Souvenirs:
vaak kont gekleurde
prullen
11
De traditionele produkten van onze souvenir
industrie: „Delfts blauw". In het dak van
het huisje is een sigarettenaansteker ingebouwd
en de wieken van de molen gaan (in de
verkeerde richting) draaien, wanneer het
ingebouwde speeldoosje de roem der Tulpen
uit Amsterdam" verkondigt. Met de klompjes
kan dit souvenir gelden als een voorbeeld
van de smakeloosheid in de souvenir-industrie.
iar
de
ijn
jg-
de
fd-
iw,
ed
of-
sp.
ap.
gd
;u-
ler
:eil
ing
■uk
ep-
iet
ort
ïze
sn-
ïit-
se-
eel
'je,
len
net
ien
je-
el-
eld
■je,
list
zit
ïkt
gin
;ijn
■an
iet
dit nog niet, dat ze speciaal in deze stad zijn ont
staan of voor deze stad zijn gemaakt. De souve
nirs zijn industrieprodukten, die met een plak
plaatje hun plaatselijke bestemming vinden. De
koddigste voorbeelden zijn wellicht de sneeuw-
landschapjes: kubusjes van plastic, waarin de een
of andere voorstelling is aangebracht. Wordt het
ding even op de kop gehouden, dan gaat het bin
nenin sneeuwen. Mèt de aanduiding „Leeuwarden"
vertonen ze.... Mickey Mouse en een groepje
pinguins, een vogelsoort uit het Zuidpoolgebied,
die hier waarschijnlijk nog nooit te zien is geweest!
Ze worden blijkbaar grif verkocht, deze prullen
van allerlei aard en slag. Hoeveel vraag naar deze
dingen bestaat is wel gebleken tijdens de interna
tionale schietoefeningen op de vliegbasis, toen
de buitenlanders in een winkeltje op de basis zelf
deze herinneringen konden aanschaffen. Merk
waardig was de voorkeur voor het kleurige. Friese
poppen gingen minder goed van de hand dan Vo-
lendamse, die feller kleuren hebben. Klompen
waren zeer in trek, ook echte, maar dan meestal
beschilderd. De damesmaten gingen het meest.
Blijkbaar waren dit speciale geschenken voor de
vrouw of verloofde. De Italianen waren in het bij
zonder verzot op sjaals met bontgekleurde tafe
relen en gingen deze zelf als halsdoeken dragen.
Ook de molentjes met speeldoosjes waren bij deze
gasten zeer in trek, net als bij de Canadezen, die
deze dingen ronduit „fantastic" vonden
Waarom ,,Us Mem" in miniatuur niet als
typisch Leeuwarder souvenir?
Een koperen comioortje van Friese makelij een voorbeeld
van een verantwoord souvenir.
Natuurlijk zoeken tal van toeristen iets beters en
ze komen dan veelal terecht bij de produkten van
de Friese ambachtskunst, die met hun bescheiden
charme aanvankelijk minder de aandacht trekken
dan het schreeuwerig-bonte. Maar hun waarde is
groter en blijvender en als souvenirs zijn ze waar
devoller, al vertonen ze niet de geijkte symbolen
van ons land, zoals de vreemdeling die liever ziet
dan wijzelf. Het aardewerk van Makkum en Wor-
kum, het houtsnijwerk, de koperen en tinnen sier
voorwerpen, het Hindeloper hout- en schilder
werk. ze hebben de ware binding met de streek
van herkomst, maar vragen waardering en begrip.
Zo ver brengt men het veelal niet, al is het aantal
klanten van de F.A.F. in de Weerd zeer aanzienlijk.
De gemiddelde toerist vraagt echter het gemakke
lijk herkenbare, zonder zich om kunstwaarde te
bekommeren. Hij wordt vaak bedrogen en de enige
troost is, dat dit bedrog hem niet ongelukkig
maakt. Maar wat hij (onbewust misschien) toch
wel mist, dat is de tastbare herinnering, die speci
fiek bij Leeuwarden hoort. Zoals men in Brussel
alom het Manneke P. in miniatuur verkoopt, zo
zouden wij ook een typisch-Leeuwarder beziens
waardigheid in het klein moeten kunnen aanbie
den. Dat zou onze toch wel zeer exclusieve koe
op het Zuiderplein kunnen zijn. Daar gaat men,
ook door de V.V.V.-propaganda, in toenemende
mate naar kijken. Daar ligt bijgevolg het motief
voor een echt Leeuwarder souvenirtje. Welke
Leeuwarder zakenman durft het aan om daar eens
mee te beginnen?
Eenvoudig, stijlvol Workumer aardewerk: een kom, een test en een
karnemelkkan. Het bruine aardewerk is zeer decoratief.