar ontkende. Hij
kwam echter tot andere gedachten, toen
een onderzoek van het Iakkruimeltje leerde,
dat het uit evenveel lagen bestond als de
laklaag van de auto.
Het recherchewerk heeft voor een belang
rijk deel een wetenschappelijk karakter ge
kregen, maar de wetenschap alleen kan
nimmer tot resultaten leiden. Voordat men
het laklaagje kan onderzoeken moet er
eerst een man zijn, die het ontdekt en als
van mogelijke waarde herkent. De tech
niek blijft hulpmiddel, de accuratesse, de
volharding en de fantasie van de recher
cheurs bliiven hoofdzaak. Zij kennen hun
mensen en hun werkterrein; wat de een niet
weet, dat weet de ander vaak. De
Recherche bestaat dan ook niet uit een
aantal onafhankelijk van elkaar werkende
