Acht en dertig seconden
„Even diep ademhalen,
adem inhouden,
niet beu/egen,
klaar, dank U u/el"
11
•en organisatorisch berust de zaak bij een
instelling, waarvan de oprichters bij de
naamgeving niet de uiterste beknoptheid
in acht hebben genomen: „Interprovin
ciale dienst voor het bevolkingsonder
zoek op longtuberculose in de drie noor
delijke provinciën". Verder werkt de
gemeente Leeuwarden mee door het uit
zoeken en verzenden van de oproepingen
en het garanderen van het bedrag, dat
per doorlichting van het publiek wordt
gevraagd. Dit bedrag is slechts 1.05 en
dat is toch eigenlijk „geen geld". Niette
min: wie dit bedrag beslist niet kan mis
sen, wordt gratis geholpen en de ge
meente draagt de strop. En dan mag, met
betrekking tot de organisatie, niet on
vermeld blijven, dat een groot aantal
vrijwilligers der Groene Kruisverenigin
gen hulp verleent.
Er zijn twee mogelijkheden: u voelt zich
gezond of u voelt zich ziek, subsidiair
„niet lekker". In het eerste geval laat
u zich doorlichten, omdat juist bij tbc
de schijn kan bedriegen; een eerste begin
van de ziekte hoeft niet met merkbare
lichamelijke ongemakken gepaard te
gaan. Voelt u zich niet „honderd pro
cent", dan is er alle reden om te laten
nagaan of er in de richting van het on
derzoek iets met u aan de hand is. Som
mige mensen hebben de neiging op dit
punt een soort struisvogelpolitiek te be
drijven; ze zijn bang voor de zekerheid,
die misschien het vermoeden van ziek
zijn bevestigt. Men kan niet ontkennen,
dat een eventuele ontdekking van tbc
nare consequenties kan hebben, vooral
door de lange duur van het genezings
proces. Maar van uitstel komt bij deze
kwaal nimmer afstel; wie nu zijn vage
klachten niet durft te laten onderzoeken,
zal op den duur met ernstige klachten
naar de dokter moeten gaan. En dan zijn
inmiddels de genezingskansen geringer
Op de bovenste foto ziet men een
rijtje dames, -wachtend op hun
beurt om te worden doorgelicht in
het geheimzinnig aandoende appa
raat, dat geheel berekend is op
een snelle afhandeling van het
onderzoek. Rechts beneden ziet
men het resultaat van dit werk:
een lange lint met (ongeveer vier
honderd) röntgenfoto's komt uit de
ontwikkelmachine en wordt op een
spoel gerold. Links in het midden
een arts, bezig met het lezen"
van deze foto's, die afwijkingen
aan longen of hart aantonen. Uiter
aard is een omvangrijke admini
stratieve arbeid aan de doorlich
ting verbonden; links beneden het
sorteren van de toestelkaarten
voor de statistiek.
geworden en in ieder geval zal het ge
nezingsproces langer duren. Bovendien,
wie met tbc blijft rondlopen (onbewust
(voor vervolg zie pagina 19)
Het „schermbeelden" is weer begonnen
in de gemeente Leeuwarden; in de loop
van dit jaar krijgen alle Leeuwarders
boven veertien jaar de gelegenheid zich
te laten doorlichten, in het kader van het
bevolkingsonderzoek op tbc. Begonnen
is met de zuidelijke dorpen en Huizum
en in de loop van het jaar volgt de rest,
met het westelijke deel in december als
sluitstuk. Naar het antwoord op twee
vragen wordt met spanning uitgezien.
De eerste is: hoeveel procent van de
opgeroepenen zal verschijnen? De tweede
is: bij hoeveel der doorgelichten zullen
afwijkingen worden gevonden?
Wat de opkomst betreft, kan de ervaring
van 1955 tot lering strekken. Toen ver
scheen 96.1 procent van het aantal opge
roepenen; een aantal, dat boven het ge
middelde van de drie noordelijke pro
vincies lag. Daar haalde men 94.9 pro
cent. Maar men moet niet denken, dat
de organisatoren tevreden zijn met 96.1
procent, want onder die 3.9 procent weg
blijvers schuilen ongetwijfeld mensen,
van wie men met recht en reden had
mogen verwachten, dat ze zich in hun
eigen belang en dqt van anderen
hadden laten „schermbeelden".
Wanneer we van „de organisatoren"
spreken, dan is het wel goed even te
verte,llens wie dit precies zijn. Technisch
