HIER GING HET DOKKUMER LOKAALTJE RIJDEN...
Veemarkthal krijgt gestalte
10
De stoere mannen op deze foto zijn bezig met de aanleg
van de spoorlijn naar Stiens de lijn waarlangs sinds
het jaar 1901 het „Dokkumer lokaaltje" heeft gereden
en niet alleen het treintje naar Dokkum, want er was
ook een verbinding met Het Bildt, die in de goede dagen
van Stiens naar Tzummarum en van daar naar Harlingen
en Franeker reed. Die „goede" dagen hebben overigens
maar kort geduurd, voor zover ze er ooit écht geweest
zijn. Ook economisch bewoog men zich bij de Noord-
friese met een sukkelgang voort en in de crisisjaren ging
het snel bergafwaarts. In 1901 werd de lijn Leeuwarden
StiensDokkumMetslawier geopend, in 1904 kwam de
zijtak van Stiens via Tzummarum naar Harlingen in be
drijf en later kwam ook nog een lijntje van Tzummarum
naar Franeker in aanleg. Van 1901 tot 1905 werden de
lijnen geëxploiteerd door de particuliere Noordfriesche
Lokaal Spoorweg Maatschappij en daarna ging de zaak
over aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij.
Toen de Staat in 1935 tot naasting overging, was het
pleit eigenlijk al beslecht. Van 1933 tot 1936 werd het
personenvervoer gestaakt, slechts het goederenvervoer
bleef tot op de huidige dag gehandhaafd.
Roemrijk is de geschiedenis van de Noordfriese dus al
lerminst. In het begin van de oorlog hebben er langs het
lijntje nog trams gereden, maar de Duitsers hebben hier
spoedig een eind aan gemaakt, ook omdat de baan over
het terrein van het vliegveld liep. Aan de laatste oorlog
is ook het stationnetje te Jelsum ten offer gevallen. Het
werd door een bom getroffen en verwoest. Na de oorlog
hebben, wanneer het busverkeer wegens opdooi was
gestremd, nog af en toe treintjes gereden.
De droeve vooruitzichten van de Noordfriese tekenden
zich nog niet af in het jaar 1901, toen de fotograaf H. J.
Craije Azn. deze opname maakte van een groepje weg
werkers. Zij zijn aan de arbeid op het baangedeelte
tussen de Harlingerstraatweg en het Schapedijkje
vlak bij de stad dus, al was dat toen nog niet het geval
in de mate van nu. Daarom zien we rechts van de lijn
het weiland, waar nu een belangrijk deel van Leeuwar
den-West is gebouwd. Het was toch wel een aanzien
lijke onderneming, deze nieuwe lokaalspoorweg en nie
mand heeft toen kunnen denken, dat het Dokkumer lo
kaaltje veel later in een liedje zou worden bezongen
als een genoeglijk, sukkelachtig voertuig....
De hal van de nieuwe veemarkt aan de Heliconweg krijgt gestalte. Het hoogste
punt is zelfs al bereikt met het aanbrengen van enkele der spanten, tussen de op
deze foto afgebeelde hoofdliggers, die al zijn uitgegroeid tot imposante metaal
constructies. Zo wordt, stukje voor stukje, dit geraamte in elkaar geschroefd,
alsof het een reusachtige meccanodoos was. Straks zal dit skelet een grondopper
vlak beslaan van 33.000 vierkante meter en dan kan men dus in volle omvang
zien welk een kolossaal bouwwerk hier tot stand gaat komen.
