MATA HARI
■-.■■■
SH;:- .S"TA-;;ATT. A A A
■ST
In 1917 en in 1964
de
moord op
m
few.
1
--
T
SB!®®
aaaa-
- -
BÜSS-S
gggf
6
1 R
I
H
v
-
mm
MAAA-i
AiAlffA
§g&'
AAA AAA
Deze foto's van Mata Ha
ri komen voor in het
boek van Sam Waage-
naar: „De moord op Mata
Hari". Deze toont de dan
seres in 1905, toen zij in
Parijs verbleef. De twee
bij elkaar behorende fo
to's op de volgende pa
gina zijn kort voor haar
executie op 15 oktober
1917 gemaakt.
Mata Hari is in 1917 door de Fransen geëxecuteerd, nadat ze in
een geheim proces ter dood was veroordeeld wegens spionage
voor de Duitsers. De Nederlands-Amerikaanse auteur Sam Waa-
genaar heeft thans een boek het licht doen zien, dat „De moord
op Mata Flari" heet. Het beoogt aan te tonen, dat Mata Hari ten
onrechte voor een Frans vuurpeleton is gestorven. Ze zou tijdens
de eerste wereldoorlog wel hebben gespioneerd, maar dan uit
sluitend tegen de Duitsers en voor de Fransen. Wel had ze van
de Duitsers geld (20.000 francs) gekregen, bij wijze van voorschot
voor nog te bewijzen spionagediensten; wel kende de duitse ge
heime dienst haar als „H-21", maar dat is, volgens Mata Hari
zelf (en nu ook volgens de heer Waagenaar), slechts de schijn
geweest, die haar geheime activiteit voor de Fransen moest ca
moufleren.
Was de executie van Mata Ha
ri dus moord, zoals in de titel
van het boek wordt gezegd?
Sam Waagenaar heeft zeer veel
feiten opgespoord over het le
ven van Mata Hari (meer dan
wie ook), maar hij heeft halt
moeten maken voor de gesloten
slaapkamerdeuren, waarachter
ze baar spionageactiviiteitein
heeft bedreven. Ze heeft zich
daar, bij toerbeurt, opgehouden
met hoge Duitse en hoge Fran
se officieren. Wat ze bij derge
lijke gelegenheden deze heren
vroeg of vertelde is nooit geno
tuleerd. Vraagt men zich, zeer
in het algemeen, af wat haar
bezielde om zich met ideze heren
af te zonderen, dan heeft ze
zelf daarop vele malen het ant
woord gegeven. Mata Hari was
gek op mannen in uniform: ho
ge heren in dure uniformen, wel
te verstaan. Jan, Fuselier was
niet interessant, want zijn pak
je was niet van de goede snit
en zijn portemonnaie was te
plat. Dit laatste vooral was van
belang en het is nu maar de
vraag of de wens om veel geld
te bezitten bij Mata Hari door
liefde voor de Franse natie aan
beperkingen was gebonden. Dan
had ze toch beter die 20.000
francs niet van de Duitsers kun
nen accepteren. Natuurlijk was
het een fraai staaltje van anti-
Duitse gezindheid om dit geld
in te pikken zonder er iets voor
te doen, maar men kon beslist
niet spreken van onbaatzuchtige
haat. Misschien heeft de- Franse
rechtbank wel een beetje het
zekere voor het onzekere geno
men en de hand ietwat gelicht
met de eisen van een korrekte
bewijsvoering. De stukken over
het proces zijn zelfs nu nog niet
vrijgegeven en daaruit zou men
kunnen concluderen, dat men
deze affaire, zelfs na zoveel ja
ren, niet aan de grote klok wil
hangen. Maar bij alle twijfel
aan de juistheid van het von
nis tegen Mata Hari moet men
toch constateren, dat de rol van
de reine onschuld haar aller
minst op het lijf geschreven
was. Zij heeft in de barre ja
ren van de eerste wereldoorlog
dingen gedaan die, hoe ze ook
bedoeld zijn geweest, gemakke
lijk op een voor haar funeste
manier konden worden geïnter
preteerd. Ze heeft weinig ge
daan om dit te verhinderen en
dit zelfs bevorderd door een
aanzienlijk geldsbedrag van de
Duitsers te accepteren.
Er zijn in de eerste wereldoor
log tallozen vermoord wier on
schuld ver verheven is boven de
twijfel, die de figuur Mata Ha
ri, ondanks Waagenaars plei
dooi, blijft omringen.
Inmiddels heeft het boek van
Sam Waagenaar het leven van
het Leeuwarder meisje Marga-
retha Geertruida Zelle, de late
re Mata Hari, weer eens in de
bijzondere aandacht gebracht.
Ze werd op 7 augustus 1876 in
Leeuwarden geboren, als doch
ter van Adam Zelle en Antje
van der Meulen. Haar jeugd
speelde zich in onze stad af en
als jong meisje ging ze naar Lei
den, waar ze zou worden opge
leid tot kleuteronderwijzeres. Ze
zou dus, bij een zeer rechtlijni
ge levensloop, in 1941 als hoofd
