gd
De favorieten van
Ie jeu
IJ e serie avonden van de Sectie Jeugd der Leeuwarder
Gemeenschap is deze maand voortgezet met een concert
van het Frysk Orkest in de bovenzaal van de Beurs. Het
was een populair concert, met gemakkelijk in het gehoor
liggende muziek verantwoorde muziek, die onder lei
ding van Alfred Salten voortreffelijk werd gespeeld. Solist
was Pierre Palla, een pianist, wiens naam door de radio
een zeer bekende klank heeft gekregen. Dan was er na
afloop dansen een ongebruikelijke combinatie met een
orkestconcert, maar men kan er moeilijk gemotiveerde be
zwaren tegen bedenken. In elk geval mag worden gezegd,
dat alle zeilen waren bijgezet om speciaal het jonge publiek
te trekken. Een publiek, dat voor een groot deel moeilijk
bereid gevonden kan worden een serieus concert bij te
wonen.
11
Is deze aanval op de jeugd geslaagd? Ten dele wel. Er waren
hoofdzakelijk jongeren in de zaal en hun aandacht was opvallend
groot. De toehoorders waren zo rustig, dat het rammelen van de
kopjes in het buffet en het piepen van een deur ernstig stoorden,
speciaal tijdens de piano-soli van Pierre Palla. Dit was wel een
sterke tegenstelling met de rumoerige sfeer in de zaal tijdens de
andere avonden, die gewijd waren aan de moderne teenager-
cultus.
Maar bij die andere gelegenheden waren er ook meer mensen.
Het „orkestenfestival" haalde zo'n 1300 bezoekers en bij het Frysk
Orkest kon de 500 niet worden bereikt. Hier ligt het negatieve
resultaat van dit experiment. Het heeft het welslagen van het
concert niet in de weg gestaan, maar wel is duidelijk gebleken,
dat een uitvoering van populair-klassieke werken geen massale
belangstelling trekt.
Dat zal waarschijnlijk wel altijd zo zijn geweest. Met de neiging
tot rubriceren, onze tijd eigen, zijn de jongelui tot „teenagers
verheven en hebben daarmee de status van een speciale bevol
kingsgroep verworven. Vroeger waren ze gewoon onvolwassen
en niet zo bijzonder in tel. Dat was misschien wel een tekort
koming, want wie de jeugd niet in het oog houdt, verzuimt de
kans een kijk op de toekomst te krijgen. Maar wel zijn we nu
wellicht al te zeer geneigd de (commerciële) belangstelling op
deze onvolwassenen te richten. En daarmee wordt de geestelijke
onvolwassenheid ook tot een cultus
Ook vroeger had de jeugd zijn favorieten op het gebied van de
muziek. Gaan we niet te ver terug, dan blijven we nog in een
tijd, toen de radio al grote invloed had op de muzikale smaak -
vorming. Zij, die thans de middelbare leeftijd hebben bereikt,
zullen zich namen herinneren als Kovacs Lajos, Marek Weber en
Dajos Bela. Zij waren de leiders van zeer populaire amusements
orkesten, die het radiopubliek met lichte muziek vermaakten.
Ook zij waren veel populairder dan de symfonische radio-orkesten,
maar werkten door hun stijl veel minder in de richting van een
vervreemding van de serieuze muziek dan nu het geval is met
de „toppers".
Want de muzikale teenager-cultus van dit ogenblik heeft naar
vorm en klankkleur geen enkele verbinding meer met wat men
van ouds muziek noemt en stelt daar bovendien niets blijvends
voor in de plaats. Men ervaart dit het duidelijkst wanneer oude
melodieën in een moderne vorm terugkeren (Ramona). Met ver
minking van melodie, ritme en vooral ook de natuurlijke klank
der instrumenten, worden effecten bereikt, die men knap kan
vinden, maar de muzikale smaak op een dwaalspoor brengen.
En dan zien we nog af van de volkomen stupide producten van
de muziek-industrie, die melodieën en teksten voortbrengen waar
aan elk normbesef ontbreekt („Kom van het dak af en „Rocking
Billy" als zeer uiteenlopende voorbeelden).
Het is de vraag of deze systematische gewenning aan het onge
wone de muzikale smaak niet steeds sterker doet afdrijven van
het gewone. Natuurlijk moeten we begrip hebben voor de grote
plaats, die het luisteren naar serieuze muziek (jeugdconcerten)
en de beoefening daarvan (muziekonderwijs) ook bij de jeugd
inneemt. Maar het offensief van de „teenager-muziek" wordt met
zoveel electronisch krijgsrumoer ondernomen, dat het moeilijk
is de stelling der goede muziek te verdedigen
K.
Dat hele fijne harde geluid van zo'n rocking-band
Op weg naar de kortstondige roem?
