Él
fOe maart
De
H
O
E
D
E
N
TOELATINGSEXAMEN
VOOR DE T.V.
MAYSER
MOORES
STETSON
Herenmodes Roosensteïn
Beverstraat 5, Leeuwarden
De 10e maart leerde weer eens hoe onbe
rekenbaar het weer is. De dag daarvoor
scheen de zon, maar de huwelijksdag van
Beatrix en Claus werd geteisterd door een
neerslachtige regen, die het bijzonder moei
lijk maakte in de feestelijkheden te geloven.
De dames en heren in Fries costuum zaten
kleumend en nat in (of op) de sjezen en be
schermden zich tegen het hemelwater met
veelkleurige paraplu's, wat een nogal ana
chronistische aanblik opleverde. Het bestuur
van „Oranje Nationaal" hield nochtans de
kop er voor, al had voorzitter Camping wel
iets verloren van zijn chronische blijmoedig
heid. „Je hebt er zo veel meer werk van dan
wanneer het goed weer is, want nu zit je
voortdurend met het probleem van doorgaan
of niet doorgaan", verzuchtte hij. Ons kli
maat is zo bijzonder wisselvallig. Regent het
Het draaiorgel „De Windmolen" (eigenaar
exploitant de heer H. J. Wind te Leeuwarden)
heelt zich op 10 maart voor het eerst aan het
Leeuwarder publiek gepresenteerd. Fraai van
klank en iraai van uiterlijk is dit grootste draai
orgel van ons land, dat ongetwijfeld een cen
trale plaats op elk feestterrein waard is.
Wij hebben ons 's morgens nog even losge
rukt van de beeldbuis, om een kijkje te ne
men in de binnenstad. Het was daar onwe
zenlijk stil en leeg. Enkele voetgangers rep
ten zich voort in een tempo alsof ze bezig
waren zich van de plaats van het misdrijf te
verwijderen. Een paar jongens reden met
knetterende bromfietsen langs de Nieuwestad,
waar ze zich nu echt heer en meester konden
voelen, al moet het gemis aan te hinderen
andere weggebruikers smartelijk zijn geweest.
Verder was de stad uitgestorven. De ver
keerslichten bij de Westerplantage sprongen
plichtmatig van rood op groen en omgekeerd,
maar er was geen verkeer. Toch doet het je
iets, wanneer je onder deze omstandigheden
welbewust door het rode licht rijdt
De K.R.O.-Gids voor de week van 6-12 maart
was zo vriendelijk enige voorbereidende aan
dacht te schenken aan het t.v.-optreden van het
gezelschap Rients Gratama op 9 maart j.l. Dat
ging aldus:
.Friesland exporteert niet alleen stamboekkoeien en daar
uit voortvloeiende melk waarvan romige boter onder
eigen wikkel naar Nederland, maar de laatste tijd ook
aardzuiver gas en volbloed cabaretiers. Rients Gratama is
zo'n cabaretier, is afgestempeld in Leeuwarden, pardon,
in Jouwert, en komt zich per omgaande voorstellen aan
de bijziende landgenoten die hem nog niet kennen. Hij
houdt zich sinds jaren op in zaaltjes en zalen in zijn
eigen land, of daaromtrent, is ook wel eens in de Hol
landse dreven gesignaleerd, maar een breedbeeld krijgen
we nu voor het eerst.
Een gedurfde sprong van Rients Gratama, die pas drie
jaar op eigen benen staat en daarvóór zes jaar lang brui
loften en partijen en wat niet al plezierde in het oer-
friese cabaret van Tetman de Vries. Hij wil nu proberen
onder het Friese patronaat uit te komen en zijn stem te
laten meedreunen in de zingzang van onze nationale ca-
baretbent. Hij werpt zich voor de miljoenen in een soort
toelatingsexamen. De uitslag weten we meteen na af
loop.
Rients Gratama, zenuwachtig als elke kandidaat, heeft
zelf gezegd: ,,Ik moet het eerst zelf hebben gezien. Ja,
ik blijf die avond thuis, de enige deze maand, want ik ga
mezelf geen concurrentie aandoen." Of wij ook allemaal
thuis zullen zijn, die avond, is nauwelijks te voorspellen:
Gratama is nu niet direct een jongen waarvoor je eens
lekker gaat zitten, misschien wordt hij het ooit. Hij zingt
zijn eigen beperking uit in een overigens aardig lied
uit eigen pen, zoals al zijn teksten dat Provincialen"
heet, en wij van het papier citeren:
,,Wij provincialen
culturele kannibalen
leven in Norg en Rilland-Bath
nog zover van 't Zebra-pad
zonder nachtclub, zonder pieren
om te flirten en te tieren
zonder strip-tease en plezieren
neen, we leven nog bedaard.
