■fK v -ï-
x
V-v~ ±Zt*i
- - ;-*r
V*i
Leeuwarden, gesitueerd midden in het wijde Friese land, biedt in zijn naaste omgeving
volop de bekoorlijkheden van de groene velden, de hoge luchten, de boerderijen en
de dorpjes, die zich in het een en tegen het ander zo schilderachtig kunnen aftekenen.
In binnen- en buitenland vindt men tal van minnaars van dit landschappelijke schoon;
speciaal Zwitsers zijn er weg van, omdat ze thuis nooit een horizon kunnen ontwaren.
In de rest van de wereld vindt men het Friese land, al naar de nationaliteit, „mer-
veilleux", „marvellous" of „entzückend". De bevolking van Friesland en van Leeu
warden in het bijzonder, staat wat nuchterder tegenover dit landschapsschoon. Men
weet hier, dat het land er is voor het vee en niet voor de mens, hoezeer deze er, met
het vee, ook behoefte aan heeft af en toe de leden te strekken op een grasgroen tapijt.
In een agrarisch gewest evenwel is de leefruimte van het vee aanzienlijk groter dan
die van de mens, die in flats moet wonen om de koeien de gelegenheid te geven hun
overvloed aan melk te produceren.
Concludeert men hieruit, dat het ongelijk ver
deeld is in de wereld, dan stelt men daarmee
niets nieuws vast. Inmiddels wordt de drang
naar door de mens te betreden open ruimte
steeds groter, niet alleen omdat er meer men
sen komen, maar ook omdat deze mensen
meer tijd en meer geld krijgen om zich in de
vrije natuur op gepaste wijze te vermaken.
Dat noemen we dan recreatie, een begrip, dat
in de wereld van bestuurders tegenwoordig
sterk opgeld doet. Reeds lang voordat het
grote tumult hierover losbrak, heeft het ge
meentebestuur van Leeuwarden voor een
royale voorziening op dit gebied de blik
oostwaarts gericht en wel naar de Kleine
Wielen en de Grote Wielen, de twee meertjes
aan weerskanten van de Groningerstraatweg,
waar reeds generaties lang de Leeuwarders
zich aan en in het water hebben vermaakt.
Wat het laatste betreft kwam men daarbij met
de voeten terecht in een sompige veenbodem,
die het water verre van kristalhelder deed
zijn.
Grote en Kleine Wielen raakten uit de tijd,
maar wil men iets nieuws, dan dient begon
nen te worden met het oude op te geven en
dat is niet prettig, omdat er dan, na alle stadia
van het verval niets, hoe goed of slecht ook,
overblijft. Er is in Leeuwarden veel gewee
klaagd over de staat van doffe ellende, waarin
het bad Kleine Wielen en het paviljoen Grote
Wielen kwamen te verkeren en daarvoor was
te meer reden, omdat we, na de sluiting van
het zwembad Huizum, elk openluchtbad kwa
men te ontberen. Het begin van de verbete
ring tekende zich eerst af in 1965, toen minis
ter Vrolijk, vrolijk blazend op een fluitje, aan
een groep kinderen het sein gaf, dat ze bezit
konden nemen van het, toen wel bijzonder
kille water van het nieuwe bad Kleine Wielen.
7"% V
„.-4- - -
Er is een groot voorstellingsvermogen nodig, om in dit beeld een toekomstig recreatiegebied met
water en een vriendelijke terreinbeplanting, te zien.
(Het zwembad-leed zou eerst geheel geleden
zijn, toen een jaar later het bad Nijlan in ge
bruik werd genomen).
De opening van het zwembad Kleine Wielen,
met bijbehorende zonneweide, betekende de
voltooiing van de eerste fase van de aanleg
van het recreatiegebied van deze naam, waar
mee in 1963 was begonnen. Naar de aard van
de voorziening was dit een belangrijke zaak,
maar naar het oppervlak was het wel een heel
klein stukje van het gebied, dat een opper
vlak heeft van 167 hectare. En dan blijven we
alleen aan de zuidkant van de Groningerstraat
weg. De recreatieve „groene ster", die Grote
en Kleine Wielen omvat, meet zo n 1000 hec
tare. Bij de Grote Wielen en omgeving wordt
overigens meer gestreefd naar een veredeling
van het daar aanwezige natuurgebied dan
naar de ingrijpende veranderingen, waarmee
men in het gebied Kleine Wielen bezig is.
Excursie
Maandag 9 juni was een snikhete dag. Het
weer leende zich dus bijzonder voor een raads-
excursie naar het gebied van de Kleine Wie
len, maar er was slechts een kleine groep
raadsleden, die zich van de dagelijkse beslom
meringen had kunnen losmaken voor een wan
deling door dit recreatiegebied in wording,
voorafgegaan door een bijeenkomst in hotel
E 10. Het advies van de Dienst voor Sport en
Recreatie om laarzen mee te nemen berustte
op een metereologisch en bodemkundig mis
verstand, want het was ter plaatse zeer droog,
droger zelfs dan men zou mogen verwachten
op grond van het feit, dat de Kleine Wielen
een meertje vormen. Daarvan is momenteel
evenwel het westelijke deel drooggelegd en
daar wordt gewerkt aan de aanleg van het
eerste terrein voor dagrecreatie. Voorlopig
lijkt het hier bij warm en droog weer meer
op een woestijn. Zowel het terrein als de
bodem van het drooggelegde water zijn met
zand bedekt: grondverplaatsingen moeten er
voor zorgen, dat het land de vereiste hoogte
en droogte krijgt, terwijl er onder de water
spiegel een zandige bodem dient te komen.
Er moeten derhalve grote massa's zand worden
verplaatst en dit gebeurt met monsterachtige
zandauto's, die het terrein markeren met diepe
en brede bandensporen en met zoveel effectief
motorgeweld zijn uitgerust, dat ze voor geen
zandberg opzij hoeven te gaan. De gedachte
aan een recreatie-object is hier even vreemd
als in de Sahara, maar wanneer het water hier
straks zal zijn weergekeerd en wanneer de
beplanters van de Heidemaatschappij hier de
vruchten van hun arbeid zien opgroeien, dan
zal er een zeer vriendelijk landschap ontstaan.
Dit wordt dan het terrein voor dagrecreatie
nummer 1, het andere komt iets westelijker
tegen de Groningerstraatweg aan te liggen.
Verder gevorderd en meer naar zijn voltooiing
toegroeiend, is het kampeerterrein, oostelijk
van het zwembad. De nog niet zo lang geleden
geplante boompjes verheffen hun kruinen
steeds hoger, zodat ze met de overige be
groeiing naar men hoopt reeds volgend jaar
de beschutting kunnen leveren, die caravan-
