Geen rustpunten in ontwikkelin van de stad 'T KLEINE KRANTSJE 15 april 1945 Kleine Krantsje" van van- aag wekt een bijzondere her- mering aan het mooiste ..lei- e krantje, dat ooit in Leeu- arden is verschenen: de Leeuwarder Koerier" van aandag 16 april 1945: één ag na de bevrijding van onze ,ad. Het was een enkel velle- e papier van een nog kleiner irmaat dan dit blad. Dit eer- e nummer had eigenlijk maar einig te vertellen wat toen iet iedereen wist en er wa ai geen advertenties in opge- omen, omdat niemand iets verkopen had. Maar wel gaf et uiting aan grote vreugde ver de herwonnen vrijheid; pel werd geschreven over de rote offers die daarvoor wa- en gebracht. En dan: Behou- lens het vandalenwerk waar- nee de Duitschers afscheid amen, het verbranden van et Old Burger Weeshuis op iet Zaailand, heeft onze stad Bractisch niet geleden". eeuwarden was de oorlog, althans naar het uiterlijke, joed doorgekomen, maar wel tadden de Duitsers de stad uitgemergeld en uitgehold, let leven was teruggedrongen ot de primitiefste waarden: ?oedsel, kleding en onderdak, i'eel levens waren verloren I gegaan door oorlogshandelin gen, in het verzet en door de vervolging der Joden, die i.eeuwarden kwam te staan ip een verlies van meer dan vijfhonderd mensenlevens. Ne zijn nu twintig jaar later, iet gat aan het Zaailand, ont staan door de vernietiging van t Old Burger Weeshuis, is op- Sevuld door het nieuwe ge- iouw van de NV Intercommu nale Waterleiding. De lege vinkels van 1945 zijn veelal verbouwd en liggen vol met ïoederen. Voor de honger van toen zijn een overvloed van le vensmiddelen en vermage- :ingsmiddelen in de plaats ge- tornen. En zij, die onze stad in 1945 hebben gekend, krijgen nu bij hun terugkeer een Leeu warden te zien waarin het herkennen op veel plaatsen uiterst moeilijk is geworden. Het is mogelijk de na-oorlog- >e ontwikkeling van Leeu warden in enig globaal cij fermateriaal vast te leggen. De stadsuitbreiding is in ster ke mate bepaald door de wo ningbouw. Leeuwarden heeft er sinds 1945 ongeveer 8200 Woningen bijgekregen, maar het spreekt vanzelf, dat dit geen pure winst is geweest. Leeuwarden is vrij verkeersverbeterende maatre gelen; de aanleg van de nieu we veemarkt, met de bouw van de Frieslandhal. Hoezeer 1965 voor de stads ontwikkeling een tussensta tion met een slechts zeer korte stoptijd is, mag blijken uit het feit, dat in allerlei grote werken het na-oorlog- se verleden overgaat in een verdere toekomst. Ook hier bij kan de woningbouw wor den genoemd; ir. het noorde lijke stadsdeel 't Ielan zijn we sinds enige maanden goed van start met het massale plan voor de bouw van 2040 woningen en met de andere daar in uitvoering zijnde bouwplannen komen we al tot een totaal van ongeveer 3000 woningen. Belangrijke projecten uit het recente ver leden en voor de nabije toe komst liggen voorts op het gebied van de recreatie: „De Kleine Wielen", waar van het zwembad dit sei zoen in gebruik kan worden genomen en de „Froskepól- le", waarvan de aanleg al voor het grootste deel is vol tooid. Overzien we de twintig na oorlogse jaren, dan is Leeu warden naar omvang en al lure sterk toegenomen. Het is een ontwikkeling geweest in samenhang met de hoofd stedelijke functie, die zich steeds nadrukkelijker is gaan manifesteren, hoezeer ook secundaire centra in de pro vincie mogen zijn gegroeid. Het ligt voor de hand, dat dit proces van centralisatie en concentratie in de toe komst nog zal worden ver sneld, ook door de toenemen de belangrijkheid van de in dustrie, die een omgeving verlangt met een uitgebreid en veelzijdig patroon van voorzieningen, zoals alleen een stad deze kan oieden. De ontwikkeling van een stad kent geen rustpunten, zoals men die zelfs in het meest dynamische bedrijf kan ont moeten op ie momenten, waarop het •>eil der bedrijfs- voorzieningen in overeen stemming is met het totaal van de eisen van dit bedrijf. De gemeente echter moet steeds voort; aller wat nieuw tot stand gebracht wordt schept de eis van ver dergaande of begeleidende voorzieningen. Daarom moeten we steeds blijven doorgaan. Nog een pe riode van twintig jaar en het is 1985. Veel van wat nu op het programma of op de ver langlijst staat zal dan zijn ge realiseerd. Maar er zal dan al weer een nieuwe verlang lijst zijn, langer wellicht nog dan die van nu. De burgerij zal ontevreden zijn over het tempo, waarin de hoogstnood zakelijke voorzieningen tot uitvoering worden gebracht, de gemeentelijke overheid zal ook dan al het mogelijke te doen hebben om Den Haag van de urgentie van dit alles te overtuigen. Zo blijft Leeuwarden groeien. In het jaar 2000 zullen de Leeuwarders wellicht in hun eigen metro het „Kleine Krantsje" opslaan om daarin te lezen over die goede, oude tijd van 1965, toen alles hier zo mooi en goed was en voor al zo rustig! MR. A. A. M. VAN DER MEULEN, Burgemeester van Leeuwarden Voor de bevrijding is 1965 een belangrijk herdenkingsjaar. Voor de na-oorlogse ontwikke ling van Leeuwarden is het niet meer dan een tussensta tion. We mogen even omzien naar de verschillende grote zaken, die na de oorlog tot stand gekomen zijn: naast de aanleg van nieuwe woonwij ken die,van industrieterreinen, met daarbij andere maatre gelen, die de industrievestiging hebben gestimuleerd; de aanleg van de nu bijna vol tooide ringweg met het Stephensonviadukt en ver schillende bruggen; andere Slechte woningen moesten verdwijnen, omdat ze niet meer aan minimale eisen van bewoonbaarheid volde den, omdat ze om zakelijke redenen aan de woonruimte moesten worden onttrokken of omdat ze voorzieningen in het algemeen belang (straataan- leg bijv.) in de weg stonden. Op deze manieren raakten wij ruim 2000 woningen kwijt. Ook de straataanleg in het stede lijke gebied van Leeuwarden is een interessant aspect van de ontwikkeling. In 1945 was de totale lengte van het stra- tennet ongeveer 125 km, nu komen we op plusminus 160 km. Indrukwekkend is het to taalbedrag van onze na-oorlog se investeringen, dat nu al tot boven de 200 miljoen gul den is gestegen. -9

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1965 | | pagina 3