't ritme van ons leven
is geen cha-cha-cha of twist
maar 't rammelen van een melkbus
in de vroege ochtendmist."
Een aardig versje dat we nog in toon moeten horen. Het
zal overigens maar een van de drie zijn die we kunnen
verstaan, want de acht andere die Gratama en zijn ge
zelschap Friezen Jetske Zijlstra, Titia Dijkstra, Sipke
Oppedijk en pianist Cor Huisman ten beste geven zijn
in de bloedeigen landstaal gesteld. En daarin ligt, dach
ten wij, wellicht de grootste rem op weidse roem. Wij
zijn nu eenmaal geen volk van Friezen. Al mogen de
grapp'n van onze buitenlandse landgenoten best gehoord
worden, dat wel, mits Rients Gratama er een Fries-Neder
lands woordenboekje bijlevert of de NCRV voor een wel
luidende ondertiteling zorgt. Misschien dat wij ons dan
van pure pret op de knieën of, om de Friese vlag
hoog te houden op de knibbels slaan.
Het is geen onwelwillend stukje, integendeel:
de auteur wil best rekening houden met de
geringe mogelijkheid, dat Gratama en de zijnen
een aanvaardbare indruk op de beeldbuis zul
len maken. Het voorbehoud is duidelijk. Nog
slechts drie jaar is het geleden, dat Gratama
bruiloften en partijen opvrolijkte; de schrijver
is nooit op zo'n feestje geweest, maar hij kan
zich de daar vertoonde boerse jool heel goed
voorstellen. Ja, en dan wordt de sprong naar
onze vaderlandse t.v. natuurlijk wel bijzonder
groot.
Wij hebben het gezelschap Gratama op 9 maart
gezien op de televisie. Naar onze smaak slaag
de het cum laude voor het, ten overstaan van
de miljoenen, afgelegde toelatingsexamen.
Maar we geven toe, dat de exameneisen ons
niet zwaar toeleken, na het voor de zoveelste
keer) zien van „Stadhuis op stelten" (K.R.O.)
en Jan Blaaser (eveneens K.R.O.de avond
daarvoor.
Misschien kunnen artiesten uit het westen van
het land een „verlicht examen" afleggen?
om drie uur, dan kan het om vier uur droog
zijn en over de avond valt helemaal niets te
zeggen. Nu kwam er 's avonds een eind aan
de regen en dus kon het vuurwerk volgens
de plannen worden afgestoken. Maar de grote
stukken waren inmiddels zo vochtig gewor
den, dat men de brand er niet in kon krijgen.
Het liep met een sisser af. En dat was wel
spijtig voor alle kosten en moeite.
Het kermisje op het terrein van de oude vee
markt was een experiment. De exploitanten
begonnen met klachten over de hoogst on
effen toestand van de bestrating, die de op
bouw van de vermakelijkheden bemoeilijkte en
bovendien 'n hindernis vormde voor een licht
voetig feestend voortgaan der vermaakzoe-
kers. De klachten waren begrijpelijk doch
misplaatst, want het was een kermisje van
Leeuwarder exploitanten, die deze plaats zelf
hadden begeerd en er ter dege van op de
hoogte waren, dat de gemeente niet in staat
was van tevoren een leger straatmakers naar
het feestterrein te dirigeren. Wel werden, op
bevel van wethouder Pols, de ergste gaten
met zand gedicht. Op de achtergrond van het
ongenoegen zal wel hebben gestaan, dat
het kermisje niet een overmatig grote belang
stelling trok. Men zoekt dan gauw naar een
stok om de hond te slaan, ter vervanging van
de rechtlijnige conclusie, dat het publiek
blijkbaar niet zo'n grote behoefte had aan
een koude kermis.
Herauten te paard trokken in de ochtend
van 10 maart naar alle hoeken van de
stad om het huwelijk van Beatrix en
Claus te proklameren.
