Fa. H. JOLBS ZOON
Onthulling standbeeld Üs Heit
was een geweldige gebeurtenis
VERHUIZINGEN
TRANSPORTEN
UIT GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
D e onthulling van het standbeeld van Us
Heit op 15 september 1906 is voor Leeuwarden
een geweldige gebeurtenis geweest, waarover
in vele familiekringen nog jaren is nagepraat.
Duizenden stadgenoten kwamen ervoor op de
been, niet zozeer om alsnog de Friese stadhou
der te eren, die al een kleine drie eeuwen
eerder het tijdelijke met het eeuwige verwis
seld had, dan wel om de koninklijke gasten te
zien, die bij deze plechtigheid aanwezig zouden
zijn. Nog geen jaar na het bezoek van koningin
Wilhelmina en prins Hendrik aan Leeuwarden
in 1905 viel de Friese hoofdstad ter gelegen
heid van deze standbeeldonthulling immers al
weer de eer van een vorstelijk bezoek ten deel
en bovendien kwam nu met het koninklijk
echtpaar ook de geliefde koningin-moeder
Emma mee.
Al ver voor het moment, waarop de koninklijke
trein aan het station zou arriveren, verdrongen
drommen belangstellenden zich langs de route,
die de gasten door de stad zouden volgen.
Velen hadden ook vlaggen uitgestoken, maar
op speciaal verzoek van de vorstin waren er
ditmaal geen bijzondere versieringen aange
bracht en geen erepoorten opgesteld, zoals dat
een jaar eerder wel was gebeurd.
De regen, die 's morgens vroeg in ruime mate
naar beneden kwam, plaagde de nieuwsgieri
gen niet meer, toen de trein even na twaalf uur
het station binnenrolde. Burgemeester A. E.
Zimmerman was daar de eerste, die de hoge
gasten verwelkomde, waarna zij zich onmiddel
lijk naar het Hofplein begaven.
Toen het gezelschap er aankwam luidden de
klokken en honderden geestdriftige stadgeno
ten onder wie ook de weeskinderen en de
visvrouwen" vertelde de krant de volgende
dag) juichten het koninklijk echtpaar en de
koningin-moeder toe.
Een uur later, nadat op het Paleis een officiële
ontvangst had plaatsgevonden, werd het stand
beeld onthuld, dat de nagedachtenis zou eren
van Us Heit graaf Willem Lodewijk van
Nassau, stadhouder van Friesland van 1584 tot
z'n dood in 1620.
De eerste, die bij deze ,,door een onafzienbare
menigte bijgewoonde" plechtigheid het woord
nam, was de voorzitter van de Vereniging voor
Vreemdelingen Verkeer, de heer J. J. A. Schoon-
dermark, die het standbeeld na de onthulling
zou overdragen aan het gemeentebestuur.
Dr. L. H. Wagenaar sprak een feestrede uit en
daarna trok de koningin het doek weg, dat het
beeld tot dat moment aan het oog had ont
trokken. Ook burgemeester Zimmerman kwam
nog achter het spreekgestoelte en tegen half
vier liep deze plechtigheid, waaraan o.a. ook
de stedelijke schutterij en het Leeuwarder
Mannenkoor medewerking hadden verleend ,,in
de beste orde af".
Intussen had de uitgelopen bevolking de para-
pluien weer voor de dag moeten halen en in
een stromende regen vertrokken koningin Wil
helmina en de in admiraalsuniform gestoken
prins Hendrik nu weer naar het station.
Koningin-moeder Emma bleef nog tot 's avonds
zeven uur in de stad en voor zij terugkeerde
naar het Loo legde ze nog verschillende bezoe
ken af. Eerst ging het in een open caleche naar
het Fries Museum in de Koningsstraat, daarna
werd het Bonifatius Hospitaal aan de Voor
streek bezocht en tenslotte werd het Diacones-
senhuis met een bezoek vereerd.
De uitgevers van prentbriefkaarten hebben bij
deze rijtoer door de stad en eerder bij de ont
hulling van het monument bepaald niet stilge
zeten en er heeft zich later in Leeuwarden
nooit meer een gebeurtenis voorgedaan, waar
bij uitsluitend ten behoeve van het uitgeven
van ansichtkaarten meer werd gefotografeerd
dan bij deze onthulling van het standbeeld van
Us Heit.
Aan de Haarlemse uitgeversfirma Jos. Nuss en
Co, aan de Leeuwarder fotografen Strüppert en
Van Duyl en de Leeuwarder uitgevers Dijkstra
en J. Postma Szn. hebben we het dan ook te
danken, dat deze plechtigheid op reeksen prent
briefkaarten is vastgelegd.
De nu gereproduceerde foto's zijn beide van de
uitgever J. Postma Szn. van de Wirdumerdijk.
Op de ene zien we de koninklijke stoet over de
Adje Lammertspijp trekken van het Groot Scha-
vernek naar de Nieuwestad, op de andere is
het moment vastgelegd, waarop koningin Wil
helmina zich voor het onthullen van het beeld
naar het sprekersgestoelte begeeft.
De grote belangstelling blijkt wel aardig uit de
eerste kaart. Rijen dik staan de mensen langs
het Schavernek, dat aan de waterkant door ge
helmde politiemannen is afgezet. Let u verder
vooral even op de zadelmaker Van Daalen, die
daar op het hoekje woont. Hij heeft voor dit
feest beslist de grootste vlag van heel Leeu
warden uit de kast gehaald!
FENNO L. SCHOUSTRA
Bergplaats voor meubelen - Verpakken en verzenden naar alle werelddelen
Ruim een LEEUWARDEN, EMMAKADE Z.Z. 62
hatve eeuw TEL. 0 51 00 - 24595 b.g.g. 25765
ervaring
