FRIESLAND LAAT O O ROLLEN 'T KLEINE KRANTSJE In ons eerste verhaal over de geschiedenis van de voetbalsport in Friesland hebben we gezien hoe het voetballen zich in het buitenland ontwikkelde en tenslotte ook in ons land z'n intrede deed. We hebben het over het oprichten in 1889 van de Ne- derlandsche Voetbal Bond gehad en me moreerden reeds het toetreden tot deze Bond van de Cricket- en Football Club Frisia. Laten we nu eens kijken hoe dit Frisia werd opgericht en waar in dit ge west voor de eerste maal een voetbal over de velden rolde Knaapje van twaalf richt Cricketclub Frisia op Frisianen gaan ook voetbal len Historisch treffen tegen Be Quick Voetballers niet serieus te nemen Si- naasappelkar in strafschopgebied Voor de broek Gratis Lycurgus kampt met kinderziekten Het roemruchte Frisia geklopt Drie cen ten boete voor de Commissaris van Ma teriaal Penningmeester zonder centen en secretaris zonder notulen De Friese Voetbal Bond opgericht Kampioen van Friesland: luisterrijk feest Praten met Sparta VS) We zetten de tijd zeventig jaar terug: het eerste officiële voetbalelftal van Frisia. Achterste rij: J. Postma, J. van Heioma, G. Tichelaar, A. Wynoldy, J. Quadekker, A. G. Theunisse en E. Komter; voorste rij: J. Rooseboom, G. Kolff, R. Heg en J. Ketwich Verschuur. De Leeuwarder Athletische Club Frisia, zoals nu de oud ste Friese voetbalclub offi cieel zal moeten worden aan gesproken, is niet door voet ballers, maar door cricketers opgericht. Het klinkt wat vreemd, maar toen er in 1883 in het westen al enkele jaren op zeer kleine schaal gevoetbald werd, had men er in Friesland nog geen weet van, wat een voetbal eigenlijk was. En het was in dit jaar, dat een aantal Leeuwarder bur gerjongens de nog zeer prille kopjes bij elkaar staken om de Cricketclub Frisia ten doop te houden. Dat gebeurde op de 25e april en wie eens na pluist, hoe oud de initiatief nemer en eerste voorzitter, Pieter Albert Vincent baron Van Harinxma thoe Slooten (de latere Commissaris der Koningin in Friesland, Mr. P.A.V.) eigenlijk was, zal tot zijn verrassing ontdekken, dat deze praeses op dat moment de aanvallige leeftijd van der tien jaar nog niet had be reikt. Zijn vader, de toenmalige Gouverneur van de Provincie, Mr. B. P. baron Van Harinx ma thoe Slooten nam volgens geschiedschrijvers uit vroeger jaren plechtig het bescherm heerschap van de jonge ver eniging op zich, maar kan dit Frisia in de eerste jaren méér dan een intiem clubje school vriendjes zijn geweest? Over de sportieve verrichtin gen van de jongelui is in ie der geval altijd een dichte mist blijven hangen al is in bepaalde welgestelde fami- lie's nog generatie's de legen de doorverteld, dat het even eens nog alleen maar cricke tende Groningse Be Quick in die tijden verschillende malen door Frisia verpletterd moet zijn. In Groningen bleef lang dezelfde legende populair, met dit verschil, dat volgens de Groningers Be Quick altijd de roemruchte overwinnaar zou zijn geweest De namen van de bestuursle den uit die jaren (Wilder vanck de Blécourt, Hopperus Buma, Baert de La Faille, Beucker Andrae) vertellen ons van het karakter van de club, die z'n leden stellig uitslui tend recruteerde uit groepen leerlingen van gymnasium en h.b.s. Na precies vijftien jaar voet ballen in Holland kwam de Voorjaar 1907: Frisia speelt al op de Wilhelminabaan. Van links naar rechts: H. Kalt, D. Koopmans, S. Vermeulen, E. Pïnto, S. de Vries, J. de Vries, J. Meindersma, E. van Beeki, J. Heeger, U. Koopmans, R. van Duysen en W. Bukers. populariteit van deze nieuwe sport eindelijk met het boe- meltje