De ingang van het Paleis van Justitie.
ook dwingen iets wat aanvankelijk als een
overtreding werd beschouwd tot misdrijf
te promoveren. In de laatste tijd is dit
gebeurd met het „in kennelijke staat van
dronkenschap" besturen van een voertuig,
een fiets inbegrepen. De verzwaarde be
oordeling hiervan heeft al menigeen
enkele weken in de gevangenis doen ver
toeven
Over de gang van zaken bij het burgerlijke
of civiele recht zullen we hier geen uit
voerige uiteenzetting geven. Buiten de
kring van de daarbij betrokkenen bestaat er
doorgaans weinig belangstelling voor.
Slechts in zeer bijzondere gevallen maakt
de krant er melding van; bovendien ver
slapt de belangstelling aldra, omdat de
processen doorgaans ontstellend lang
duren en voor een belangrijk deel schrifte
lijk worden gevoerd door de advocaten (in
dit geval procureurs geheten) van beide
partijen. Voor de rechter gebeurt weinig
meer dan het indienen van de schriftelijke
vertogen van weerskanten, die „conclusies"
worden genoemd. Heeft de ene partij zijn
oonclusie overhandigd, dan vraagt de
andere meteen enige weken uitstel om zijn
verweer voor te bereiden.
Het proces begint met een dagvaarding en
dan volgen meestal met tussenruimten
van verscheidene weken de conclusie van
antwoord van de gedaagde partij, de con
clusie van repliek van de eisende partij,
de conclusie van dupliek van de gedaagde.
Dan kunnen beide partijen vonnis vragen
en daarvoor stelt de rechter een dag vast.
De partijen kunnen ook nog verzoeken
mondelinge pleidooien te mogen houden,
de rechter kan het verhoor van getuigen
gelastenmen is meestal wel een jaar
tje ouder geworden, voordat er een beslis
sing valt.
In gevallen, waarbij snel een rechterlijke
uitspraak vereist wordt om verder onheil
te voorkomen, kan alles echter veel vlugger
gaan. Men spreekt dan van een kort ge
ding, dat voor de president van de recht
bank wordt gevoerd. Deze beslist in dat
geval na enkele dagen en daarna kan de
partij, die in het ongelijk is gesteld het
nog eens bij de rechtbank proberen. Is het
in kort geding gewezen vonnis echter bij
voorraad uitvoerbaar verklaard, dan zal
deze partij zich aan de beslissing moeten
houden, tot er eventueel een andere uit
spraak komt. In dergelijke gevallen kan de
rechter de veroordeelde een dwangsom op
leggen, die hij telkens verbeurt, wanneer
hij in de gewraakte handeling of nalatig
heid volhardt.
Bij het strafrecht zijn ook twee partijen
aanwezig. De ene is uiteraard de man of
de vrouw, die het misdrijf of de overtre
ding heeft begaan en zich daarvoor moet
verantwoorden. De andere is het Openbaar
Ministerie, die de benadeelde partij, de
staat dus, verteegenwoordigt.
Dit Openbaar Ministerie, aan het hoofd
waarvan de minister van Justitie staat,
heeft tot taak de vervolging van strafbare
feiten. De inlichtingen daarover krijgt het
van de politie, in de vorm van processen-
verbaal. Het is mogelijk, dat het O.M. be
paalde zaken te onbelangrijk of onbewijs
baar acht en dan kunnen deze geseponeerd
(ter zijde gelegd) worden. Er komt dan
dus niets van een vervolging, maar in de
andere gevallen wordt de zaak voor de
rechter gebracht. De vraag of een misdrijf
wordt berecht is dus alleen afhankelijk
van het oordeeel van het O.M., zelfs de
eventuele benadeelde partij kan hierop
geen invloed doen gelden. Wanneer iemand
u besteelt en u zou de dief vergiffenis
schenken, dan kan de zaak desondanks
en dus tegen uw wil worden berecht,
wanneer het O.M. op de een of andere
manier van het misdrijf in kennis wordt
gesteld. Een uitzondering vennen slechts
de klachtmisdrijven, die niet vervolgd
kunnen worden wanneer de benadeelde
partij daartoe niet de wens te kennen
geeft. Een bekend klaehtmisdrijf is be
lediging.
De berechting van overtredingen en mis
drijven geschiedt verder in principe op
dezelfde manier als in civiele zaken. Beide
partijen (het O.M. en de verdachte, die
vaak bijgestaan wordt door een advocaat
als raadsman) wenden zich met gelijke
rechten tot dc rechter of de rechters, die
ten slotte het oordeel moet vellen en dit
vastlegt in het vonnis. ZoMs gezegd, wordt
de zaak bij de rechter aanhangig gemaakt
