t
osc
Onze
I
I
I
1
i
IttL
Leeuwarder
beeldende
kunstenaars
12
mÊÊSM
Laagje over laagje
is deze aquarel
van een brok
uit een aquarium
ontstaan.
Er werden
veel kleuren gebruikt
om de rijkdom
van zo'n kleine
natuurwereld
te doen ontstaan.
Het is ook
vol beweging,
soms lijkt het water
te roteren.
In schelp en planten
komt de tekenaar
dan weer te voorschijn
In onze stad hadden wij tot voor kort twee in
Leeuwarden geboren en getogen bijzondere Bosch-en
namelijk G. en J. De eerste is de man met de
onverzadigbare hobby voor vogels. De tweede is
tekenleraar aan het stedelijk gymnasium en de
gemeente h.b.s., benevens aan het stedelijk gym
nasium te Sneek. De vogelman is gepensioneerd en
heeft Leeuwarden verlaten om in Hardegarijp te
gaan wonen.
J.B
h
De tekenleraar Bosch is 11 oktober j.l.
65 jaar geworden. Hij blijft echter tot het
eind van dit schooljaar voor de klas
staan, om dan voorgoed Leeuwarden te
verlaten. Hij vertrekt dan naar zijn zoon
en dochter, die reclame-tekenares is, in
Australië. Er is dus net nog even op de
valreep gelegenheid deze Leeuwarder
voor ons blad te laten poseren.
,,Ik was beslist geen wonderkind", zegt
de heer Bosch. Vroeger was het hele
maal nog niet zeker wat wel zijn vak zou
worden. De studie voor de lagere akte
tekenen, op de tekenschool van de heer
Wadman in de Pijlsteeg, was niet eens
ontstaan uit een grote tekenliefde. En
zelfs op de kursus voor de middelbare
akte tekenen aan de m.t.s., onder het di
recteurschap van de heer Michel, open
baarde zich bij de toen twintigjarige
kursist aanvankelijk nog niet de volle
dige levensvulling. Langzaam, al stude
rende voor de bevoegdheid, kreeg Bosch
de smaak te pakken.
De belangstelling van de tekenaar hield
niet op bij zijn vak. Ook de techniek en
in het algemeen de exacte vakken heeft
en hebben zijn interesse. J. Bosch maakte
o.a. zelf een draaibank en verder zo goed
als alles wat hem interesseerde.
„Och", zegt hij, „mijn vak appelleert
hoofdzakelijk aan de smaak en heeft nau
welijks een maatstaf. Als tegenwicht is
hét dus wel goed om eens iets anders
onderhanden te hebben en over iets an
ders te denken."
,,ln Nederland is men blijkbaar pas schil
der wanneer men met olieverf werkt",
vervolgt de heer Bosch. „En toch zijn er
veel in olieverf-schilders, die veel betere
resultaten met waterverf zouden kunnen
bereiken. Waterverf is een prachtig ma
teriaal. Het geeft een ijler en gevoeliger
effect. De diepte krijgt er eerder sfeer
mee. De doorschijnendheid der verven
is een weelde. Men ziet bij het echte
nat-in-nat werken geen verfmaterie. De
subtantie schijnt alleen kleur en toon te
zijn. Waneer men er een beetje in thuis
is, kan men er snel een vluchtig stem
mingsbeeld mee vastleggen. Schilderen
met olieverf gaat mij te langzaam. Mijn
gedachten en gevoelens houden er geen
gelijke tred mee."
U begrijpt, dat de liefde van de heer
Bosch naar de waterverf uitgaat. Wel
maakt hij af en toe wat in pastel en tekent
hij, maar dan is meestal de laatste bezig
heid bedoeld als voorstudie voor de
aquarel.
Niemand heeft hem eigenlijk de techniek
geleerd. Wel wakkerden schilders als de
Fransman Renoir en de Engelsen Boning-
ton en Turner zijn liefde voor de zo sterk
verdunde verven aan. Ook de Chinese,
Japanse en Perzische kunst inspireert
hem voortdurend. Hij bekijkt deze prach
tige Oosterse kunst liefst in zwart-wit
afbeeldingen. „Het te veel zien van de
kleur zou mij verhinderen tot een eigen
palet te komen", zegt hij. „Veel meer te
zien, heb ik beslist niet nodig. Ik bezoek
alleen tentoonstellingen om mij zelf te
vinden. De moderne schilderkunst vind
ik te hard. Ik stoot er mijn hoofd tegen."
De aquarellist Bosch is geen nabootser
van wat hij om zich heen ziet. Hij brengt
immers zijn herinneringen of gedachten
in beeld. „De werkelijkheid hindert mij",
zegt hij. „Wanneer ik bijvoorbeeld een
bosgezicht zou willen maken, moet ik er
voor in goede stemming zijn. Ik kan mij
dan in gedachten in een bos verplaatsen.
Het bos is dan in de gewenste verschij
ningsvorm om mij heen en ik kan het
gaan natekenen."
Het maken van een tekening, pastel of
aquarel is voor Bosch eigenlijk een ge-
voelsvertolking. Het vraagt de uiterste
inspanning, te meer omdat het materiaal
zo'n vluchtige substantie is. Elk werkstuk
is dan ook opnieuw een gevecht. Het
slaagt of het mislukt. Men werkt in een
plas water. Soms drijft de kleur van de
juiste plaats weg. Wanneer men zo ge
lukkig is ten naaste bij bereikt te hebben
wat men wilde, trekt veelal tijdens het
drogen juist die kleur en die toon weg,
die men er beslist in had willen hebben.
„Er ligt bij mij boven meer bedorven
