T^ljemsierhunst SterhnburS
VOOR AL UW
BLOEMWERKEN
t hei grooisie dorp van Leeuwarden
De Ruyterweg
Leeuwarden
T elefoon 2 1986
De vooal de laatste jaren in zwang geraakte trek van
de stad naar het platteland is ook in Friesland door
gedrongen, of beter: juist vooral in Friesland. De mo
gelijkheden tot verwezenlijking van dit ideaal van de door
het drukke stadsleven geteisterde „big bossen" zijn in
deze provincie bijzonder groot. Ook Leeuwarden heeft in
zijn direkte omgeving een aantal zeer romantische en
rustige dorpen, waaronder acht die bij de gemeente
Leeuwarden behoren, nl. Goutum, Lekkum, Hempens,
Miedum, Swichum, Teems, Wijtgaard en Wirdum. Over
dit achttal willen we het in deze serie hebben.
Het is niet druk in de Greate Buorren
van de oude. En hij staat er nog, statig en
groots, aan het eind van de brede, stille
hoofdstraat de Greate Buorren. Voorlopig zal
hij wel niet afgebroken hoeven te worden
hoogstens een keertje schoongemaakt.
Verenigingsleven
Het verenigingsleven in Wirdum is, gere
kend naar het aantal inwoners, erg aktief.
Men heeft een korfbal-, kaats-, en muziek-
en zangvereniging, een visclub, een gymnas
tiekvereniging en iets dat vooral de jeugd
nogal aanspreekt: een brommerclub die men
de woeste naam „De Knalpiepers" heeft
meegegeven. Ook aan de ouden van dagen
heeft men gedacht. Er is weliswaar geen te
huis voor hen, maar wel wordt om de twee
weken een middagbijeenkomst gehouden.
Dan worden films vertoond, spelletjes ge
daan, of wordt er gewoon rustig thee ge
dronken.
De Wirdumers zijn nog niet tevreden. Ze wil
len meer. Met het oog op de vermoeide di-
rekteuren, onderdirekteuren en gepensioneer
de direkteuren en onderdirekteuren, maar
vooral met het oog op hen zelf de mid
denstand en het verenigingsleven heeft
men sinds acht jaren een uitbreidingsplan,
dat 32 woningen omvat. Een lijdensgeschie
denis noemen de Wirdumers het, want slechts
zo nu en dan komt er een woning met veel
pijn en moeite uit de grond. De oorzaak is,
dat daar waar de woningen gebouwd moe
ten worden de grond erg slap is, zodat er
geheid moet worden. Dat maakt, aldus de des
kundigen, elke woning drieduizend gulden
duurder.
Daarom zouden ze graag de woningen aan
de kant van de rijksweg willen hebben.
„Maar", zeggen de stedebouwkundigen, „de
toren moet centraal blijven staan".
„Dan is het nog goedkoper", zeggen de Wir
dumers als echte tuorkefretters, „de kerk
met toren maar te verplaatsen".
Maar ja, waar blijf je dan?
COR CAROLI.
Wirdum is met zijn duizend inwoners het
grootste dorp van de gemeente Leeuwarden.
Het ligt slechts zes kilometer van de stad
af. Men kan het al van verre herkennen
aan de toren met de achtkantige spits, die
hoog boven het Friese landschap uitsteekt.
Het is eigenlijk een heel gewone toren, al
leen van binnen zo smerig dat een klim
partij daarin een geregeld kontakt met de
stomerij garandeert. Toch onderscheidt hij
zich van de vele andere en wel door zijn
merkwaardige geschiedenis, die teruggaat
tot de dertiende eeuw. Toentertijd was Wir
dum een schatrijk boerendorp en dit wilde
men wel weten ook. De Wirdumers meen
den dit kenbaar te moeten maken door de
bouw van twee fraaie torens. De ene, een
spitse toren, stond aan de westzijde van de
kerk, en de andere, een zadeldak, aan de
zuidzijde. Wirdum bleef nog lang het grote
en rijke boerendorp. In de 17e eeuw echter
kwam de kerkvoogdij in, wat men noemt
ernstige financiële moeilijkheden met een
schuld van enkele duizenden guldens. Wat
Een gezicht op Wirdum van de toren
te doen? Soeur Sourire en Johan Bodegra
ven waren nog niet geboren en dus moest er
naar een ingrijpender oplossing gezocht wor
den.
Men nam het ietwat overijlde besluit de eer
ste toren, die geheel van tufsteen was ge
bouwd, af te breken. Maar liefst 1395 ton
steen werd naar Makkum verkocht. Daar
werd ze gebruikt voor de produktie van
cement. Ze bracht ongeveer vijfduizend gul
den op en dat was in ieder geval voldoende
om de schuld te betalen.
Met het afbreken van de toren had Wirdum
veel van zijn prestige verloren. Sarcastisch
werden de Wirdumers vanaf dat moment de
„tuorkefretters" genoemd, een naam, die
nog steeds in gebruik is, en in 1805 weer
eens waar werd gemaakt. Dat jaar werd de
toren aan de zuidzijde, die vrijwel op instor
ten stond, eveneens afgebroken. Een jaar
lang moesten de Wirdumers het zonder to
ren doen. In 1806 kwam er een eind aan de
ellende. Een prachtige toren met een acht
kantige spits werd gebouwd op de plaats
