Zemostenes
1 1
V ïïy.-tk
Een woonschepen-buurtje bij Ritsumazijl
gelingen, die hij om zich heen
wist te verzamelen. En wan
neer alles wat er gebeurde
voldoende was aigekraakt en
afdoende alle tekortkomingen
waren gesignaleerd, dan kwam
Zemostenes met zijn denk
beelden van wat er moest ge
beuren. Hij wist dan haarlijn
aan te duiden wat er, tot heil
van de Atheense samenleving,
gedaan moest worden door
anderen, want als het niet op
praten maar op handelen aan
kwam, dan waren Zemostenes
en zijn volgelingen nooit thuis.
Daarom is er zo weinig van
hem bekend en geboekstaafd,
want mensen die alleen maar
op straathoeken staan te cri-
tiseren en nimmer één hand
uitsteken om hun zelfbedach
te en zeil gepr op age er de heil
zaamheden te verwezenlijken
leven niet voort in de ge
schiedenis.
U, waarde lezeres ol lezer,
zult inmiddels wel hebben be
grepen, dat onze Zemostenes
een schertsfiguur is, die we
alleen maar hebben laten op
draven, omdat er ook in onze
tijd nog zoveel scherpzinnige
criticasters zijn, die terdege
zien wat een ander fout doet,
maar zelf meesterlijk buiten
schot blijven, omdatze
zelf nooit iets doen wat een
ander stof tot critiek kan op
leveren. Het zijn de mensen,
die na een intelligente ont
leding van alles wat verkeerd
wordt gedaan tot de positieve
bijdrage komen: „Ze mosten
es."
De anderen moeten het dus
doen, want zelf heelt men
geen zin, subsidiair geen tijd
(wat heel vaak hetzelfde is).
En zo verschijnt de pseudo-
historische figuur van de al
oude Zemostenes als de stam
vader van de negatieve cri
tiek, als het oertype van de
beste stuurlui aan de wal.
Hun bestaan mag in menig
opzicht worden erkend (wat
nog niet altijd hetzelfde is als
gerespecteerd) wanneer hun
oordeel zich richt op zaken
waarmee ze niet geacht kun
nen worden zich rechtstreeks
en in positieve zin te be
moeien. Voor de Stichting
Leeuwarder Gemeenschap ligt
de zaak principieel anders;
haar werk richt zich niet al
leen tot heel de burgerij; als
het goed is moet het ook
werk van heel de burgerij
zijn. Mochten de hedendaagse
aanhangers van de leer van
Zemostenes komen met hun
bezwaren en critiek op wat
de Stichting doet of van plan
is te doen, dan krijgen ze
uiteraard een ruim en aan
dachtig gehoor. Maar ze zul
len zich moeten voorbereiden
op de vraag wat ze zelf in
constructieve zin willen en
kunnen bijdragen
In oeroude tijden moet in
Griekenland een wijsgeer heb
ben geleefd die Zemostenes
heette. Vergeefs zult u zijn
naam in de boeken zoeken,
nergens is van zijn leven
melding gemaakt; zijn geboor
te- en sterfjaar zijn dan ook
onbekend. De overlevering
wil, dat hij zich veelvuldig
ophield op de straathoeken
van Athene en daar deelnam
aan de gesprekken van een
soort als zich thans „Onder
het klokje" pleegt te ontwik
kelen. Onder klokjes was dat
toen nog niet mogelijk, want
het zou nog vele eeuwen
duren voordat Christiaan Huy-
gens het slingeruurwerk uit
vond.
Zemostenes mengde zich voor
al in discussies over alles wat
er verkeerd werd gedaan in
liet oude Athene. Dat was
heel veel, net als in het te
genwoordige Leeuwarden en
overal elders ter wereld. Nie
mand ontkwam aan de on
barmhartige kritiek van Ze
mostenes en de kring van vol-
