Leeuwarden
floor alle
marktplaats
I
Fa. H. JOLMERS ZOOI
3
lire a
n
m9m 1 IHKil mÊam
Sto-
lil!
Illl
VERHUIZINGEN
TRANSPORTEN
III
11 H fl
|B
II
i h Ésnn
I
Oil
TWAALF LEEUWARDER BEDRIJVEN
Mi
fV|
LEEUWARDEN, EMMAKADE Z.Z. 62
TEL. O 5100 - 24595 b.g.g. 25765
15
t&O KI KM
Uil
!I
II
n deze rubriek hebben we het tot dusver ge
had over Leeuwarder bedrijven, die hier hun
oorsprong of het belangrijkste deel van hun
ontwikkeling hebben gevonden. Deze keer
willen we ietwat afwijkend van het sche
ma iets over de marktbedrijvigheid in
Leeuwarden vertellen. Met een bedrijf heb
ben we dus niet te maken maar wel met de
handel, die door de eeuwen heen in zo be
langrijke mate de welvaart van de stad heeft
bepaald. Leeuwarden is door zijn ligging al
tijd een belangrijke stapelplaats geweest
van inkomende en uitgaande goederen.
In het begin van de zeventiende eeuw wer
den op verschillende plaatsen in de stad spe
ciale waren te koop aangeboden. De Eewal
(men hoort 't al aan de naam) is eertijds
open water geweest, die werd gedeeltelijk
overkluisd en dat deel kreeg de naam van
Wortelhaven, omdat daar de verkoop van
wortels en rapen was, de groenten die toen
zo algemeen waren als nu de aardappel.
Vlak daarbij vond men op de eerst houten
en later stenen overgang naar de Koning
straat het centrum voor de visverkopers. Tus
sen Wortelhaven en wijlen hotel De Doelen
werd korenmarkt gehouden, de Turfmarkt en
Tweebaks beschuitmarkt kunnen we ook
nu nog vinden, de „suup" was te halen aan
de oostelijke zijde van de Weaze, waar ook
de Berlikumermarkt zich bevond. De Brol
was vanouds een echt marktplein voor groen
ten, hiervoor waren de zg. „kruidbanken'\
en andere zakén. Hier waren de „kelders"
steeds in gebruik o.a. voor de twintig bier
brouwerijen van de stad en het wachthuis
van de bierdragers was dan ook op de Brol
te vinden. De vleesmarkt werd gehouden tus
sen Nieuwe Steeg en Langepijp.
De veemarkt was een hoofdstuk apart; die
werd na 1697 op het oostelijk deel van het
toen aangelegde Zaailand gehouden, dicht bij
de Wirdumerpoort, dus waar nu Mercurius
met zijn trawanten staat. Daarvoor had het
vee gestaan op de Nieuwestad, ten westen
van de Waag. In de vorige eeuw kwam de
tegenwoordige veemarkt tot stand, die toen
waarschijnlijk „voor altijd" bedoeld zal zijn
geweest. Nu is er alweer een nieuwe in de
maak. Voor 1809 werd de veemarkt op zater
dag gehouden, maar bij besluit van koning
Lodewijk Napoleon werd geordineerd dat
men in het gehele land een andere dag moest
kiezen, ten behoeve van de joodse burgers.
In Leeuwarden werd het de vrijdag en we
zouden ons nu geen andere dag voor de vee
verkoop kunnen voorstellen!
De oudste Waag had dicht bij het tegen
woordige stadhuis gestaan, na 1456 werd
deze gebouwd vlakbij de plaats waar nu de
tegenwoordige staat en waar we nu géén
boter en kaas maar wèl bloemen kunnen
kopen. Het tegenwoordige gebouw dateert
uit het einde van de zestiende eeuw. Men
heeft al menigmaal stemmen doen opgaan
om het gebouwtje meer in het centrum
van de belangstelling te brengen door het
weer een rol te doen spelen in het leven-
van-alledag. Zoveel waardevolle oude ge
bouwen heeft Leeuwarden nu eenmaal niet
meer over!
Hoe staat 't nu met „de markt", behalve
de veemarkt? Er zijn geen speciale hoek
jes meer van de stad waar een speciale
verkoop is. Men kent de vrijdagsmarkt waar
alles te krijgen is, de zaterdagmid-
dagmarkten op de Nieuweburen en op dins
dag ide buurtmarkten in het oosten en wes
ten. Men hoeft niet meer van hot naar
haar te rennen om inkopen te doen. Daar
zou men ook geen tijd meer voor hebben
en de stad is er te groot voor geworden.
Gezellig is het er nog altijd al koopt men er
nu een ballpoint inplaats van suup en plas
tic voorwerpen inplaats van turf. En voor
de granen hoeft men niet meer op een win
derige kade te staan, waar dan ook telkens
klachten over werden geuit aan het adres
van het toenmalige gemeentebestuur, men
treedt de Beurs (uit 1880) binnen en ver
handelt daar zijn zaken.
En misschien is dé mooiste markt van 't
jaar die van de bloemen op Hemelvaarts
dag, wanneer men soms bijna geen viool
tjes of „beltjeblommen" kan zien van de
menigte die in gesloten gelederen traag voor
bij schuifelt. De dag waarop elkeen, jong
en oud, stedeling en plattelander met een
bouketje, een potje of een boompje naar
huis gaat.
M. J. VAN HEEMSTRA
De
vrijdagsmarkt op het Wilhelminaplein biedt een beeld van opgewekt handelsvertier.
p.mou®5»ik
Ruim een
halve eeuw
Bergplaats voor meubelen - Verpakken en verzenden naar alle werelddelen ervaring
