Goede raad voor onze lezers
De bonte historie van Leeuwarden
De BONTE
Leeuwarder
Gemeenschap
PAGINA 2
Wanneer wij ons thans opmaken om
gezamenlijk feest te vieren, dan
menen wij, dat er in de groeiende stem
ming van luchthartigheid en onbezon
nenheid plaats is voor een enkele be
schouwing van bezadigder aard. Want
het maf dan zo zijn dat de boog niet
altijd gespannen hoort te blijven, even
waar is het dat hij niet dagenlang ont
spannen mag zijn. In beide gevallen
immers gaat de rek er uit.
Laat ons daarom een fikse duik nemen
in de geschiedenis van onze stad: de
nimmer opdrogende bron van inspiratie
en geestverheffing. De zeventiende
eeuw.se Friese wijsgeer en denker Hielke
Botsema, die bijkans zijn hele leven in
Goukesburen heeft gewoond en gedacht,
heeft het zo gezegd: „Wat zou het
heden zijn zonder een verleden?" Wij
voegen daar onmiddellijk aan toe: Wat
zou het bonte heden zijn zonder een
bont verleden?
U merkt, dat we aldus zeer scherp- en
fijnzinnig uit het heden van de bonte
stad zijn teruggetreden naar het bonte
verleden. Maar liet was niet alleen bont,
het was bovendien en bovenal roem
rucht. „Zeer zeker is een studie van de
historie van onze stad, van de grond,
waarin de fundamenten van onze huizen
diep zijn geworteld, van bijzonder be
lang en van een bijzondere aantrekke
lijkheid. Want we vinden hier menig
schoon voorbeeld van de onverdorven
eerlijkheid, van de spontane edelmoe
digheid en van de alles trotserende hel
denmoed, waaraan in het bijzonder de
historie van onze stad zo rijk is geweest."
Dit heeft dr. J. P. Talmink geschreven
in de inleiding tot zijn welbekende
„Plaatselijke historie," die weliswaar
Almelo tot onderwerp heeft, maar ons,
Leeuwarders, toch ook iets te zeggen
blijkt, te hebben. Die Almeloërs moeten
tenslotte niet denken, dat zij histo
risch hekeken boven ons uitsteken.
Het tegendeel kon wel eens waar zijn!
Eerlijkheid, edelmoedigheid, heldhaftig
heid ja, dit zijn de grondstoffen,
waaruit de historie van Friesland en van
Leeuwarden zéér in het bijzonder is op
gebouwd. En daarmee is eigenlijk alles
gezegd; niet de oude bakstenen, niet het
zandsteen, maar de geestelijke waarden
zijn bepalend geweest voor wat hier op
dit drassige stukje grond in al die
eeuwen is gebeurd.
De Oldehove kon seheef zakken, maar
de Leeuwarders bleven rechtop staan.
Daarover kunnen we het eens zijn en
wie het hier niet mee eens is doet ver
standig zich metterwoon elders te vesti
gen. Bijvoorbeeld in Almelo, want het
zit ons lelijk dwars, dat men daar het
eigen verleden zo in de hoogte steekt.
Alhoewel tante Amelie in Almelo toch
ook wel haar goede kanten heeft, want
ze stuurt elk jaar op Sinterklaas een
pakje.
We willen onze historische beschouwing
niet besluiten zonder aandacht te heb
ben besteed aan een der merkwaardige
facetten van de Friese historie, een zaak,
die vele gemoederen in beroering en
vele pennen in beweging heeft gebracht.
Men weet, dat de Friezen zich, gelijk
met de Batavieren, honderd jaar voor
het begin onzer jaartelling in ons land
hebl>en gevestigd. Dit leert men op de
lagere school en mag dus algemeen be
kend worden verondersteld. De Batavie
ren waren de, Bijn komen afzakken, zo
wordt er bij verteld en hoe het precies
met de Friezen is gegaan weten we niet.
Misschien zijn ze ook op de een of
andere manier afgezakt wie zal het
nu, na tweeduizend jaar, nog met zeker
heid kunnen zeggen?
Het blijft echter een raadsel waarom
llllllilllllllllllllllllllllllllllllllllli
deze oude Friezen in Friesland zijn
gaan wonen, wanneer men toch wel als
vaststaand mag aannemen, dat de wa
terrijkdom hier in vroegere tijden aan
zienlijk groter moet zijn geweest dan
thans, nu we dijken en een stoomgemaal
bij Tacozijl hebben. Het zou nuttig zijn
wanneer we enig inzicht zouden kunnen
verkrijgen in hun motieven om dit dras
sige gebied als hun woonstee te kiezen.
Misschien heeft Galema liet bij het
juiste eind met wat hij hierover schrijft
in het eerste deel van zijn „Van Fries
land en de Friezen" (blz. 61 en daarna
even omslaan): „Waarom de Friezen
zich liier blijvend hebben gevestigd?
Wel, het antwoord op deze vraag is een
voudig: de Friezen hebben zich hier ge
vestigd om zichzelf te kunnen zijn. Bui
ten Friesland hebben ze zich nooit
recht op hun gemak gevoeld."
De volgende keer zullen wij iets vertel
len over de historische ontwikkeling van
de postzegelautomaten in Leeuwarden.
Mevrouw A. B.: Die lelijke vlek in uw
zomerjapon kunt u het best verwijderen
niet geconcentreerd zwavelzuur. Denkt
u er vooral om dat het geconcentreerd
moet zijn? Ik wens u veel succes, lieve
mevrouw B.I
J. T. V.: Nou, u bent me ook een mooie!
H. v. d. M.: Nee, wij geloven niet, dat
de uitdrukking „Iemand in het Nauw
drijven", haar ontstaan dankt aan vroe
gere barbaarse gebruiken in Leeuwar
den.
I'. B.: Het muntje, dat u ons zond, is een
gaspenning uit 1643,
Misschien kunt u het bij de Gasfabriek
omwisselen.
W. R. S.: Ja, dat is een netelige kwes
tie. U moet wel bedenken, dat uw ver
plichtingen jegens de familie niet ver
waarloosd mogen worden; trouwens wij
geloven niet, dat dit uw bedoeling is,
want uit uw brief straalt de menselijke
gevoeligheid ons tegemoet. Maar aan de
andere kant zal uw familie toch ook
moeten hegrijpen, dat de een sommige
dingen te groot en de ander dezelfde
dingen te klein kan zien. Desondanks
geloven wi^ toch dat het heter is geen
kauwgom meer aan de deurknop bij
uw tante Annetje te plakken. Sommige
mensen zijn zo licht geraakt!
„Bloesempje": Wat lees ik nu? Denk je
dat die politieagent verliefd op je is om
dat hij je al driemaal op de bon
heeft gezet? Kind, kind, wat haal je je
in het lieve hoofd? Geef eerst maar
eens behoorlijk richting aan als je in de
stad fietst en dan komt de rest vanzelf
in orde.
Mevrouw H. K.: Hoe u een scheve neus
recht kunt zetten? Dat is een kwestie
van volharding en geduld. U zet uw
neus tussen een bankschroef en beweegt
dan het hoofd met zachte schokjes in de
richting tegengesteld aan die waar
in de neus afwijkt. Elke dag een kwar
tiertje is voldoende. Denkt u eraan, dat
u tijdens deze oefening door de mond
dient te ademen? Wie mooi wil zijn
moet pijn lijden, lieve mevrouw K.!
(vervolg op pag. 26)
