Afstanden
9
Dat was dus het feestelijke begin en direct daarna zou al blijken, dat
deze nieuwe weg niet alleen voor feestelijke evenementen was ge
schapen. Er werd een druk gebruik van gemaakt door nieuwsgierigen
en door velen, die de kortste en beste weg het liefst kiezen. Vooral
de industrieën in het oosten van de stad (Condens, Koopmans, Electro-
blikfabriek, Halbertsma's Fabriek van Houtbewerking en vele andere)
zien hun vervoersproblemen aanzienlijk verkleind, nu ze de Aldlansdyk
kunnen gebruiken als route van en naar het zuiden en verderop, over
het Stephensonviaduct, naar het westen.
Wat dit bijvoorbeeld voor de Coöperatieve Condensfabriek betekent is
door de burgemeester verteld in de bijeenkomst in een der marktcafé's,
na afloop van de openingsrit. Alleen van en naar het zuiden maakt dit
bedrijf ongeveer 200 ritten per dag. De oude route naar het Oostergo-
plein liep langs de De Merodestraat, de Emmakade, de Zuidergrachts-
wal, het Zuiderplein, de Schrans en de Verlengde Schrans, terug Ver
lengde Schrans, Schrans, Zuiderplein, Zuidergrachtswal, Achter de Ho
ven, Willem Lodewijkstraat en Julianastraat. In beide richtingen is dit
een afstand van 2900 meter. De nieuwe route langs de Aldlansdyk is
2350 meter, zodat er een winst ontstaat van 550 meter per rit en op
200 ritten scheelt het dus 110 kilometer. Dat is per jaar ongeveer 40.000
kilometer of éénmaal de aardomtrek. In geld uitgedrukt betekent het
een besparing (berekend naar 0.75 per kilometer) van 412.50 per dag.
De gemeente heeft echter in haar grootmoedigheid afgezien van tol
heffing, zo deelde de burgemeester bij deze gelegenheid mede.
Trouwens, er is nog een ander, moeilijk in geld te bemeten voordeel
aan de nieuwe weg verbonden en dat is de verlossing van de moeilijke
veel vertraging veroorzakende route langs de binnenstad. Wel is ook
de ringweg-Oost nog niet vrij van knelpunten (het grootste is onze
hoogst antieke Tweede Kanaalbrug), maar toch is er nu al een eind
gekomen aan veel verkeersmisère.
De verdere ringweg.
De voltooiing van het Stephensonviaduct in maart is officieel onopge
merkt gebleven, nadat aan de gereedkoming van de rijbaan in septem
ber van het vorige jaar bijzondere aandacht was besteed. Op de 17e
van die maand opende minister Andriessen, voordat hij de Frisiana
ging openstellen, deze verkeersverbetering, die al meteen goede dien
sten bewees bij het verwerken van de enorme tentoonstellingsdrukte.
De ventwegen en de trottirs waren toen echter nog niet klaar en het
heeft dus nog ongeveer een half jaar geduurd voordat dit werk was
voltooid. Maar nu kan iedereen dan frank en vrij van het viadukt ge
bruik maken: het verkeer in al zijn geledingen; de zondagmiddagwan
delaars; de vaders met kinderen, die naar de treinen en het panorama
van emplacement en spoorlijnen willen kijken.
Afgezien van de plaatselijke verbeteringen, zoals de Tweede Kanaalbrug,
is het wachten nu op de aanleg van de Noordelijke ringweg, waarvan
de twee delen met elkaar moeten worden verbonden door een bascule-
brug over de Dokkumer Ee. Ook daar komt schot in; de bovenbouw is
al gegund, de onderbouw is juist deze maand aanbesteed. Een van de
ventwegen is aan weerskanten van de Ee al aangelegd en geeft dus
een voorlopige indruk van hoe het hier gaat worden.
Kosten.
In totaal (uitgegeven en nog uit te geven) kost de ringweg, met alle
bijkomende voorzieningen, ruim achttien miljoen gulden. Bijzonder dure
objecten zijn uiteraard de bruggen en het viadukt. Het Stephenson-
viadukt heeft ruim 4 miljoen gekost (inclusief de opritten), voor de
Hermesbrug is VU miljoen betaald, voor de nieuwe Tweede Kanaal
brug is niet minder dan 2.143.000 geraamd.
De gemeente heeft ruime steun van het rijk ontvangen om dit grote
project te kunnen verwezenlijken: bijna de helft van de totale kosten
(9.1 miljoen, tegen 8.9 miljoen ten laste van de gemeente) is vergoed,
in hoofdzaak door het ministerie van Economische Zaken (ruim 7 mil
joen) en voor de rest door het ministerie van Verkeer en Waterstaat
en de Directie voor de Arbeidsvoorziening. De goedgeefsheid van Eco
nomische Zaken houdt verband met subsidies van zogenaamde infra-
structuurverbeterende werken, in het kader van de industrialisatie.
Het is een langdurige zaak, de aanleg van onze ringweg. In 1954 kwam
het Europaplein gereed, in 1958 de Valeriusstraat, in 1959 de Helicon-
weg. De Hermesbrug kon in 1961 voor het verkeer worden opengesteld.
De andere delen zijn, althans wat de definitieve voltooiing betreft, van
recenter datum. Maar nu komt het eind in zicht en bovendien: wat nu
voltooid is heeft al een onschatbare betekenins voor de verkeersver
betering in Leuwarden. De massale belangstelling voor de opening van
de Aldlansdyk bewees, dat heel Leeuwarden daarvan overtuigd is.
De totale lengte van de ringweg zal, na de
voltooiing, ongeveer tien kilometer bedra
gen. We kunnen deze afstand als volgt
specificeren:
Julianalaan
1.300
m.
Viaduct met opritten
750
m.
Heliconweg Hermesbrug)
800
m.
V2 Europaplein
200
m.
Valeriusstraat
800
m.
Noordelijke tracé
2,200
m.
Archipelweg (tot Poppebrug)
1.200
m.
Franklinstraat, Julianastraat,
Pieter Stuyvesantweg
900
m.
Aldlansdyk
(incl. Aldlansbrêge)
1.850
m.
en globaler:
West (Hermesbrug-
Troelstraweg 1.800 m.
Noord (Troelstraweg-
Groningerstraatweg) 2.200 m.
Oost (Groningerstraatweg-
Aldlansbrêge) 2.100 m.
Zuid (Aldlansbrêge-
Hermesbrug) 3.900 m.
Met deze hoogbejaarde Renault uit 1911 opende de heer
J. Martens de openingsstoet op de Aldlansdyk.
