15
Onder het klokje
Rein heeft voor het eerst als getrouwd
man de schoonmaak meegemaakt. Dit
„dankbare" onderwerp wordt gevoegd
door beschouwingen over Zuid-Afrika,
vroeger en nu, waarna Pieter Jelfes, Pie-
ter Sjoerds en een vreemde Edammer
voor deze keer de gesprekken der klok
mannen afsluiten.
Rein: „Ik bin 't huus uulflucht. Het waar
de frouw wat teugenlopen met 't skon-
maken, en dat sü nou nog es even best
weze. Och, och, och, wat een bende."
Manus: „Ja, jonkje, dat waren jou niet
wend, mar dat hoort er oek bij. So as de
Nijstad bij Liwwadden hoort, so hoort
het skonmaken bij een echt wiet.'
August: „En je salie es ien treffe, die't
het wel looft. Alles fies en fet en kleverig
in huus. Das oek niet best!"
Willem: „Soa is 't, Guusje Goochem. Soa
is 't. En nim dat nou mar een paar dagen
in 't jaar, Rein, want daar is niks teugen
te doen. En gaan sellef soalang eies-
soeken."
Rein: „Dat doen 'k niet meer. Nee, ik wü
hur wat helpe, mar se gooide mie een
natte dweil naar 't hoofd, en douwde mie
de bezem tussen de skouderbladden, en
ik ston butendeur foor 'k er erg in hadde."
Dorus: „Helpe is altied fout. Niks sêgge,
en niks doen. As't an 'e sware stukken
toe is, dan trage se wel. Daar mut je rus
tig op wachte. Soa is dat nou één keer.
Liuwe: „En soa sal het oek wel altied
blieve. Het hoort bij de natuur. En de na
tuur hèt nog nooit één dwinge kennen.
Nog nooit één!"
Bouke: „Wat hoort bij de natuurBouke
houdt fan 'e natuur. Nou reken mar!"
Willem: „O, we hadden 't over 't skon
maken. Mar we waren der over uutpraat.
En ik wü krekt over Suud-Afrika begin
ne. Wat naait het er daar oek uut, niet?"
Liuwe: „Mar dan sitte we fansels midden
in 'e pollentiek. En die wü ik er liever
bütenlate, hier soa onder 't klokje."
Willem: „Liuwe, dou weest wel wat ik
altied sêg: Pollentiek en pollentiek is
twee. Mar so as dat daar gaat, dat ken
gien kant uut."
Rein: „En allienig omdat jou swart binne.
Krekt as jou dat helpe kenne, in wat
kistje jou as babbie leit hewwe. Het mut
niet raarder wurre."
Bouke: „Mar Bouke denkt altied mar: Sü-
den nou sukke poatentaten daarre saag-
meel in 'e plasse hewwe? Nee tansellef.
Dus hewwe se hur bedoelings der met.
Sukke lui binne niet achterlijk."
Manus: „Dat binne se wel. Se Iope hon
derd jaar achter."
August: „Wat is der einlijks an 'e hand?
Waar hewwe jimme het over. Ja, ik sal
wel weer stom weze
Rein: „Soa stom as een kaffer. Weestou
nou echt niet, wat of der in Suud-Afrika
omgaat?"
August: „Ja, ik hew wel es wal hoord
over reboelje daar, mar och, dat hadden
je in 'e Boere-oorlog oek al."
Willem: „Staan 't es uut. Dat hadden je
in 'e Boere-oorlog oek al. Das zestig jaar
leden. Wij waren fan die opsloepte jon-
ges, dan wudde der tuus wel over praten."
Bouke: „En doe stonnen alle meensen
an 'e kant fan 'e Boeren. Paul Krüger
waar de man. En süden se nou ongeliek
hewwe?"
Manus: „Mar dat kenne jou dochs niet
helemaal fergelieke wel? Doe knokten de
Engelsen teugen de Boeren. Goaliat teu
gen David. Mooi! Nou binne der een paar
blanken, die't de baas speule wille over
een macht swatten."
Willem: „Ja, en die swatten sêgge, wij
binne oek meensen. Wij hewwe ons plich
ten, mar dan oek óns rechten. Stemme en
kieze. En niet appart in 'e bus, en apart
in 'l kal fee, en gaan mar deur. Nou, en
nar mien smaak hewwe se geliek."
August: „Mar dat is toch logika. Daar sal
elkenien het met eens weze mutte. Wat
een drukte om niks."
Rein: „Het regeer daar is 't er niet met
eens, Auguust. Die skiete der in op, en
late de pliesjes der met 'e gummistok in
om rage. Mooie troep!"
Bouke: „Mar as se dat niet deden, dan
waren morren alle blanken daar fan e
kaart. Bouke stelt em sellef mar in 't plak.
En wat kenne die swatten? Kenne die de
saak regele en besture?"
Dorus: „Das iers twee. Punt één is 't
recht. En alle meensen mutte evenfeul
recht hewwe, wat foor kleur as se oek
hewwe. En dat hèt met pollentiek niks te
maken, Liuwe."
