fa.Adema's Bouwbedrijf
Huizumerlaan 97 - Leeuwarden - Telefoon 26938
BUNGALOWBOUW
VERBOUW
ONDERHOUDSWERK
RIOLERINGSWERKZAAMHEDEN
Nu doet het er allemaal niet zo veel toe.
Men kan best autorijden zonder te we
ten wat zich onder de motorkap afspeelt.
Wie per vliegtuig reist hoeft zich niet
te verdiepen in de aërodynamische prin
cipes, die aan deze vorm van voortbe
wegen ten grondslag liggen. Men kan
best naar de televisie kijken zonder ooit
van de heer Herz te hebben gehoord of
van een kathodestraalbuis. Praktisch
heeft deze kennis toch geen betekenis.
Een kapotte auto brengt men naar de
garage en zelf met de t.v. knutselen
levert minder kans op inzicht in de tech
niek dan op een dreun van 15 kilovolt.
Maar het is onder deze omstandigheden
wel merkwaardig, dat wij ons laatdun
kend durven uit te laten over de bosjes
mannen en de papoea's, die met hun
domme hoofden, ingericht naar de nor
men van het stenen tijdperk, zo maar
durven doen alsof ze in deze tijd thuis
horen.
Daarom is het toch wel nuttig, dat het Natuur
kundig Genootschap op de in 1795 ingeslagen
weg blijft voortgaan, al weten we nu zo lang
zamerhand wel, dat de achttiende eeuwse be
ginselen van het rationalisme niet meer onze
ziel en zaligheid vertegenwoordigen.
Wat doet het Genootschap dit seizoen? Prof.
dr. S. J. Geerts spreekt over „Aangeboren
gaven en gebreken", prof. dr. J. de Wilde over
„Cel en organisme bij het insekt", de heer
H. F. de Boer over „Vogels, bloemen en vlin
ders in Friesland", ir. W. B. Brouwer over
„Gebruik en misbruik van computers" en de
heer J. F. de Tonkelaar (de man naast het
t.v.-scherm) over „Hoe komt het weerbericht
tot stand?"
„Natuurkundig", zo blijkt uit deze lijst van
voordrachten, is het Genootschap al lang niet
meer. Het beweegt zich op het bredere terrein
der natuurwetenschappen. In het afgelopen
seizoen werd aandacht geschonken aan schei
kunde, sterrenkunde, biologie en geneeskunde.
Over een gebrek aan veelzijdigheid valt dus
niet te klagen.
De lezingen worden tegenwoordig gegeven in
Hotel Amicitia. De eerstvolgende bijeenkomst
is op vrijdag 10 december, alwaar u als be-
vorige eeuw het geval was. De tijd is voorbij,
dat de enkeling heel het terrein der natuur
wetenschappen voldoende kon beheersen om
over allerlei onderwerpen te spreken. Men laat
nu specialisten van elders komen, die ten over
staan van de leden en hun introducés hun on
derwerpen aansnijden. De 140 tot 150 leden
komen echter lang niet alle; de tegenwoordige
voorzitter van het Genootschap, dr. H. Fer-
werda, wijt dit in hoofdzaak aan de invloed
van de televisie.
Daar zal stellig veel van waar zijn, maar ook
mag men wel zeggen, dat de honger naar het
natuurwetenschappelijk weten veel minder
groot is dan in de vorige eeuw. Men verbaast
zich niet meer over nieuwe ontdekkingen en
over nieuwe toepassingen van bekende ver
schijnselen. Het vermogen zich te verbazen is
afgestompt door de grote vloed van deze zaken,
die de laatste tijd over ons is uitgestort. Boven
dien zijn wetenschap en techniek zich op zo'n
hoog plan gaan bewegen, dat de gewone man
(en dat mag dan ook de niet terzake gespecia
liseerde intellectueel zijn) de draad is kwijt
geraakt en zelfs niet meer gelooft in zijn eigen
vermogen de elementaire beginselen te kun
nen doorgronden. Ten onrechte, menen wij,
maar ook wanneer het bestuur van het Natuur
kundig Genootschap deze opvatting deelt, dan
trekt het daarmee nog geen volle zalen.
1889: Zo luisterde Edison naar het geluid van
de door hem uitgevonden lonograat, de
voorloper van de grammoloon. In plaats
van platen gebruikte men wasrollen; en
kele dezer rollen ziet men voor het toe
stel.
De belangstelling voor natuurweten
schappelijke onderwerpen, speciaal in
de tweede helft van de vorige eeuw,
kwam ook tot uiting in de uitgave
van het tijdschrift „De Natuur",
dat met veel voortvarendheid de nieu
wigheden van die tijd, speciaal op
technisch gebied, aan zijn lezers
mededeelde. De tekst werd met hout
gravures geïllustreerd; enige dezer
prenten hebben wij hierbij gerepro
duceerd.
langstellende welkom bent, gewapend met de
volgende kennis omtrent toetreding: gewone
leden betalen 6,per jaar en mogen twee
huisgenoten introduceren; buitengewone leden
moeten ƒ3,contributie bijdragen en kunnen
één huisgenoot meenemen; gasten tussen 16 en
23 jaar betalen slechts ƒ1,50. Dat is zeer wei
nig; dat desondanks deskundige sprekers kun
nen worden aangetrokken is voor een belang
rijk deel te danken aan de bereidheid van ver
schillende Groninger hoogleraren om „voor
een appel en een ei" hun medewerking te ver
lenen.
Mocht het tegenwoordige bestuur twijfelen aan
een verder bestaansrecht van de vereniging,
dan kan het troost en moed putten uit de vol
gende passage over het teruglopende bezoek
uit de rede van dr. Burger, uitgesproken hij het
honderdjarig bestaan in 1895: „En inderdaad,
de tijden zijn veranderd. In tal van vereenigin-
gen, nevens ons genootschap, worden voor
drachten van allerlei aard gehouden. Men heeft
bijeenkomsten van politieken, socialen, kerke-
lijken, filantropischen, paedagogischen, tech-
nischen, literairen aard; er is in onze stad over
vloedige gelegenheid om te genieten van mu
zikale en tooneeluitvoeringen en andere ver
makelijkheden". Daar is sinds het eind van de
vorige eeuw alleen de televisie nog als wer
kelijke concurrent bijgekomen!
De man die hoort bij de beroemdste arm van
Nederland, komt in het komende seizoen spre
ken voor het Natuurkundig Genootschap.
