«MENGELWERK»
n i t" ac h tïi &tv3& ee t nu
meld, dat dr. Wumkes dit merkwaar
dige en veelomvattende „sneupers-
werk" voor het grootste deel heeft ver
richt door oude jaargangen van de
Leeuwarder Courant na te kijken. Dat
hij ook andere informatiebronnen heeft
gebruikt, mag blijken uit het feit, dat
het eerste bericht uit 1742 tien
jaar voor de oprichting van de Leeu
warder Courant dateert.
Op 5 december van het jaar 1742
gaf stadhouder Willem Karei Hendrik
achttiende eeuw wegens de hoge fi
nanciële druk. Behalve de florenen en
andere belastingen moesten de eige
naars van vastigheden de helft van
de huur aan de provincie afstaan.
Noodlottig was het jaar 1844 ook voor
de boeren. In de herfst brak de veepest
uit, waaraan van november 1744 tot
1 augustus 1755 stierven 58.539 koeien,
19.196 vaarzen, 22.991 hokkelingen en
22.599 kalveren.
De 11e juli 1760 bracht de mededeling,
dat gedeputeerde staten van Friesland
de premie op het vangen en doden
van mussen op twee penningen per
mus hadden gebracht. Op 16 mei 1761
overleed te Leeuwarden Grietje Post,
geboren 8 maart 1659 en dus 102 jaer
oud geworden. „Zij kon een half jaar
voor haar dood nog een linnen draad
door het oog van een naald steken".
Vervolg zie pag. 13
9
De intocht van Willem Karei Hendrik
Friso (Willem IV) in Friesland (1734)
gaf aanleiding tot het uitgeven van
deze zinnebeeldige prent, waarop men
de stadhouder zag naast zijn gemalin
prinses Anna van Engeland, met wie
hij in dat jaar te Londen was gehuwd.
De stadhouder paradeert hier in al
zijn fierheid, omringd door de hem
getrouwen, van wie (links) één bezig
is enige vijanden weg te knuppelen.
Een pikante bijzonderheid van deze
prent is, dat zij ook in 1710 bij
de intocht van Johan Willem Friso
was gebruikt. Alleen de hoofden
van de vorstelijke personen waren
veranderd
Friso kennis aan gedeputeerde staten,
dat zijn gemalin, prinses Anna van
Engeland, in blijde verwachting was.
Daarbij gaf hij in consideratie (over
weging) „of ook eenige heeren zullen
worden gecommiteerd (afgevaardigd)
om bij de verlossing en geboorte pre
sent te zijn". Het gebruik hooggeplaat
ste getuigen in de kraamkamer toe te
laten doet ons nu wel bijzonder vreemd
aan.
Een mededeling, gedateerd 31 de
cember 1744, kan de huidige belasting
betalers wellicht met hun fiscale lot
verzoenen. Het jaar 1744, zo wordt ge
zegd, was het zwaarste van de hele
De „Stads- en Dorpskroniek van
Friesland" van dr. G. A. Wumkes is
een merkwaardige verzameling feiten
uit het vroegere Friesland, verdeeld
over twee boeken, waarvan het eerste
de achttiende en het tweede de negen
tiende eeuw behandelt. Uit dit tweede
deel hebben wij in het verleden me
nigmaal feiten en feitjes geciteerd, het
eerste bleef voor ons blad tot dusver
onaangeroerd. Laten we er thans eens
„een hap en een snap" uit mogen ne
men, om onze lezers een zeer frag
mentarische blik te gunnen op het
leven in Leeuwarden in de achttiende
eeuw. Vooraf mag nog worden ver-