in Friesland aan en in februari 1894 besloot het be stuur van Frisia voortaan ook de voetbalsport te gaan be oefenen. De naam van de vereniging werd prompt gewijzigd in Cricket- en Football Club Frisia en nog in hetzelfde jaar volgde een tweede, belang rijke besluit: Frisia trad toe tot de Nederlandsche Voet bal Bond. Het liefst waren de Frisianen er meteen in de competitie op los gegaan, maar zolang er in het hele noorden geen tweede voetbalclub zich aansloot bij de N.V.B. moesten de Fri sianen trappelend van onge duld aam het lijntje blijven staan. Toch werden er buiten de competitie al enkele wedstrij den gespeeld en de eerste, his torische voetbalwedstrijd moet zich in november 1894 hebben afgespeeld tussen Frisia en Be Quick. De eerlijkheid ge biedt ons te melden, dat de Leeuwarders met een pak voor de broek naar huis wer den gestuurd: 41 voor Be Quick. Deze eerste nederlaag ten spijt werd het voetballen bij de Frisianen zeer snel populair en toen Frisia in 1895 voor het eerst aan een officiële competitie kon deelnemen was er geen mens meer, die nog over cricket praatte: zonder een stem tegen werd dan ook besloten de naam van de ver eniging nogmaals te wijzigen het cricket ging er hele maal af en Frisia werd nu de Leeuwarder Atletische Club of kort gezegd, de L.A.C., Frisia. Intussen hadden ook Be Quick en Achilles uit Assen zich on der de vlag van de N.V.B. ge schaard en toen kon het feest beginnen: het noorden kreeg competitievoetbal. Zes volle jaren bleven deze clubs de drie noordelijke pro vincies op de groene grasmat vertegenwoordigen en bijna zou men van provinciale kam pioenschappen hebben kunnen spreken. Na twee succesvolle jaren van Be Quick werd Achilles viermaal in successie nummer één Frisia stelde zich voortdurend tevreden met een ondergeschikte rol. Dat de krachtmetingen van die jaren niet te vergelijken zijn met de wedstrijden van Sportclub Cambuur van van daag hoeft wel geen betoog. De weinigen, die de verrich tingen van de heren voetbal lers volgden, behoorden tot een kleine minderheid in de Nederlandse bevolking; alge meen werd het gehol en ge draaf over het voetbalveld nog als een soort uitwas be schouwd en de jongelieden, die zich er aan bezondigden waren niet serieus te nemen. De spelers maakten dikwijls van de fiets gebruik om el kaar halverwege Groningen of Zwolle te treffen, shirts met eigen clubkleuren kende men aanvankelijk niet, aan een tribune durfde nog' nie mand te denken, terreinafras teringen en doelnetten waren onbekende dingen en het zou nog een hele tijd duren voor men het systeem van d,e en treeprijzen bedacht. De capaciteiten van de spe lers waren dus nog gratis re bewonderen en wie dat deed lette er zelden op, of hij keu rig achter de kalklijnen stond. Vooral bij de doelen, waar de belangstelling zich uiteraard toespitste, nam het publiek het met de lijnen niet zo nauw en het moet eens, bij het nemen van een strafschop tegen Frisia, zijn gebeurd, dat op het moment van het schot een koopvrouw haar sinaas- appelkar voor het doel langs duwde. Onder daverend ge juich van het Frisiapubliek keerde het rad van de wagen de bal en werd de ploeg voor een tegendoelpunt behoed Maar was het plezier van dat nog vrij ongeorganiseer de voetbal uit de kleuterjaren van de Friese voetbalsport minder groot dan het nu is met tienduizend toeschou wers langs de lijn en prijzen voor voetballers, die soms hoger liggen dan een ton? AAAA/VWMAA/VWWWWWWWWWWWVWWWX In het volgende nummer van 't Kleine Krantsje:

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1964 | | pagina 10