8^ Fa Adema 's Bouwbedrijf
"i. isii
ATE IU fit
-y 7
rexkAS
WOOWjEDEeLTE
toilet
WPtS
BmiNf/fAwe
Verlengde Schrans 74 - Leeuwarden - Telefoon 20014, b.g.g. 26938
BUNGALOWBOUW
VERBOUW
ONDERHOUDSWERK
ENTtee
•:v- v,
qftXACje-
oetirz.
Twee woningen van het nieuwe type, dat de
architekten A. Bonnema en J. J. Steienberg
voor 't Aldlan hebben ontworpen.
Gelukkig beschikken we over verkeerspolitie,
die bij dergelijke gelegenheden de gordiaanse
verkeersknoop kan doorhakken, maar dat le
vert natuurlijk geen ideale oplossing van het
probleem op. De verkeersdeskundigen geven
nu de voorkeur aan rechte kruisingen, breed
van opzet zodat men goed kan voorsorteren,
aangevuld, als dit nodig is, met verkeerslich
ten. Ook dan is het bij grote drukte een zaak
van hollen en stilstaan, maar het verkeer loopt
niet vast. Dit is dus de reden voor de hier op
papier gebrachte verandering in de Aldlans-
dyk. Verder ziet u, wat het wegennet betreft,
dat de woongebieden westelijk en oostelijk van
de oprit naar de brug in de weg naar Drachten
maar een beperkt aantal verbindingen hebben
met de Aldlansdyk en de weg naar De Hemrik.
De verbinding tussen deze twee wijken loopt
onder deze oprit door.
In 1963 is het eerste uitbreidingsplan voor 't
Aldlan tot stand gekomen. Naderhand bleek dit
niet voor verwezenlijking vatbaar te zijn. In de
eerste plaats onthielden gedeputeerde staten
hun goedkeuring aan een deel daarvan, in de
tweede plaats bleek het nodig te zijn een ander
tracé te kiezen voor de verbinding met de
nieuwe weg van Drachten naar Leeuwarden.
Een tweede plan is niet verder gekomen dan
b. en w., die er weinig heil in zagen wegens
het grote percentage hoogbouw. Bovendien
maakte de nieuwe wet ruimtelijke ordening
een andere werkwijze nodig. De oude uitbrei
dingsplannen schreven gebiedend voor hoe ge
bouwd moest worden. Nieuwe gedachten kon
den alleen worden toegepast, wanneer men de
lange en moeizame procedure van een planwij
ziging ging toepassen. Wel was er nog een wet
telijke mogelijkheid om afwijkingen toe te
staan, maar al met al was zo'n uitbreidingsplan
toch wel een starre bedoening.
De nieuwe wet op de ruimtelijke ordening heeft
de mogelijkheid geschapen van een soepeler
stedebouwkundig beleid. De gemeenteraad moet
volgens de nu geldende regels de grenzen aan
geven waarbinnen b. en w. hun beleid kunnen
voeren. Het college heeft nu de hoofdlijnen
van het plan-Aldlan ter discussie aan de raad
voorgelegd, opdat in overeenstemming met het
oordeel van de raad kan worden verderge-
werkt. De raad is dus nog niet gevraagd het
plan vast te stellen.
Woningbouw
Inmiddels zijn voor een belangrijk deel van de
woningbouw in 't Aldlan schetsontwerpen ge
maakt door de architecten A. Bonnema te Har-
degarijp en J. J. Sterenberg te Ter Apel. Het
gaat hierbij om het gebied tussen de Wirdu-
mervaart en de weg LeeuwardenDrachten.
Uit de verschillende woningtypen die in dit
plan zijn verwerkt, kiezen wij er deze keer één,
de rest voor later bewarend. In deze eengezins
woning is een aantal ideeën verwerkt, die de
moeite van het vernemen waard zijn en een
juist begrip' voor het concept kunnen wekken.
De heren Bonnema en Sterenberg hebben als
startpunt voor hun gedachten een gewone
„ouderwetse" woonstraat genomen. Wat vin
den we daar? Huizen op een rij, twee rijen
tegenover elkaar, met de trottoirs en de rijweg
daartussenin. Daar komen dan de voortuintjes
bij en achter heeft men zijn privé-territorium,
met gras en bloemetjes, door een schutting om
geven om indringers, maar ook inkijkers te
weren.
Dit huis beantwoordt aan de traditionele bewo-
ningeisen. In de achtertuin heeft men een
stukje open ruimte, waar men, bij mooi weer,
kan zitten of liggen zonder een meer of minder
flatteus schouwspel op te leveren aan buren
en passanten. Daar heeft de mens een niet te
miskennen behoefte aan, maar tegelijk moet
worden erkend, dat het gemeenschappelijke
groen in vele van onze nieuwe woonwijken
het vervullen van deze wens grotelijks in de
weg staat. Het architektenduo heeft deze vraag
naar enige privacy in de open lucht beant
woord op een moderne manier en dus niet met
tuintjes en schuttingen. Hoe, dat zien we zo
dadelijk.
Dan is er de traditionele zolder, als berg-,
werk- en speelplaats. Een huis met een plat
dak kunnen we daarmee niet uitrusten, maar
het is ook niet meer dan een onpraktische tra
ditie om deze ruimte boven in het huis te zoe
ken, waarbij nog komt, dat de zijkanten van de
zolder door het aflopende dak slecht bruikbaar
en slechts kruipend bereikbaar zijn. Het is
geenszins een zaak van gemak en plezier om
allerlei dingen van en naar de zolder te zeulen.
Bij dit alles komt, dat de belangrijkste eis tot
berging nu juist een artikel betreft dat met
geen mogelijkheid de trap op te krijgen is. Dat
is de auto. Bergruimte moet er zijn, zo hebben
de heren Bonnema en Sterenberg gezegd en in
hun plan wordt daarin op ruime wijze voorzien
en dan ook nog zo, dat timmerende vaders of
zoons niet het lawaai van hun hobby door het
hele huis laten dreunen, tot ongerief vaak van
slapende kinderen. In het vervolg van het ver
haal vindt u de oplossing van het „zolderpro
bleem".
En waarom niet toch nog steeds de huizen in
de rij en langs de straat, waarmee het plan-
Bonnema-Sterenberg heeft gebroken? Wel, om
dat die straat vrijwel uitsluitend ten dienste is
komen te staan van rijdende en vooral van
stilstaande auto's. Men ziet niet meer uit op
het bloemrijke tuintje en op de vriendelijke
woning van de overbuur, maar op het blik.
Hebben de nieuw-ontworpen woningen nu de
deugden maar niet de gebreken van het tradi
tionele wonen? Om daarvan een indruk te krij
gen dient u het plattegrondje te bekijken van
twee gelijke woningen, die in hun onderlinge
samenhang en afzonderlijk het bestuderen
waard zijn. Daarbij gaan we uit van de hier
boven gestelde prettigheden van de oude een
gezinswoning.
Het achtertuintje met de schutting vinden we
hier terug als het terras. Het voldoet uiteraard
aan de eis, dat men er bij milde weersomstan
digheden in de open lucht kan verblijven. Het
voldoet ook aan de eis van de „privacy", om
dat het van andere huizen uit (en goeddeels
ook van de weg) voor het oog ontoegankelijk
is. Daarvoor zorgt het verspringen van de wo
ningen ten opzichte van elkaar. De tekening
van twee woningen laat dit duidelijk zien.
(Vervolg op pag. 13)
