Industriestad
Andere bedrijven
stuit men al spoedig op een gebied
waar men gewoon is om zich naar
de stad Groningen te richten. In die
richting is het voor Leeuwarden niet
eenvoudig om zijn verzorgingsgebied
uit te breiden. Groningen is nu een
maal een concurrent van formaat.
Maar in zuidelijke richting ligt de
situatie geheel anders. Wij moeten
meer dan 90 kilometer ver rijden
voor wij een stad ontmoeten van de
zelfde orde van grootte als Leeuwar
den. Om dit uit te buiten is het
noodzakelijk dat er een uitstekende
weg in zuidelijke richting tot stand
komt. Binnenkort zal één der slecht
ste stukken in de Rijksweg naar'
Zwolle, namelijk het gedeelte in Hee
renveen, door een rondweg vervan
gen zijn. Maar ten opzichte van het
tracé Barrahuis—Akkrum zijn de
Leeuwarder wensen nog lang niet
vervuld.
Niet alleen de handel en het verkeer
zijn voor Leeuwarden van belang.
Leeuwarden is ook een industriestad.
Deze industrie hangt voor een ge
deelte samen met de landbouw.
Denkt U maar aan bedrijven zoals de
Coöp. Condensfabriek, de Lijempf,
Koopinans' Meelfabrieken, de Coóp.
Stremselfabriek, de fabrieken van
landbouwmachines. Allemaal fabrie
ken die zijn aangewezen op de om
geving. Maar er zijn ook bedrijven
van een geheel ander karakter. Be
drijven die eigenlijk los staan van de
omgeving. Zij ontvangen hun grond
stoffen uit alle delen van het land
of uit andere landen en verkopen ook
weer naar alle windstreken. Zo hij
voorbeeld de Leeuwarder Papierw i-
renindustrie en Benninga's Marga-
rinefabrieken, om maar enkele te
noemen
Dat deze bedrijven hun grondstoffen
uit verre landen halen, kunt U zelf
zien. 7.0 liggen bij de Leeuwarder
Papierwarenfabriek herhaaldelijk
coasters met cellulose voor de wal.
Ook bij de Leeuwarder Houthandel
kunnen wij zeeschepen aantreffen,
die de grondstoffen rechtstreeks uit
Scandinavië aanvoeren. Leeuwarden
is in zekere zin een zeehaven. Wij
Op ons verzoek verzorgde het
Economisch Technologisch
Instituut voor Friesland dit
overzicht van de ontwikkeling
van het economische leven in
Leeuwarden gedurende de
afgelopen tien jaren.
danken dit aan een verbeteringdie
in de afgelopen tien jaar tot stand
kwam. In 1951 werden namelijk de
nieuwe scheepvaartkanalen van Gro
ningen naar Lemmer en van Harlin-
gen over Leeuwarden naar Fone-
jacht voltooid. De gemeente zorgde
voor de aansluiting door het uitdie
pen van de Harlingervaart tot voor
de Frico en van het Nieuwe Kanaal
tot de Tweede Kanaalsbrug. Zo kun
nen kleine zeeschepen met een diep
gang van drie meter in Leeuwarden
komen en hiervan wordt behoorlijk
gebruik gemaakt. Van de steden in
het binnenland, waar kleine zeesche
pen komen, is Leeuwarden een der
voornaamste.
De industrie van Leeuwarden telt
ook een aantal bedrijven, die recht
streeks gericht zijn op de bediening
van de inwoners. Wij denken aan
het gasbedrijf, broodfabrieken, was
serijen e.d. Al deze industrieën zijn
voor Leeuwarden van de grootste
betekenis. Hoeveel man er werken?
Alleen in de bedrijven met meer dan
tien man vinden op het ogenblik al
ruim 6500 man werk. Daarnaast zijn
er natuurlijk ook vele nijverheidsbe-
drijven met minder dan tien man,
waar nog vele duizenden hun brood
verdienen. Op het ogenblik is een
derde van alle personen, die in Leeu
warden een beroep uitoefenen, werk
zaam in de nijverheid. Een nijver
heid, die gelukkig voortdurend groeit.
Zo is sinds 1946 in de bedrijven met
meer dan tien man het personeel met
40 procent toegenomen.
De handel geeft aan iets meer dan
een vijfde deel der beroepsbevolking
werk, terwijl als derde belangrijke
groep de overheidsdiensten, vrije be
roepen, banken, levensverzekering
mij. en dergelijke moeten worden ge
noemd. Deze groep van bedrijven is
kenmerkend voor Leeuwarden. Zij
vestigen zich immers juist in onze
stad, omdat Leeuwarden zo centraal
is gelegen en nergens in Friesland
zijn zij dan ook zo talrijk als juist
hier. Ook zij hebben zich in de laat
ste tien jaar sterk ontwikkeld, omdat
door particulieren en door de over
heid steeds meer organisaties en in
stellingen moeten worden opgericht
ter bestudering en regeling van de
vele ingewikkelde vraagstukken, die
het moderne leven met zich brengt.
Zo konden de tien jaren, van 1945 tot
1955 voor Leeuwarden goede jaren
worden. Het groeide sneller dan elke
andere plaats in Friesland en het is
thans meer dan ooit de eerste stad
in onze provincie.
25
