Honderd jaar
spoorlijn
Leeuwarden - Groningen
1 juni was het honderd jaar geleden, dat de spoorlijn Leeuwarden Groningen
voor het reislustige publiek werd opengesteld, als verlengstuk van de reeds in
1863 geopende verbinding tussen Harlingen en Leeuwarden: de eerste spoorweg
in het noorden van het land. Zo kon in de prille ochtend van 1 juni 1866 de trein
van 6.10 uur uit Harlingen, die om 6.56 uur in Leeuwarden arriveerde, om 7.00
uur zijn weg in oostelijke richting vervolgen. De aankomsttijd in Groningen was
8.33 uur en dat was nog niet zo n slechte prestatie. Tegenover de 1.33 uur van
toen staan nu tijden variërend van krap een uur tot ruim een uur en in dit ver
schil zit onze „eeuw der snelheid" maar matig verdisconteerd, lijkt ons. Nu moet
hierbij, ter verontschuldiging van de N.S., wel worden aangetekend, dat de stop
plaatsen Zwaagwesteinde en Visvliet in 1866 nog niet bestonden.
12
-8-
Een stationnetje van het geijkte type in feesttooi bij de eerste rit van de spoortrein.
t
Het is spijtig, maar men kan bij het honderd
jarig bestaan van de spoorlijn Leeuwarden
Groningen geen ontwikkeling van zeer klein
naar zeer groot schetsen. Natuurlijk zien de
treinen van nu er heel anders uit dan die van
1866 en de frequentie van de treinenloop is
aanzienlijk opgevoerd (in het begin reden da
gelijks zes treinen in beide richtingen), maar
toch is LeeuwardenGroningen een tam lijn
tje gebleven in het kader van ons nationale
spoorwegnet. Zeer opvallend is, dat geen en
kele trein rechtstreeks van Leeuwarden naar
Groningen, of omgekeerd, rijdt, met verwaar
lozing der vele landelijke tussenstations. Twee
steden, met 85.000 en 150.000 inwoners, hebben
blijkbaar onvoldoende onderlinge relatie om
het bestaan van een snelle, ononderbroken
verbinding te rechtvaardigen. Dat ligt niet aan
de N.V. Nederlandse Spoorwegen, maar aan
het vervoersaanbod, mag men aannemen.
En inderdaad: wie met de trein van Leeuwar
den naar Groningen reist, die is tot Buiten
post omringd door een in hoofdzaak Friestalig
reizigerspubliek, dat bij de provinciegrens zijn
reisdoel heeft bereikt; daarna wordt de trein
in bezit genomen door mensen, die het wel
luidende Gronings spreken en op weg zijn
naar ,,hun" stad. Twee steden hebben beide
een sterke aantrekkingskracht op hun eigen
provinciale omgeving, maar onderling ver
tonen ze, als gelijknamige polen van een mag
neet, eerder een afstotende werking.
Hoezeer is dit in strijd met de riante toekomst
verwachtingen uit de zestiger jaren van de
vorige eeuw! Sinds 1839, toen de spoorlijn
AmsterdamHaarlem in gebruik werd geno-
