<3e *£eeuwarber /jemtnsdjAji
5
de Tuinen, de Kleine Draaibrug aan het
einde der Turfmarkt, de Canselarij-, Ga-
lileër- en Hillemapijp, de Druifsbrug
over de Keizersgracht, de Rhalapijp bij
de Ossekop en de Ayttabrug op de
Waeze. Aan de westzijde van de gracht
langs de Druifstreek, ten zuiden van
Gemeenteschool no. 1, rezen de muren
van twee tuinen uit het water op. Om
hier een rechte rooilijn te krijgen,
trachtte de Gemeente het oostelijk ge
deelte van deze tuinen aan te kopen:
zij verkreeg dit voor ƒ680,van het
perceel Ossekop no. 11, doch de eige
naar van het pand Ossekop no. 13 was
niet genegen een stuk van zijn grond af
te staan. Hier werd een nieuwe tuin
muur op de fundamenten van de oude
muur opgetrokken, waardoor deze nog
steeds in de straat vooruitspringt.
Op het Zwitserswalletje droeg de Ge
meente, ter verkrijging van een rechte
rooilijn, een strook grond over aan
ieder, die aan de noordzijde der straat
ging bouwen. Hier zijn langzamerhand
reeds verschillende woningen gezet, of
hernieuwd.
Toen het werk gereed was, voltooide
men het geheel door ten dele langs de
trottoirs bomen te planten en twee
perken met heesters op de Tweebaks-
markt aan te leggen, welke later het
snelverkeer weer in de weg lagen en
toen maar zijn opgeruimd.
Daar de invaart van het vaarwater langs
de Tuinen zeer nauw was, deed zich de
behoefte aan een verbreding hiervan
dringend gevoelen. Daartoe kocht de
Gemeente in 1890 de huizen Voor
streek 276 en Turfmarkt 2, welke huizen
Maandblad onder auspiciën van de
Stichting „Leeuwarder Gemeenschap"
4ejaarg. No. 1 1 December 1 9 5 5
Redactla-commisil»
Dr J. G. Aalder.
M«vr. A. J. Bearda Bakker-Stuivallng
J. K. Dijkstra
Pater P. v. d. Eisen O.P.
Jhr J. W. J. Witsen Elias
HoofdredacteurW. H. Kuipers, Tel. 2003
Adres Redactie en Administratie
Voorstreek 101-103. Telefoon 2046 en 2047
Abonnementsprijs f 1.80 per jaar
Giro-nummer 809910 ten name
N.V. Erven Koumans Smeding. Leeuwarden
Op dit gedeelte van een plattegrond uit het jaar 1603, opgenomen in de Geschied
kundige beschrijving van Leeuwarden" van W. Eekhoti, staan de grachten, waarvan
de demping in dit en het vorige artikel is besproken. De lezer zal weinig moeite
hebben zich te oriënteren; ter toelichting mag dienen, dat de plaats van het Provin
ciehuis aan de Tweebaksmarkt met nummer 21 is aangeduid. De Nieuweburen
begint bij de toenmalige Vismarkt (7), terwijl 6 de Brol is. De Eewal en het Heeren-
waltje lopen tot de nummers 12, 13 en 14. De toelichting bij de kaart geeit als
omschrijvingen: 12: Syn Genaede (het stadhouderlijk hoi); 13: logement; 14: het
Weeshuys. Met 18 is aangeduid de Nieuwe- of St. Jacobstoren, die in 1884 is
aigebroken
met hun zijgevels uit het water oprezen,
voor een bedrag van 10.555,aan,
met het doel, om door afbraak van deze
panden het benodigde terrein te ver
krijgen tot verbreding van het water,
lopende van de Meelbrug tot de Hoge
Brug. In 1893 ging men tot de uitvoering
van dit werk, dat voor 15.560,aan
genomen werd, over, nadat vooraf be
sloten was tot demping der gracht langs
de Turfmarkt en de Tweebaksmarkt.
Men sloopte de beide woningen, waarbij
het aardige geveltje van het huis Turf
markt no. 2 verdween; het daardoor vrij
vallende terrein werd gedeeltelijk afge
graven en bij het vaarwater getrokken,
gedeeltelijk tot een smalle kade aan
gelegd; de oude Meelbrug maakte plaats
voor een nieuwe met grotere doorvaart-
wijdte, en bij het geven van een ver
anderde richting aan de vleugelmuren
van de Amelandspijp werd dit brugplein
zelf aanmerkelijk verlaagd. De Hoge
Brug over de Tuinen, welke vroeger
voor voetgangers de verbinding tussen
de Turfmarkt en de noordzijde der Tui
nen vergemakkelijkte, is bij de demping
der gracht lopende van de Tuinen tot
de Waeze afgebroken en sedert niet
hersteld, daar de passage toen langs de
nieuw aangelegde kade kon geschieden.
R. t. H.
