Souvenirs: vaak kont gekleurde prullen 11 De traditionele produkten van onze souvenir industrie: „Delfts blauw". In het dak van het huisje is een sigarettenaansteker ingebouwd en de wieken van de molen gaan (in de verkeerde richting) draaien, wanneer het ingebouwde speeldoosje de roem der Tulpen uit Amsterdam" verkondigt. Met de klompjes kan dit souvenir gelden als een voorbeeld van de smakeloosheid in de souvenir-industrie. iar de ijn jg- de fd- iw, ed of- sp. ap. gd ;u- ler :eil ing ■uk ep- iet ort ïze sn- ïit- se- eel 'je, len net ien je- el- eld ■je, list zit ïkt gin ;ijn ■an iet dit nog niet, dat ze speciaal in deze stad zijn ont staan of voor deze stad zijn gemaakt. De souve nirs zijn industrieprodukten, die met een plak plaatje hun plaatselijke bestemming vinden. De koddigste voorbeelden zijn wellicht de sneeuw- landschapjes: kubusjes van plastic, waarin de een of andere voorstelling is aangebracht. Wordt het ding even op de kop gehouden, dan gaat het bin nenin sneeuwen. Mèt de aanduiding „Leeuwarden" vertonen ze.... Mickey Mouse en een groepje pinguins, een vogelsoort uit het Zuidpoolgebied, die hier waarschijnlijk nog nooit te zien is geweest! Ze worden blijkbaar grif verkocht, deze prullen van allerlei aard en slag. Hoeveel vraag naar deze dingen bestaat is wel gebleken tijdens de interna tionale schietoefeningen op de vliegbasis, toen de buitenlanders in een winkeltje op de basis zelf deze herinneringen konden aanschaffen. Merk waardig was de voorkeur voor het kleurige. Friese poppen gingen minder goed van de hand dan Vo- lendamse, die feller kleuren hebben. Klompen waren zeer in trek, ook echte, maar dan meestal beschilderd. De damesmaten gingen het meest. Blijkbaar waren dit speciale geschenken voor de vrouw of verloofde. De Italianen waren in het bij zonder verzot op sjaals met bontgekleurde tafe relen en gingen deze zelf als halsdoeken dragen. Ook de molentjes met speeldoosjes waren bij deze gasten zeer in trek, net als bij de Canadezen, die deze dingen ronduit „fantastic" vonden Waarom ,,Us Mem" in miniatuur niet als typisch Leeuwarder souvenir? Een koperen comioortje van Friese makelij een voorbeeld van een verantwoord souvenir. Natuurlijk zoeken tal van toeristen iets beters en ze komen dan veelal terecht bij de produkten van de Friese ambachtskunst, die met hun bescheiden charme aanvankelijk minder de aandacht trekken dan het schreeuwerig-bonte. Maar hun waarde is groter en blijvender en als souvenirs zijn ze waar devoller, al vertonen ze niet de geijkte symbolen van ons land, zoals de vreemdeling die liever ziet dan wijzelf. Het aardewerk van Makkum en Wor- kum, het houtsnijwerk, de koperen en tinnen sier voorwerpen, het Hindeloper hout- en schilder werk. ze hebben de ware binding met de streek van herkomst, maar vragen waardering en begrip. Zo ver brengt men het veelal niet, al is het aantal klanten van de F.A.F. in de Weerd zeer aanzienlijk. De gemiddelde toerist vraagt echter het gemakke lijk herkenbare, zonder zich om kunstwaarde te bekommeren. Hij wordt vaak bedrogen en de enige troost is, dat dit bedrog hem niet ongelukkig maakt. Maar wat hij (onbewust misschien) toch wel mist, dat is de tastbare herinnering, die speci fiek bij Leeuwarden hoort. Zoals men in Brussel alom het Manneke P. in miniatuur verkoopt, zo zouden wij ook een typisch-Leeuwarder beziens waardigheid in het klein moeten kunnen aanbie den. Dat zou onze toch wel zeer exclusieve koe op het Zuiderplein kunnen zijn. Daar gaat men, ook door de V.V.V.-propaganda, in toenemende mate naar kijken. Daar ligt bijgevolg het motief voor een echt Leeuwarder souvenirtje. Welke Leeuwarder zakenman durft het aan om daar eens mee te beginnen? Eenvoudig, stijlvol Workumer aardewerk: een kom, een test en een karnemelkkan. Het bruine aardewerk is zeer decoratief.

Historisch Centrum Leeuwarden

Leeuwarder Gemeenschap | 1961 | | pagina 11