Liuwe: „Nou, nee, dat weet ik oek wel.
Wat waren dat anders mooie boeken
over die boeren froeger.'
Willem: „Pracht boeken. Pieter Maurits.
En die boeken fan Penning. Over Kris-
liaan de Wet. En Lewie Wessels. Skitte-
rend mooi."
Rein: „Nou is dat allemaal ieul mooier
maakt, dan het waar. As je die boeken
leze, dan waren de Engelsen dikke stum
pers. Se ferloren het alle keren, en
dochs wonnen se de oorlog. Ra, ra, hoe
ken dat?"
Willem: „Ah, wat geelt dat? Het waar
spannend, je lagen achter een kopje, met
'e Mauzer an 't oor. En dan sei Blikoortje:
Daar sijne baaie ieul rooirokken, en dan
waar het pang, pang, pang, boem, en het
waar weer bekeken. Mar ja, das allemaal
ioorbij."
Dorus: „Het is daar nou weer pang, pang,
pang. En 't is nog lang niet bekeken."
August: „Mar met al jim wiespraten losse
we die purroblemen hier niet op. Ammé-
rika mut mar ingriepe of Baas Kroeskop."
Rein: „Ja, wij hewwe der niet feul in te
sêggen. Hèt de ouwe koninginne doe gien
oorlogsskip stuurd om Paul Krüger op te
halen? Mar nou is der niet feui te fer-
hapstukken. Hé, 't gaat regenen."
Bouke: „Netfens de boeren regent het
nooit hard genoeg. Want alles is nog
hartstikkene droog fan fleden seumer.
Mar ja, Bouke iient dat het met 'e lees
ten wat mooi weer weze mut."
Willem: „Soa is 't. Daar staat weer heel
wat op het program. Koninginnedag,
dan één mei, dat salie se de maandus wel
houwe, en dan lijf mei, dat sal oek wel
weer heel wat wurre."
Manus: „Ik tien het altied nog jammer,
dat we hier in Liwwadden niet meer fan
tieitien april make. Doe binne wij be-
frijd. Niet op tiji mei."
Rein: „Kiek, je kenne beide doen. Fiji mei
is foor 't hele land. Daar hore wij oek
bij. Mar even soa goed op f iel tien april
oek wat doen. Dat is nou wel een hele
kale fertoaning."
Liuwe: „En we waren soa blied as prot-
ters die Sundus. Ik hew doe een oud wiel
sien, die tüte as een gek op die Kanne-
dezen om. Se had 'e hoed skeet op 'e kop,
en 't ialse gebit rattelde hur in 'e mon.
En die soldaten mar gnieze."
Willem: „Ja, mar in son stemming waren
je doe. Het waren oek wel sukke poer-
minne jaren weest. Freselijk, treselijk.
En doe waren we frij! Potjandoossie.
Frij!"
Dorus: „Ja, ik hoor dat ouwe Gurbrandie
altied nog sêggen. Hij praatte soa deur
de neus, nou: Landgenoten, gij zijt vrij!"
Bouke: „Ja, die ouwe snorreman is hier
nog weest hè? Bouke Ion dat mar een
sterk stukje fan em. Fan die richting
weze, en dan Pieter Jelles met herdenke
Liuwe: „Nou binne se nog wat femielje
fan mekaar niet?"
Dorus: „Ja, daar hèt wat over in 'e kran
ten stonnen. Het hadde soa weze ken
nen, dat de iene Pieter Sjoerds Troelstra
hieten hadde, en de andere Pieter Jelles
Gurbrandie."
Willem: „Wel ja, en dan waar Gurbran
die fan 'e rooie kant weest, en Pieter Jel
les lan 'e anti-reweluusjenairen. En beide
Pieters hadden een snor."
Bouke: „Dat bin de besten. Sukke pollen-
tieke mannen mutte een snor hewwe,
fient Bouke. Nim die beide Pieters. En
ouwe Drees. En Kullijn froeger.
Rein: ,,'t Sü de Gaulle oek niet misstaan.
Het ferbrak wat. Adenauer hèt oek één
niet? Mar ho es, Hitteler hadde oek een
snor. Nee, Bouke, het geeft gien gar-
raansje."
Manus: „Stel je foor, dat daar oek al
garraansje op geven wudde. t Is gien
fiets. En oek gien tillefiesje."
Wilem: „As jou trouwe, sit er in jouw
trouwboekje oek gien garraansjebewies.
En dochs hèt dat sien uutfallen."
Bouke: „Das met alles so. Je kenne lang
niet fan alles en iedereen sêgge: Het bier
is weer best. Ja, ho es. Hewwe jim dat
ferhaal hoord fan die twee kerels die
behoorlijk an 'e jui weest waren? Se
komme bij een brugge, en dan seit de één
teugen de ander: Must kieke, daar leit
een Edammer in 't water. Wetachtig, seit
sien maat, en ik lus wel wat hattelijks.
Ploemp, hij duukt in het water. Mar hij
kwam deurnat, en sonder kees tuus. Wat
waar 't gefal? De maan skeen mooi in 't
water!"
