Fa. H. MMS ZOOS I oen Pola Negri en Harold Lloyd nog triomfen vierden De bioscoop in 1926 VERHUIZINGEN TRANSPORTEN iu*u< F.HJOlMSSiIis. Door tussenkomst van de Fllmcommissie van de Stichting Leeuwarder Gemeenschap konden we kennis maken met enkele oude films, waarvan twee nog uit de „stomme" periode (vóór 1930) waren. Erg lang is dat nog niet geleden, maar voor ons gevoel zijn het produkten uit een soort oertijd. De ontwikkeling van de film is zeer snel gegaan en juist daarom is het (weer)zien van produkten van vroeger zo interessant. De L.G. heeft bij de organisatie van haar filmavonden natuurlijk streng geselecteerd en dus gaven deze voorstellingen geen algemeen beeld van wat vroeger in de bios coop werd geboden. Daarvan krijgt men veel beter een indruk, wanneer men kranten van vroeger na slaat op aankondigingen en beoordelingen van films. Dit lachertje produceerde de jonge Harold Lloyd in zijn iilm Grootmoeders jongen Daarom gingen we eens zoeken in een oude editie van het „Leeuwar der Nieuwsblad" en wel uit het jaar 1926 om te ontdekken hoe tóén de aankondiging en eventueel ook een kritiek in het blad werden gegeven. We ontdekten onmiddel lijk dat „sensatie" het in vroeger jaren ook moest doen. Was die al niet verwerkt in de titel, dan toch zeker in het onderschrift. Voorts viel op, dat lang niet altijd de na men van helden en heldinnen wer den genoemd, het kwam dus meer op het verhaaltje aan en de di verse spelers waren nog niet altijd half-goden en -godinnen voor het geëerde publiek, al waren er wel „sterren", zoals de hierna te noe men Pola Negri en Harold Lloyd. Wat zegt u van „Waarom mannen het huis verlaten?" Het onder schrift laat een en ander in een duistere waas gehuld: „In zekere zin brengt deze film antwoord op deze nuttige vraag. Wie deze film ziet zal zich ervan kunnen over tuigen en wellicht profijt van trekken." Bij de kritiek gaan ons wellicht enige lichtjes op. Eerst wordt gezegd dat de film bijzonder mooi gespeeld is. En dan: „Niet alleen het spel, doch ook de op namen zijn zoo scherp genomen en prachtig belicht als men zelden ziet. De geschiedenis zal zeer zeker vele getrouwde vrouwen interes seeren en de getrouwde mannen, die zijn als de held van deze hu welijkstragedie, kunnen wel eens een bedsermoen oplopen. Enfin, als ze zich dan maar houden aan de moraal van deze geschiedenis, nl. als ge thuis zijt, praat eens wat met uwe vrouwen, ga eens een avondje met haar uit, geef haar eens wat bloemen en wacht daar mee niet, tot ze dood is dan kunnen ze (de mannen) veel weer goed maken." Ik weet niet hoe het u gaat bij het lezen van deze bijzon dere goede raadgevingen, als ook bij de veronderstelling van het houden van een harem! We stappen over op „Verboden Paradijs" met Pola Negri als Cza rina van een kleine Balkanstaat, „de hooge vrouwe, de ijzeren heer- scheresin haar vertrekken, de hartstochtelijke liefdevrouw, begeerende alle jonge en knappe mannen uit haar omgeving." En nu de kritiek: „De groote nogal hu moristisch getinte film geeft Pola Negri te aanschouwen als absolute heerscheres van een denkbeeldig Balkanland, waarin 't nog een beetje wonderbaarlijker toegaat dan in de werkelijke. Als harts tochtelijke minnares was de diva eenig" hét woord om zo wel een minnares als de harts tocht te typeren). „We weten van een heusche keizerin Catharina, die nogal wat minnaars versleet, doch deze fantasiekoningin Catha rina, overtrof haar nog verre." De film werd goed gespeeld, maar was „toch niet zoo bizonder in- houdsrijk." Spreekt er enige te leurstelling uit deze laatste woor den? Was de „énige" minnares toch wat erg tam met haar min naars? Was het Paradijs minder „verboden" dan de verslaggever in stilte had gehoopt? We kunnen het u niet zeggen. Een film van Harold Lloyd „Hou je roer recht" werd aangekondigd met het commentaar: „De Harmo nie zal op zijn grondvesten schud den van het lachen" en de recen sent kon dat bevestigen, deze film „laat het publiek gieren." Dan was er „Vastenavond" (Rosen- montag), een film die de tranen naar de ogen zou doen wellen en de kritiek zei dan ook over het treurig slot: „Zij vergif, hij een ko gel, en afgeloopen is deze tragische geschiedenis, die menigeen een traan ontlokte." „Het vijandelijk geslacht" met Betty Compani en Percy Marmont was „de boeiende geschiedenis van een boerendoch ter, die de groote stadslucht wil inademen, zonder de gangbare munt in betaling te geven." Voor hen, die het probleem platteland- grote stad niet kennen, zegt de kri tiek: „Het gegeven van deze 8-acter speelt zich af in de hoogste krin gen van New York en laat zien hoe door vele mannen getracht wordt een jong en schoon danse resje in hun bezit te krijgen." We sluiten voor deze keer deze serie af met „De witte mol waar in Pearl White de hoofdrol speelde. „Het leven in de misdadigerswe- reld wordt blootgelegd, zooals nog nimmer het geval was.' Schok kender kan het al niet. De criticus deelde mede: „De witte mol is een meisje, zelf uit het misdadigers milieu voortgekomen, dat geldelijk daartoe in staat gesteld, tracht de misdadigers op te heffen tot een beter leven." Bestonden er maar méér witte mollen. M. J. VAN HEEMSTRA Ruim een halve eeuw LEEUWARDEN, EMMAKADE Z.Z. 62 TEL. 0 5100-24595, b.g.g. 25765 Bergplaats voor meubelen Verpakken en verzenden naar alle werelddelen

Historisch Centrum Leeuwarden

Leeuwarder Gemeenschap | 1964 | | pagina 11