op ma
I
ff
K
i
■HM
ïSiill
«i».
-
I
u^p
zal de kleur bepalen, waarin de steen
gebakken wordt en op het ontwerp
aanduiden hoe de baksteen in de ge
wenste vorm gezaagd moet worden.
Op de foto ziet men Popma bezig aan
een der ontwerpen op ware grootte
voor de grote hal van de electronische
machine-fabriek in Amsterdam. Men
ziet duidelijk dat de vele scheve en
kromme lijnen in het ontwerp straks
om de zaag vragen.
Het afgebeelde is het begin van een
symbolische voorstelling, die gelijk
vloers begint en via een trappenhuis,
dat in werkelijkheid van rechts onder
naar boven voert langs verschillende
wanddecoraties. Het oeroude houten
wagenwiel links van Jentje's benen,
stelt het begin der beweging voor die
een evolutionaire ontwikkeling wordt.
Eerst was er een kwabachtige vorm,
die zich tot een vis-vorm ontwikkelt
en welks volgende fase telkens een we
zen wordt van hogere orde. De ont
wikkeling van kwab tot vis vindt men
in de grote driehoekige muurdecora
tie. Er is een snelle en vlotte bewe
ging naar de trap toe en met_de_trap
mee van links naar rechts en een op
gaande cadans van links-onder naar
rechts-boven. De vormgeving is hoewel
goed herkenbaar op het abstracte af
en daardoor zeker passend bij het te
gebruiken materiaal.
In 1957 vervaardigde Popma voor het
Christelijk Lyceum te Sneek een ijzer-
draad-figuratie, eveneens bij een trap
opgang. Hoe geheel anders is deze
wandversiering dan de vorige. Het
varken, de mens en de vogel zijn zon
der moeite herkenbaar. De symboliek
spreekt voor zich zelf. Het is immers:
het verlangen om van het aardse naar
hogere sferen te vluchten.
De vormen zijn zo geplaatst dat wij
van het varken kunnen spreken als
van een zwaar horizontaal accent en
van de mens plus vogel als van een
rijzig maar eveneens zwaar verticaal
.accent. Horizontaal en verticaal ac-
cent houden elkaar hier in evenwicht.
Om het geheel nog stabieler te doen
schijnen heeft de maker er nog een
driehoek omheen gedacht, waarvan de
basis onder de poten en de snuit van
het varken loopt en de opstaande zij
den te trekken zijn langs kop en staart
van het varken en de armen van de
mens. Het links open zijn van deze
driehoek geeft aan de compositie de
IJzerdraad-liguur van Popma
nodige losheid. De vele lijnen in de fi
guur, die het horizontaal en het ver
ticaal accent een weinig versterken,
geven aan het geheel een zekere vol
heid.
E. K.
