Fr ie slandhal is op 8 november
voor het eerst veemarkt
Vroeger, nu, later.
Maandblad onder auspiciën van de
Stichting „Leeuwarder Gemeenschap"
12e jaargang no. 10 oktober 1963
Redactie-commissie:
Mevr. A. J. Bearda Bakker - Stuiveling
H. Kingmans
Pater H. W. Dijkman O.P.
J. T. Vellenga
Redacteur: W. H. Kuipers, telef. 28203
Adres administratie:
Voorstreek 101-103, tel. 22046 en 22047
Redactie
Stadhuis Leeuwarden, tel. 21141
Abonnementsprijs 2,50 per jaar
Giro-nummer 809910 ten name
N.V. Erven Koumans Smeding,
Leeuwarden
Een moeilijke zaak overigens, het openen van een vee
markt. Dat moet om zes uur 's morgens gebeuren, een
tijdstip, dat niet het uitgezochte moment voor een stijlvol
gebeuren is. Men heeft er dan ook van afgezien de grote
schare voor een uitnodiging in aanmerking komende offi
cials tegen dit tijdstip bijeen te roepen. Officiële persoon
lijkheden zijn niet overdreven matineus en zouden zo vroeg
in de ochtend een collectie ochtendhumeuren met weinig
feestelijke aspecten vormen. Wel zullen b. en w. er op
dit tijdstip zijn om de eerste koe te begroeten. Laten we
hopen, dat dit gedenkwaardige dier daarna nog een lang
leven beschoren zal zijn en niet haar weg vindt naar het
openbaar slachthuis, de gemeentelijke inrichting, onder de
directie van dezelfde heer J. de Vries, die ook veemarkt
directeur is een combinatie, die het hoornvee tot na
denken zou stemmen, zo dit hoornvee tot denken in staat
was.
Maar 's middags om half twee komt men in groten ge
tale bij elkaar in één der marktcafé's, waar een bijeen
komst plus receptie voor genodigden is. De eerste markt
is dan bijna afgelopen en ook de bij de veehandelaren
betrokken zullen, zo hoopt men, tijd willen en kunnen
vinden voor een glaasje. Speciaal de bij de veemarkt be
langhebbenden zal de hun toekomende eer worden bewe
zen, nadat ze bij de opening van de Frisiana om begrij
pelijke redenen ietwat door de mand waren gevallen.
Aischeidsblik op de oude veemarkt.
Na 8 november gaat de vrijdagse veemarkt zich dus af
spelen in de Frieslandhal en zal het op vrijdag aan de
Lange Marktstraat even stil zijn als op de andere dagen
van de week, of even stil als het op deze plek was
voor 18 april 1874. Op die datum werd namelijk de nu
oude veemarkt in gebruik gesteld; een ruime model-in
richting, die echter in de twintiger jaren van deze eeuw
met ruimtegebrek had te kampen, weshalve men een ver
dieping voor de schapenmarkt ging bouwen, die op 27 juli
1929 in gebruik werd gesteld. Voor 1874 was de markt
op het Zaailand, vooral daar waar nu de Mercuriusfontein
staat. In 1697 was de markthandel hier begonnen en daar
voor speelde zij zich af op de Nieuwestad, waarschijnlijk
al sinds de Middeleeuwen. Een jaartal voor het begin van
de Leeuwarder veemarkt is niet te geven en dat is niet
alleen te verklaren uit het feit dat onze middeleeuwse
voorvaderen niet zo rap met de pen waren. Waarschijnlijk
was er geen officieel begin, maar is de markt geleidelijk
ontstaan uit het feit, dat de stad Leeuwarden nu eenmaal
(officieel of zo maar) de aangewezen ontmoetingsplaats
voor kopers en verkopers was.
En na dit achterste-voren vertelde geschiedenisverhaal de
toekomst. We hebben iemand horen zeggen: „Over een
halve eeuw is de Frieslandhal de grootste veemarkt van
Nederland of een autofabriek. Mogen we het op het eerste
houden?
Hier wordt op 8 november voor het eerst de veemarkt gehouden. De vee
marktachtige" aanblik op deze loto komt voort uit het ieit, dat zij werd
gemaakt bij de najaarskeuring van het F.R.S.
Op 8 november zal de lang verbeide verhuizing van
de Leeuwarder veemarkt zijn gekomen. Lang verbeid,
maar als ceremonieel gebeuren overschaduwd door
de Frisiana, die tot de in-gebruikstelling van de Fries
landhal leidde. Als men het protocol nauwkeurig be
kijkt, dan is dit enorme gebouwencomplex eigenlijk
niet officieel geopend. Het begin was het logische ge
volg van de opening van de Kleiboer-tentoonstelling.
Maar de minister van Economische Zaken en ir. Bou-
ma, als voorzitter van het Frisiana-bestuur, stelden
geen van beiden de Frieslandhal in gebruik. Geheel
volgens protocol zouden er twee plechtigheden elkaar
hebben moeten opvolgen: de opening van de Fries
landhal door het gemeentebestuur en de opening van
de Frisiana door het Frisianabestuur. Het zou te veel
van het goede zijn geweest en pas op 8 november kan
het gemeentebestuur zich bij een officiële gelegenheid
baas in dit eigen, gloednieuwe huis noemen.
