8
door de vertegenwoordiger van het Open
baar Ministerie, die de dagvaarding stelt,
waarin het ten laste gelegde feit nauw
keurig omschreven staat. Ilij moet waar
trachten te maken wat er in die dagvaar
ding staat en kan dit onder meer doen door
getuigen verklaringen te laten afleggen. Dit
zijn de getuigen a charge, de belastende
getuigen. Daartegenover kan de verdachte
(meestal in de persoon van zijn raadsman)
'X»k getuigen laten komen, die eventueel
dingen kunnen verklaren, die in het voor
deel van de verdachte zijn. Dit zijn dan
de getuigen a décharge.
Het verhoor van getuigen geschiedt door
gaans onder ede. De simpele plechtigheid,
die daartoe nodig is, wanneer iemand in
deze hoedanigheid voor de rechter ver
schijnt, is zeer belangrijk: de getuige, die
bewust onwaarheid spreekt, stelt zich bloot
■ian een strafvervolging, waarbij gevange
nisstraf eerder regel dan uitzondering is.
Dergelijke meineed-zaken komen af en toe
voor; er zijn meestal mensen bij betrokken,
die de verdachte eens even zouden helpen
en niet beseffen hoe groot het risico is,
wanneer men onder ede onwaarheid
spreekt.
Na het verhoor van dc getuigen en de
verdachte komt de vertegenwoordiger van
het O.M. aan het woord voor het houden
van zijn requisitoir. Daarin bouwt hij zijn
bewijsvoering op, om te eindigen met het
eisen van de straf. De verdediger, die
daarna het woord krijgt houdt zijn pleidooi
en ten slotte kan de verdachte gebruik
maken van zijn recht op het laatste woord.
De rechters
Dit in het algemeen over de rechtspleging
en nu de verschillende rechters en rechts
colleges, waarvoor wij mede verwijzen
naar de tekeningen, waarop de situatie bij
strafzittingen is weergegeven. Bij civiele
zittingen ontbreekt uiteraard de vertegen
woordiger van het O.M.
We krijgen eerst hot Kantongerecht, dat
zich bezig liondt met de berechting van
overtredingen. De Kantonrechter zetelt in
Leeuwarden niet in het Paleis van Justitie,
maar in het gebouw op de hoek van dc
Oosterkade en het Droevendal. Behalve in
HET KANTONGERECHT. Van links
naar rechts: de Ambtenaar van het O.M.,
de Kantonrechter en de Griffier.
DE POLITIERECHTER. Van links naar
rechts: de Officier van Justitie, de
Politierechter en de Griffier.
DE RECHTBANK. Van links naar rechts:
de Officier van Justitie, een Rechter, de
President, een Rechter en de Griffier.
HET GERECHTSHOF. Van links naar
rechts: de Procureur-Generaal, een Raads
heer, de President, een Raadsheer en de
Griffier.
Leeuwarden zijn in Friesland verder Kan
tongerechten in Sneek, Heorenveen en
Beets terzwaag.
De vertegenwoordiger van het O.M. wordt
hier ambtenaar van het Openbaar
Ministerie genoemd. De Kantonrechter
vonnist meestal direct na de behandeling
van de zaak.
Wie hot niet hot vonnis van de Kanton
rechter niet eens is, kan in hoger beroep
gaan. De verdachte heeft hiertoe het
recht, maar ook de ambtenaar van het O.M,
De zaak komt dan voor de meervoudige
kamer van de Rechtbank, waarover hier
onder méér.
De arrondissementsrechtbank voor Fries
land die in liet Paleis van Justitie zetelt,
valt uiteen in verschillende kamers.
De kleine civiele zaken en mis
drijven worden berecht door de enkel
voudige kamer, die men in de wande
ling Politierechter noemt en uit één
rechter bestaat. Andere enkelvoudige ka
mers zijn de Economische Rechter en de
Kinderrechter. De grote zaken worden
liehandcld door de meervoudige kamer, die
altijd aangeduid wordt als de rechtbank
en uit een president en twee rechters be
staat, afgezien van de griffier. Het Open
baar Ministerie wordt bij de rechtbank
(enkelvoudige en meervoudige kamer) ver
tegenwoordigd door de officier van Justitie.
Naast de grote zaken heeft de rechtbank-
dus ook als taak de appèlzaken (hoger be
roep) van liet Kantongerecht te behandelen.
Daarin heeft de rechtbank hot laatste oor
deel, maar bij de zaken, die de Rechtbank
in eerste instantie behandelt, kan men in
hoger beroep gaan bij het Gerechtshof. Dit
geldt ook voor de zaken, die door dc Poli
tierechter zijn behandeld.
Het Gerechtshof zetelt eveneens in liet
Paleis van Justitie. Dit rechtscollege is be
last met het berechten in hoger beroep van
de zaken, die in eerste instantie zijn be
handeld door de rechtbanken in Leeuwar
den, Groningen en Assen. Op dit punt
heeft Leeuwarden dus een centrale positie
voor de drie Noordelijke provincies. De
vertegenwoordiger van het O.M. heet hier
procureur-generaal, het rechtscollege be
staat uit een president met twee raadsheren
Zoals de rechtbank meestal vonnis wijst
veertien dagen na de behandeling, zo volgt
ook het arrest van het Gerechtshof door
gaans veertien dagen nadat de zaak is be
handeld.
Tenslotte nog even de zittingsdagen. De
Kantonrechter houdt voor strafzaken door
gaans op Donderdag zitting, de Politie
rechter op Vrijdag, de Rechtbank op
Woensdag en liet Gerechtshof op Donder
dag en vaak op Dinsdag. Wie zo'n zitting
wil bijwonen kan dit uiteraard doen, voor
zover ze openbaar zijn. Sommige zaken
worden zoals bekend met gesloten
deuren behandeld. Wanneer dit artikel in
tussen uw belangstelling voor dit onder
werp heeft gewekt, dan beantwoordt liet
aan het doel, dat wij ons hebben gesteld.
